Η Ένωση της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα και οι απαράδεκτες αξιώσεις της Τουρκίας

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Κυριάκος Ι. Φίνας

Τις τελευταίες ημέρες ο Υπουργός των Στρατιωτικών της Τουρκίας συνέχεια επαναλαμβάνει τις απαράδεκτες αξιώσεις της χώρας του και ότι η Συνθήκη του 1947 παραχώρησης στην Ελλάδα της Δωδεκανήσου δεν αναφέρεται πουθενά το Καστελόριζο, ως και οι παρακείμενες νησίδες. Χονδροειδέστατη ανακρίβεια.

Επί του προκειμένου η πραγματικότητα είναι η ακόλουθη:
α) Προσδιορισμός των ορίων
Στις 10 Φεβρουαρίου 1947 υπογράφηκε Συνθήκη Ειρήνης Ιταλίας και Συμμάχων με την οποία η Ιταλία εκχώρησε στην Ελλάδα τη Δωδεκάνησο. Επί του θέματος τούτου η επιστημονική ερευνήτρια Λένα Διβάνη γράφει: «Οι διατυπώσεις του σχεδίου της Συνθήκης Ειρήνης που προβλημάτισαν την Ελλάδα και αποτέλεσαν εν συνεχεία αντικείμενο συζητήσεων ήταν οι κάτωθι: Ο προσδιορισμός των ορίων της εκχωρούμενης περιοχής δεν ήταν σαφής.

Η διατύπωση της πρώτης παραγράφου του άρθρου 12 του σχεδίου ήταν: «Η Ιταλία εκχωρεί στην Ελλάδα κατά πλήρη κυριαρχία τας νήσους της Δωδεκανήσου», χωρίς να τις κατονομάζει. Σημειωτέον ότι όταν παραχωρήθηκαν από την Τουρκία στην Ιταλία με τη Συνθήκη της Λωζάννης, τα νησιά είχαν απαριθμηθεί και προσαρτήθηκε και σχετικός χάρτης. Τελικά, με τη μεσολάβηση του Ι. Πολίτη, στο κείμενο της Συνθήκης ενσωματώθηκε με απαρίθμηση των 14 μεγαλύτερων νησιών και μνεία, ότι παραχωρούνται επίσης οι νησίδες οι παρακείμενες των νησιών.

Η Ελληνική κυβέρνηση, κατά την ημέρα της υπογραφής της Συνθήκης, δηλαδή στις 10.2.1947 διευκρίνισε με τις παρατηρήσεις της ότι οι μνημονευόμενες παρακείμενες των νησιών νησίδες είναι αυτές που ήταν υπό ιταλική κυριαρχία, όταν εισήλθε η Ιταλία στον πόλεμο.

Τελικά, το άρθρο 14, παρ. 1 της Συνθήκης διαμορφώθηκε ως ακολούθως: «Η Ιταλία εκχωρεί εις την Ελλάδα εν πλήρει κυριαρχία τας νήσους της Δωδεκανήσου τας κατωτέρω απαριθμουμένας, ήτοι: Αστυπάλαιαν, Ρόδον, Χάλκην, Κάρπαθον, Κάσον, Τήλον, Νίσυρον, Κάλυμνον, Λέρον, Πάτμον, Λειψούς, Σύμην, Κω και Καστελόριζον, ως και τας παρακείμενας νησίδας». (Βλέπε «Δωδεκάνησα-Συνθήκες-Νόμοι-Στατιστικές-Χάρτες, 1947-1997». Έκδοση Βουλής των Ελλήνων, Αθήνα 1998.

β) Το Υπουργικό Συμβούλιο στις 27 Μαρτίου 1947, εξέδωσε την υπαρ. 151 πράξη όπου στις παραγράφους 1-4 ως και στην 8 διορίζεται Στρατιωτικός Διοικητής Δωδεκανήσου ο Αντιναύαρχος Περικλής Ιωαννίδης.

γ) Η επίσημη Ενσωμάτωση
Η στρατιωτική Διοίκηση ήταν μεταβατική περίοδος και διήρκεσε μέχρι το Μάρτιο του 1948. Ο διοικητής Περικλής Ιωαννίδης παρέμεινε υπηρεσιακά μέχρι αρχές Μαΐου του ίδιου έτους.

