«Αμμόχωστος, είναι το καλοκαίρι σου»

Τον Απρίλη του 2004 πριν από το δημοψήφισμα για το σχέδιο Ανάν, μια γιγαντοαφίσα στον αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας Λεμεσού έγραφε «Φέτος το καλοκαίρι πάω Βαρώσι».  Αυτή η προοπτική έκανε τους  κατοίκους της Αμμοχώστου, που αγαπήσαμε την πόλη μας όσο λίγες, να αναριγήσουμε στη σκέψη ότι ίσως εκείνο να ήταν το καλοκαίρι της πόλης μας. Τριάντα χρόνια στη φυλακή ήταν ήδη πολλά για την αγαπημένη πόλη.  Θα την φροντίζαμε, θα της πλέναμε τα τραύματα, θα την αναστήναμε με αγάπη, έτσι όπως την έκτισαν οι γονείς και οι παππούδες μας. Δεν ήταν εκείνο τελικά το καλοκαίρι της.  Μαζέψαμε  τις λαβωμένες μας ελπίδες και ανασυνταχτήκαμε. 

Με βάση τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και με πρωτοβουλία της Κίνησης Προσφύγων Αμμοχώστου, υποβάλαμε ψήφισμα στην Επιτροπή Αναφορών του Ευρωκοινοβουλίου.  Ταξιδέψαμε ολονυχτίς με λεωφορείο για το Στρασβούργο και σταθήκαμε ολημερίς στη βροχή μοιράζοντας φυλλάδια σε ευρωβουλευτές.  Στην Κύπρο, με πρωτοβουλία του Δημάρχου Γαλανού, μαζέψαμε υπογραφές συμπολιτών μας σε τεράστιους τόμους και κουβαλώντας το βάρος τους υπό μάλης ταξιδέψαμε στην Ευρώπη και στην Αμερική προωθώντας το αυτονόητο αίτημα: να επιστρέψουμε σε μια πόλη κλειστή.  Σε μια πόλη που κατά γενική ομολογία μας ανήκει. Σε μια πόλη που όλοι συμφωνούσαν ότι κρατείτο ως διαπραγματευτικό χαρτί.  Σε μια πόλη που μπορούσε να αποτελέσει το πρώτο βήμα για την ειρηνική συνύπαρξη των δυο κοινοτήτων και έναν πρόδρομο για μια ευημερούσα Κύπρο για όλους.  Κανένας τότε δεν αμφισβητούσε το δίκαιο του αιτήματος μας.  Ούτε την ιδιοκτησία των περιουσιών μας.  Συναντούσαμε παντού ευήκοα ώτα, εισπράτταμε λόγια συμπαράστασης και υποσχέσεις που αναπτέρωναν τις ελπίδες μας.  Πάντοτε όμως η επιστροφή της πόλης έπρεπε να περάσει από κάποιο άλλο στάδιο που προηγείτο.  Και περιμέναμε.  Και προσπαθούσαμε.

Σε δυο ξεχωριστές επισκέψεις Ευρωβουλευτών στην Κύπρο για εξέταση της Αναφοράς για την Αμμόχωστο, συνοδέψαμε ομάδες Ευρωβουλευτών στην κατεχόμενη πόλη, για να βάλουν τα δάκτυλα επί τον τύπο των ήλων.  Διοργανώσαμε συγκεντρώσεις πολιτών για να ακουστεί ο πόθος της επιστροφής από πρώτο χέρι.  Εξασφαλίσαμε ακολούθως ψήφισμα συμπάθειας από την ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου.  Και το προσθέσαμε στο αρχείο με τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών.

Αντιπροσωπεία Αμμοχωστιανών εκπροσωπούμενη από  το Δήμο Αμμοχώστου και άλλες ομάδες της πόλης, συνάντησε τον αντιπρόεδρο της Αμερικής κο Μπάϊντεν κατά την εδώ επίσκεψη του το 2014 και εξασφάλισε την δέσμευση του για προώθηση της επιστροφής της Αμμοχώστου σαν μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ των δυο κοινοτήτων.

