Brexit: Εμπόδιο στη συμφωνία οι βόρειοι «φίλοι» του Τζόνσον-Ποια τα σενάρια

Ευρωπαϊκή Ένωση και Βρετανία βρίσκονται πολύ κοντά σε μια συμφωνία για το Brexit με τις Βρυξέλλες να μην θεωρούν απομακρυσμένο το σενάριο να διευθετηθεί ένα deal κατά τη Σύνοδο Κορυφής των ευρωπαίων ηγετών την Πέμπτη.

Να σημειωθεί όμως ότι δεν είναι η πρώτη φορά που τα δύο μέρη έφτασαν τόσο κοντά σε μια συμφωνία, αν και δημιουργείται το κλίμα ότι αυτή τη φορά τα πράγματα θα είναι διαφορετικά. Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν ισχυρές επιφυλάξεις, διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι βρίσκονται σε τροχιά συμφωνίας για πρώτη φορά μετά το «καταποντισμό» της συμφωνίας της Τερέζα Μέι στη Βουλή των Κοινοτήτων τον Μάρτιο.

Η Σύνοδος Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η οποία είναι η τελευταία προγραμματισμένη πριν τη λήξη της προθεσμίας στις 31 Οκτωβρίου, θεωρείται ως η «τελευταία» ευκαιρία για την έγκριση μιας συμφωνίας διαζυγίου. Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, Μπόρις Τζόνσον, εμμένει στη θέση ότι η χώρα του θα αποχωρήσει με ή χωρίς συμφωνία παρά το γεγονός ότι οι βουλευτές είναι αποφασισμένοι να προχωρήσουν σε μια νέα αναβολή για να αποτρέψουν μια άτακτη έξοδο από την ΕΕ.

Εντούτοις, το να πετύχει μια συμφωνία με τις Βρυξέλλες είναι μόνο το πρώτο εμπόδιο για τον Τζόνσον. Ο μεγαλύτερος σκόπελος βρίσκεται στη Βρετανία, όπου εκεί θα πρέπει να πείσει τόσο τους «φίλους» του από το Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα (DUP) όσο και τους σκληροπυρηνικούς Συντηρητικούς να υποστηρίξουν μια ενδεχόμενη συμφωνία. Έτσι κι αλλιώς συμφωνία για το Brexit είχε επιτευχθεί και στο παρελθόν αλλά είχε καταψηφιστεί τρεις φορές από το Κοινοβούλιο.

Σύμφωνα με το Bloomberg αυτή τη φορά οι Βρυξέλλες έχουν προειδοποιήσει τον Τζόνσον ότι δεν θα ανάψουν πράσινο φως για συμφωνία, εκτός κι εάν είναι σίγουρος ότι θα έχει την υποστήριξη του DUP. Την Τρίτη μετά από τηλεφωνική επικοινωνία που είχε ο Τζόνσον με την αρχηγό του DUP, Arlene Foster, αυτή δήλωσε ότι «είναι σωστό να πούμε ότι το χάσμα παραμένει και χρειάζεται περαιτέρω δουλειά».

Διαρροές από τις Βρυξέλλες αναφέρουν ότι η Βρετανία έκανε σημαντικές υποχωρήσεις τις προηγούμενες ημέρες για να εξασφαλίσει συμφωνία, μεταξύ των οποίων αποδοχή τελωνειακών ελέγχων μεταξύ Βορείου Ιρλανδίας και της υπόλοιπης Βρετανίας, κάτι που βρίσκει αντίθετο το DUP. Ενώ οι βουλευτές της Foster αριθμούν σε μόλις δέκα, πολλοί Συντηρητικοί σημείωσαν ότι θα υποστηρίξουν μία συμφωνία μόνο εάν έχει τη στήριξη του DUP.

Παρά το θετικό κλίμα που δημιουργείται, ειδικοί επισημαίνουν ότι χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή. Τους τελευταίους μήνες παρά το γεγονός ότι οι διαπραγματευτές φτάνουν σε συμφωνία, αυτή καταψηφίζεται είτε από την Κυβέρνηση είτε από το υπόλοιπο Κοινοβούλιο.   

Ο Τζόνσον ελπίζει ότι θα θέσει ενώπιον του Κοινοβουλίου μία συμφωνία το Σάββατο, ώστε να προλάβει τη λήξη της διορίας που έχει μέχρι τις 31 Οκτωβρίου. Η εξασφάλιση της υποστήριξης του DUP δεν θα είναι εύκολη, αφού η πρόταση που συζητείται μοιάζει με την πρόνοια του backstop της συμφωνίας της Τερέζα Μέι. Το σχέδιο του Τζόνσον είναι να επικεντρωθεί στην παραμονή της Βόρειας Ιρλανδίας στην τελωνειακή ένωση της Βρετανίας, ώστε να επωφεληθεί από μια ενδεχόμενη εμπορική συμφωνία μετά το Brexit. Αλλά για να αποφύγει τους ελέγχους στα ιρλανδικά σύνορα, η περιοχή θα πρέπει να παραμείνει κάτω από τη νομοθεσία της ΕΕ. Αυτό σημαίνει αυτόματα ότι τα αγαθά που θα μεταφέρονται από το υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο στη Βόρεια Ιρλανδία θα υπόκεινται σε τελωνιακούς ελέγχους.

Όσον αφορά στα σενάρια για το τι θα ακολουθήσει, υπάρχουν δύο περιπτώσεις. Είτε αδιέξοδο εάν ο Τζόνσον έρθει σε ρήξη με τις Βρυξέλλες, είτε νέο γύρο διαβουλεύσεων  την επόμενη εβδομάδα με την πιθανότητα νέας συνόδου κορυφής το πιθανότερο στις 29 Οκτωβρίου. Σε κάθε περίπτωση η επέκταση του πέρα από τις 31 Οκτωβρίου είναι η πιο πιθανή κατάληξη.