δ) Στις 22 Οκτωβρίου 1947, επικυρώνεται η Συνθήκη Ελλάδας-Ιταλίας και στις 28 του ίδιου μήνα, γίνεται η προσάρτηση. Τα Δωδεκάνησα, πλέον, αποτέλεσαν ελληνικό και δεν έμεινε παρά να οριστεί η επίσημη τελετή της Ενσωμάτωσης.
Οι Ιταλοί, θέλοντας και μη εξαναγκάστηκαν να συμμορφωθούν με τις αποφάσεις που πήραν οι Σύμμαχοι για τη Δωδεκάνησο, δοθέντος, εκτός των άλλων ότι βρίσκονταν στο στρατόπεδο των ηττημένων, όπως παραδέχθηκε και ο ίδιος ο Υπουργός των Εξωτερικών Σφόρτσον.

ε) Στις 9 Ιανουαρίου 1948, δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ο Νόμος 518/1948 «περί προσαρτήσεως της Δωδεκανήσου εις την Ελλάδα», με αναδρομική ισχύ από 28.10.1947, ο οποίος στο μόνο άρθρο αναφέρει:
Άρθρον 1ον: Αι νήσοι της Δωδεκανήσου, Ρόδος, Κάλυμνος, Κάρπαθος, Αστυπάλαια, Νίσυρος, Πάτμος, Χάλκη, Κάσος, Τήλος, Σύμη, Κως, Λέρος και Καστελόριζο, ως και αι παρακείμενες νησίδες είναι προσαρτημένες εις το Ελληνικό Κράτος από της 28ης Οκτωβρίου 1947.

«Ο παρών Νόμος, ψηφισθείς υπό της Δ’ Αναθεωρητικής Βουλής και παρ’ ημών σήμερα κυρωθείς δημοσιευθήτω δια της εφημερίδος της Κυβερνήσεως, ως Νόμος του Κράτους». Εν Αθήναις τη 3ης Ιανουαρίου 1948. Παύλος Β.».
Το προαναφερθέν Β.Δ. διάβασε κατά την επίσημη τελετή της Ενσωμάτωσης στις 7.3.1948 ο Υπουργός των Εσωτερικών Π. Μαυρομιχάλης από του εξώστη του Διοικητηρίου στη Ρόδο και στη συνέχεια ο Βασιλιάς Παύλος απηύθυνε διάγγελμα προς το λαό της Δωδεκανήσου και αποκάλυψε αναμνηστική πλάκα με την επιγραφή: «Γενική Διοίκησις Δωδεκανήσου-7 Μαρτίου 1948».

στ) Έτσι, τα Δωδεκάνησα, που αποτελούσαν ένα από τα βασικά αλυτρωτικά οράματα του Ελληνισμού, περιήλθαν στην Ελλάδα. Όνειρο 638 χρόνων έγινε πραγματικότητα. Και έληξε ουσιαστικά και τυπικά το Δωδεκανησιακό ζήτημα.
Με την ευκαιρία των εορτών της επίσημης Ενσωμάτωσης της Δωδεκανήσου, πέραν των άλλων τοπικών εκδηλώσεων, που διήρκεσαν επί τριήμερο, 7-9 Μαρτίου 1948, από τα ταχυδρομικά γραφεία του Δωδεκανησιακού συμπλέγματος χρησιμοποιήθηκε ειδική αναμνηστική σφραγίδα. Η σφραγίδα αυτή, απεικονίζει τον Απόλλωνα από αρχαίο ροδιακό νόμισμα, χρησιμοποιήθηκε και από άλλα ταχυδρομικά γραφεία της χώρας για μία μόνο ημέρα, ενώ στα Δωδεκάνησα ως προαναφέρεται επί τριήμερο.

Ο Ναύαρχος Περικλής Ιωαννίδης παραιτήθηκε από τη θέση του Στρατιωτικού Διοικητή στις 8 Απριλίου 1948. Συστήθηκε Γενική Διοίκηση, με πρώτο Γενικό Διοικητή τον Δωδεκανήσιο, από την Κάσο, γιατρό και αγωνιστή από τον ελληνισμό της διασποράς Νικόλαο Μαυρή, ο οποίος ορκίστηκε στις 5 Μαΐου που ανέλαβε επίσημα στις 15 Μαΐου 1948.