Παράλληλα, ομάδες Αμμοχωστιανών έκτισαν γέφυρες επικοινωνίας με συμπολίτες Τουρκοκύπριους, επενδύοντας και στη δική τους θέληση για επανένωση.  Επενδύοντας στη διάθεση τους για αντίσταση ενάντια στην καταπίεση της Τουρκίας, σαν εισβολέας και στις δικές τους ζωές.  Σε κοινούς εκκλησιασμούς στον Αη Γιώρκη τον Εξορινό στην παλιά πόλη της Αμμοχώστου, ζήσαμε από το 2013 μια πρόγευση του πώς θα μπορούσε να ήταν ένα σενάριο επιστροφής.  Κάναμε περιφορές επιταφίων κάτω από τον ανοιξιάτικο ουρανό της πόλης μας, πρώτη φορά στα τόσα χρόνια δίπλα από γείτονες των παιδικών μας χρόνων. Ονειρευτήκαμε ξανά εκείνο το καλοκαίρι που θα μπορούσε να ήταν το καλοκαίρι της Αμμοχώστου.

 Ελπίσαμε ότι το καλοκαίρι μας θα ήταν εκείνο του 2014 μετά τη συνάντηση των ηγετών στο Μοντ Πελεράν, ή τουλάχιστον αυτό του 2017 μετά τις συνομιλίες υψηλού επιπέδου του Ιουλίου στο Κραν Μοντανά. 

Ούτε κι εκείνα ήταν όμως τα καλοκαίρια της Αμμοχώστου.  Μετά το ναυάγιο των συνομιλιών, κληθήκαμε να αρκεστούμε να ατενίζουμε την πόλη μας από τη Δερύνεια, μια νύχτα του Αυγούστου το χρόνο, μνημονεύοντας τις χαρές της και τραγουδώντας τον πόνο της νοσταλγίας μας.  Μείναμε να μετρούμε τις λέξεις από τις ομιλίες των πολιτικών, μήπως ακούσουμε κάποιο νέο ελπιδοφόρο μήνυμα.

Και φτάνουμε στο 2020, όταν η επιστροφή της πόλης μας σαν μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης φαντάζει πλέον ουτοπικό όνειρο.  Όταν η Τουρκία αλωνίζει ανενόχλητη στην ΑΟΖ της Κύπρου. Όταν οι ηγέτες μας σαν αποτέλεσμα δε συζητούν την επανέναρξη συνομιλιών.  Και όταν ξαφνικά αμφισβητείται και το ιδιοκτησιακό μας καθεστώς.  Η Τουρκία προβάλει το επιχείρημα ότι οι περιουσίες μας στην Αμμόχωστο ανήκουν στο ΕΦΚΑΦ.  Φτάνουμε στο καλοκαίρι του 2020, όταν η Τουρκία ανακοινώνει ότι θα ανοίξει την πόλη μας για εποικισμό.  Φτάνουμε στο καλοκαίρι του 2020, όταν ακούμε σενάρια για Τούρκους μεγαλοεπιχειρηματίες που ετοιμάζονται να αναπτύξουν την χρυσή παραλία της πόλης μας.  Φτάνουμε στο καλοκαίρι του 2020, όταν η κυβέρνηση μας δια του κυβερνητικού εκπροσώπου αποκηρύττει σαν ζημιογόνο για την υπόθεση του Κυπριακού το μόνο όπλο που μας μένει για προστασία του δικαιώματος στην περιουσία μας, αυτό της προσφυγής στην Επιτροπή Αποζημιώσεων των Κατεχομένων για διεκδίκηση απώλειας χρήσης.  Χωρίς να προτείνεται άλλη διέξοδος. Χωρίς να προσφέρεται άλλη σανίδα για να ακουμπήσουμε την ελπίδα μας.  Φτάνουμε στο καλοκαίρι του 2020 κατηγορούμενοι από κάποιους ότι δεν έχουμε προστατέψει την πόλη μας.  Ότι την έχουμε εγκαταλείψει υπό την απειλή των όπλων, ότι δεν την διεκδικήσαμε όσο της άξιζε.

Ξημερώνει η 20^η Ιουλίου 2020 με τις σειρήνες να ηχούν και να ξύνουν τις πληγές μας. Ταυτόχρονα, μερικές γιγαντοαφίσες στις πόλεις της Κύπρου ανακοινώνουν  «Αμμόχωστος, Είναι το καλοκαίρι σου».  Μακάρι να ήταν το καλοκαίρι της Αμμοχώστου αυτό.  Αλλά δεν είναι.  Η Αμμόχωστος είναι κατεχόμενη και βουβή τα τελευταία 45 χρόνια.  Εμείς οι Βαρωσιώτες το ξέρουμε στο πετσί μας. 

Άντρη Επιφανίου
Πολίτης της Αμμοχώστου, 
Μέλος του Δ.Σ. του Επιμελητηρίου Αμμοχώστου και πρώην Δημοτική Σύμβουλος Αμμοχώστου