Σε λουκέτο στην ΛΑΡΚΟ με τη σημερινή της μορφή οδηγεί, αναπόφευκτα, η απόφαση της Κομισιόν να ζητήσει, με απειλή προστίμων στην ελληνική κυβέρνηση, την επιστροφή δυσθεώρητου ποσού παράνομων κρατικών ενισχύσεων, όπως εκτιμούν ειδικοί στο κοινοτικό δίκαιο για τον ανταγωνισμό.
Ύστερα από αρκετά χρόνια διαμάχης, που έφθασε και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, με την Κομισιόν να δικαιώνεται πλήρως, οι Βρυξέλλες κάλεσαν την κυβέρνηση να ανακτήσει εντός διμήνου παράνομες ενισχύσεις 135,8 εκατ. ευρώ.
Σε αντίθεση με το παρελθόν, όπου η κυβέρνηση και η ΛΑΡΚΟ είχαν στη διάθεσή τους ένδικα μέσα (προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κατά της αρχικής απόφασης της Κομισιόν), τώρα δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια αντίδρασης, ενώ η Επιτροπή προειδοποιεί ότι θα αξιοποιήσει το "πυρηνικό όπλο" της, δηλαδή, την παραπομπή της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για να επιβληθούν κατ' αποκοπή πρόστιμο και χρηματικές ποινές.
Αυτή η διαδικασία μπορεί να είναι άκρως επώδυνη για ένα κράτος μέλος, καθώς, εκτός από το κατ' αποκοπή πρόστιμο, μπορούν να επιβληθούν χρηματικές ποινές για κάθε ημέρα καθυστέρησης στην ανάκτηση των ενισχύσεων, όπως έχει συμβεί με τις ποινές που έχουν επιβληθεί στην Ελλάδα για άλλες σοβαρές παραβάσεις (π.χ.: 30.000 ευρώ την ημέρα για θέματα διαχείρισης απορριμμάτων).
Το νομικό αδιέξοδο, όπως έχει διαπιστωθεί εδώ και αρκετά χρόνια, είναι πλήρες: η ΛΑΡΚΟ προφανώς και δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να επιστρέψει τις ενισχύσεις στο Δημόσιο. Επίσης, το ποσό είναι απαγορευτικά υψηλό για να αναλάβει να το εξοφλήσει ένας νέος ιδιοκτήτης, αν υποτεθεί ότι υπάρχει επενδυτής που θα αγόραζε τη ζημιογόνο βιομηχανία νικελίου.
Ο μόνος τρόπος να απαλλαγεί το Δημόσιο από το "βραχνά" των κυρώσεων της Κομισιόν θα ήταν, σύμφωνα με νομικούς, να κλείσει η ΛΑΡΚΟ με τη σημερινή της νομική μορφή και να δημιουργηθεί μια νέα εταιρεία, που δεν θα έχει ακριβώς τα ίδια περιουσιακά στοιχεία με αυτά που έχει σήμερα η ΛΑΡΚΟ, ώστε να μη θεωρηθεί από την Κομισιόν ότι είναι υποχρεωμένη να αναλάβει τις υποχρεώσεις της παλιάς εταιρείας.
Ουσιαστικά, η ΛΑΡΚΟ καλείται να... αναγεννηθεί για δεύτερη φορά: ως γνωστόν, από την ΛΑΡΚΟ Νο1 του Μποδοσάκη δημιουργήθηκε, στα τέλη της δεκαετίας του '90, η ΛΑΡΚΟ Νο 2, που λειτουργεί μέχρι σήμερα. Πλέον, θα πρέπει να αναζητηθεί τρόπος για να δημιουργηθεί η ΛΑΡΚΟ Νο3, χωρίς να είναι βέβαιο αν θα μπορούσε να γίνει βιώσιμη και να ιδιωτικοποιηθεί.
Σχέδιο για τη δημιουργία της ΛΑΡΚΟ Νο3 υπάρχει στο ΤΑΙΠΕΔ από πενταετίας. Προβλέπει τη δημιουργία μιας μικρότερες εταιρείας, που θα έχει μόνο το εργοστάσιο στην Λάρυμνα και τα μεταλλεία στον Άγιο Ιωάννη, ενώ τα υπόλοιπα μεταλλεία θα επιστρέψουν στο Δημόσιο.
Το σχέδιο αυτό είχε μπλοκάρει η Εθνική Τράπεζα που είχε εγγράψει υποθήκες στο εργοστάσιο της Λάρυμνας, ενώ είναι και μέτοχος της "παλιάς" ΛΑΡΚΟ, στην οποία πληρώνει παλαιά χρέη η ΛΑΡΚΟ Νο 2. Η Εθνική, σύμφωνα με πληροφορίες, θα δεχόταν σήμερα να προχωρήσει το σχέδιο για δημιουργία νέας εταιρείας.
Για να λειτουργήσει με βιώσιμο τρόπο η ΛΑΡΚΟ Νο 3, θα χρειασθεί να βρεθεί σοβαρός ιδιώτης επενδυτής, καθώς το εργοστάσιο της εταιρείας χρειάζεται σημαντικές επενδύσεις εκσυγχρονισμού. Η νέα εταιρεία θα πρέπει να έχει πολύ χαμηλότερο κόστος λειτουργίας, κάτι που προϋποθέτει μείωση προσωπικού και μισθών, ενώ το μεγάλο ζήτημα θα είναι τα τιμολόγια του ρεύματος, καθώς δεν υπάρχουν πλέον περιθώρια χαριστικών διευθετήσεων από την ΔΕΗ.
Η εξίσωση της συνέχισης της λειτουργίας της ΛΑΡΚΟ, ώστε να αξιοποιούνται χωρίς να ανοίγουν "πληγές" στην οικονομία τα ελληνικά αποθέματα σιδηρονικελιούχου λατερίτη, είναι αρκετά δύσκολη, ενώ η παρέμβαση της Κομισιόν δεν αφήνει άλλα περιθώρια για προσωρινές λύσεις και "μπαλώματα"...
Η ανακοίνωση της Κομισιόν
Σήμερα (χθες) η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να αποστείλει στην Ελλάδα προειδοποιητική επιστολή, επειδή το εν λόγω κράτος μέλος δεν εφάρμοσε την απόφαση του Δικαστηρίου της 9ης Νοεμβρίου 2017 (υπόθεση C-481/16, Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά Ελληνικής Δημοκρατίας).
Με την απόφαση αυτή, το Δικαστήριο καταδίκασε την Ελλάδα για τη μη εφαρμογή της απόφασης ανάκτησης που εξέδωσε η Επιτροπή στις 27 Μαρτίου 2014, με την οποία καλούσε το εν λόγω κράτος να ανακτήσει από τη Γενική Μεταλλευτική και Μεταλλουργική Α.Ε. «ΛΑΡΚΟ» την παράνομη και ασυμβίβαστη ενίσχυση ύψους 135,8 εκατ. ευρώ. Η ενίσχυση αυτή είχε χορηγηθεί στη ΛΑΡΚΟ με τη μορφή κρατικών εγγυήσεων και εισφορών κεφαλαίου.
Η Ελλάδα έχει πλέον προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσει και να αποδείξει ότι η ενίσχυση πράγματι ανακτήθηκε. Διαφορετικά, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να παραπέμψει την Ελλάδα στο Δικαστήριο της ΕΕ, ζητώντας από το Δικαστήριο να επιβάλει στο εν λόγω κράτος μέλος κατ' αποκοπή πρόστιμο και χρηματικές ποινές.
