Ενας άνδρας και μία γυναίκα με παραδοσιακές αφρικανικές φορεσιές στέκονται υπομονετικά πάνω από το άρρωστο παιδί τους, σε ένα υποτυπώδες νοσοκομείο στο Νότιο Σουδάν που ακόμα και ΜΚΟ το εγκαταλείπουν. Μια παρέα παιδιών από την Κολομβία, οπλισμένα σαν αστακοί και ιδιαιτέρως άνετα με τα όπλα, κοιτάζει τον φακό με βλέμμα που παγώνει.

Ενα νεαρό ζευγάρι αγκαλιάζεται με πάθος έξω από το σπίτι του σε μια ουκρανική πόλη χτισμένη αμέσως μετά το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνόμπιλ, ενώ ένα μικρό κορίτσι, νεαρό μέλος μιας νομαδικής φυλής του Ιράν, χαμογελάει ανάμεσα σε ένα κοπάδι πρόβατα. Αποκαρδιωτικές ή αισιόδοξες; Οι εικόνες του Ντομινίκ Ναρ, του Χουάν Αρεντοντό, του Νιλς Ακερμαν, της Καταλίνα Μαρτίν-Τσικό αποτυπώνουν κομμάτια ενός κόσμου που ειδικά τα τελευταία χρόνια δεν υπολείπεται σε κλυδωνισμούς.

Και είναι μερικές μόνο από τις πάμπολλες που εκτίθενται στο 28ο Visa pour l’ Image, το διεθνές φεστιβάλ φωτογραφίας της γαλλικής πόλης Περπινιάν, που πέρυσι συγκέντρωσε 245.000 επισκέπτες. Τέτοια είναι η δημοφιλία του που έχει χαρακτηριστεί το μεγαλύτερο περιοδικό του κόσμου.

Η κυριότερη ωστόσο από τις φετινές θεματικές του είναι εκείνη του Προσφυγικού. Από τους βασικούς συμμετέχοντες εδώ είναι η ομάδα του Magnum: πιστό στην καταγραφή ανθρώπων στο έλεος μεγάλων ιστορικών αλλαγών, το πρακτορείο ξεκίνησε πέρυσι τη σειρά Continental Drift.

Ο Μόιζες Σαμάν ακολούθησε με τον φακό του τις μεσογειακές διαδρομές των μεταναστών, ο Μαρκ Πάουερ φωτογράφισε τους αχανείς καταυλισμούς Ζαατάρι και Αζρακ στην Ιορδανία που φιλοξενούν δεκάδες χιλιάδες ψυχές, ο Λορέντσο Μελόνι έστρεψε τη μηχανή του στους λαθρεμπόρους της Λιβύης και ο Ματ Μπλακ ψηλάφισε τη βιομηχανία ανθρωπιστικής βοήθειας στο Νότιο Σουδάν.

ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ. Η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να λείπει –ακόμα και ο διευθυντής και συνιδρυτής του φεστιβάλ Ζαν Φρανσουά Λερουά εξήρε τη συμμετοχή ελλήνων φωτορεπόρτερ. Κάπως έτσι, οι επισκέπτες του Περπινιάν μπορούν να δουν τη φωτογραφία του Γιάννη Μπεχράκη με τον μετανάστη που πασχίζει να βγει στη στεριά της Λέσβου προστατεύοντας ταυτόχρονα το μωρό του (από μία σειρά που χάρισε στη φωτογραφική ομάδα του ελληνικού γραφείου του Reuters ένα Πούλιτζερ) ή εκείνη του Αρη Μεσσήνη από το AFP, με τα πλαστικά σωσίβια που σχηματίζουν ολόκληρες πεδιάδες στη Μήθυμνα.
Ο Λερουά δεν τρέφει αυταπάτες για τη δύναμη μιας φωτογραφίας. Σε σχετικές δηλώσεις του έκανε λόγω για την εικόνα του μικρού Αϊλάν ή για την πιο πρόσφατη με τον τετράχρονο Ομράν. Και τις δύο φορές η παγκόσμια κοινή γνώμη κινητοποιήθηκε, «στη συνέχεια όμως δεν συνέβη τίποτα. Λέμε «ποτέ ξανά» και αφήνουμε τα παιδιά να πνιγούν. Ποτέ μια φωτογραφία δεν σταμάτησε έναν πόλεμο» παρατηρούσε ο διευθυντής.

Αυτός δεν είναι βέβαια λόγος για να απελπιστεί κανείς. Το Visa pour l’ Image καταπιάνεται και με τις πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις σε Γαλλία και Βέλγιο, έστω και αν το κάνει όχι στο τμήμα των εκθέσεων αλλά των προβολών. «Υιοθετήσαμε την αρχή ότι μια επίθεση στη Νίκαια, στο Παρίσι ή στις Βρυξέλλες είναι το ίδιο σημαντική με μια στην Καμπούλ ή στο Χαλέπι» έλεγε ο Λερουά. «Απορρίψαμε την προσέγγιση «με βάση την απόσταση», κατά την οποία ένα αυτοκινητιστικό στο Περπινιάν είναι σημαντικότερο από έναν βομβαρδισμό στην Καμπούλ με 200 νεκρούς».

Παράλληλα, τα περιοδικά «Paris Match» και «Elle» διοργανώνουν μερικά από τα πάνελ όπου θα συζητηθούν οι αιτίες του Προσφυγικού, ο ρόλος των φωτορεπόρτερ και των μίντια σε πτυχές του ζητήματος όπως οι ευθύνες του Ισλαμικού Κράτους ή η ειδική θέση των μεταναστριών –η δουλειά της Μαρί Ντορινί για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με εικόνες όπως εκείνη της εγκύου που βρίσκει παρηγοριά στην αγκαλιά μιας εθελόντριας στη Λέσβο είναι χαρακτηριστική.

ΑΦΡΙΚΗ ΚΑΙ ΒΡΑΖΙΛΙΑ. Οχι ότι άλλα ζητήματα μένουν ακάλυπτα: οι φωτογραφίες του Φρέντερικ Νόι από μέλη της LGBTI κοινότητας σε χώρες της Ανατολικής Αφρικής που περιθωριοποιήθηκαν κοινωνικά ή το φωτορεπορτάζ του Πίτερ Μπάουζα από την περίπτωση του Τζαμπαλάια στη Βραζιλία των Ολυμπιακών Αγώνων –του ανολοκλήρωτου οικοδομήματος στο οποίο κατέφυγαν οικογένειες στο όριο της φτώχειας –ξεχωρίζουν εδώ. Μην ξεχνάμε και τα πάνελ ή τα εργαστήρια της Google, όπου αναμένεται να παρουσιαστούν τεχνολογίες αιχμής στο φωτορεπορτάζ.

Τα περίβλεπτα βραβεία του θεσμού επίσης, όπως το Visa d’ Or που θα δοθεί στις 2 Σεπτεμβρίου. Κάτι πρέπει να σημαίνει όμως το γεγονός ότι ακόμα και τα περιοδικά που βρίσκονται στα περίπτερα του φεστιβάλ αφιερώνουν πολλές σελίδες τους στο κρισιμότερο ίσως από τα πρόσφατα διεθνή ζητήματα. Κάτι πρέπει να σημαίνει το γεγονός ότι, σύμφωνα με τους διοργανωτές, φέτος οι συμμετοχές ήταν τόσες που συναγωνίζονταν μόνο τις αντίστοιχες από την κρίση στο Κόσοβο.