Πόσες αρχαίες στοές υπάρχουν κρυμμένες κάτω από τους πολυσύχναστους δρόμους του Πειραιά; Τι κρύβουν τα θεμέλια ενός από τα γνωστότερα νεοκλασικά του; Και πού βρίσκεται, τελικά, το βαθύτερο καταφύγιο της πόλης; Οι θρύλοι για τα υπόγεια μυστικά του επινείου της Αθήνας μπορεί να υπερβάλλουν· μπορεί, όμως, και όχι… Την αλήθεια θα ανακαλύψουν όσοι συμμετάσχουν σε μια πρωτότυπη υπόγεια ξενάγηση διάρκειας έντεκα ωρών που θα αποκαλύψει τα υπόγεια μυστικά του όρους Αιγάλεω, της πόλης του Πειραιά, του λόφου της Καστέλλας και της Δραπετσώνας.

Κεφάλι ταύρου (βραχογραφία στο όρος Αιγάλεω)

Μια ιδιαίτερη περιήγηση που αντίστοιχή της δεν έχει επαναληφθεί οργανωμένα ποτέ στο παρελθόν. Στοές κάτω από τα πόδια των περαστικών, μυστικές σπηλιές, δίκτυα δεξαμενών, υπόγεια καταφύγια και τα ευρήματα, από την ανασκαφή του μετρό, για την αρχαία πόλη του Πειραιά είναι μερικά από τα ενδιαφέροντα σημεία της διαδρομής κατά την οποία οι  επίδοξοι εξερευνητές θα καταδυθούν στα έγκατα της γης ανοίγοντας μεταλλικά καπάκια σε πεζοδρόμια, κατεβαίνοντας δεκάδες σκαλοπάτια, περπατώντας στα βάθη σπηλαίων.

Πρόσωπο σκαλισμένο στον βράχο (Αιγάλεω)

Ένα από αυτά η άγνωστη «σπηλιά του Νταβέλη» στο όρος Αιγάλεω από την οποία λέγεται ότι ξεκινούσε ο διάσημος λήσταρχος με προορισμό την Πεντέλη ακολουθώντας υπόγειες σήραγγες που ένωναν τα δύο βουνά.

Ξενάγηση έως 5 Μαίου

Η ξενάγηση θα πραγματοποιηθεί στις 14 Απριλίου και θα επαναληφθεί στις 5 Μαΐου με διοργανωτές την Terra Incognita Travel και την ομάδα της Αστικής Σπηλαιολογίας. Αφετηρία της θα είναι το όρος Αιγάλεω όπου οι περιηγητές θα έρθουν αντιμέτωποι με τις αινιγματικές, άγνωστες μυστικές βραχογραφίες του που θυμίζουν ζωδιακό κύκλο. Πρόκειται για ένα αρχαιολογικό αίνιγμα που ανακαλύφθηκε μόλις το 1997 και ουδείς μέχρι σήμερα είναι σε θέση να εξηγήσει με βεβαιότητα υπό ποιες συνθήκες φτιάχτηκαν- με  πιθανότερη ερμηνεία την σύνδεσή του με  πανάρχαια λατρευτικά τελετουργικά. Στον δρόμο τους οι συμμετέχοντες θα συναντήσουν τα περίφημα σμιλεμένα σε βράχους πρόσωπα ενώ μετά την περιδιάβαση στα μονοπάτια του βουνού θα μεταφερθούν με πούλμαν στην πόλη του Πειραιά.

Εκεί θα ξεκινήσουν μια κατάβαση σε αρχαίες στοές, χαμένες κάτω από τα κτίρια της πόλης, μέσα στις οποίες κυλούσε άλλοτε το νερό που τροφοδοτούσε τις υπόγειες κινστέρνες της εποχής του Ιπποδάμου, του πολεοδόμου που χάραξε πριν από 2500 χρόνια το τοπογραφικό σχέδιο του Πειραιά. Οι κινστέρνες αυτές, σήμερα είναι σπαρμένες και ξεχασμένες σε κάθε γωνιά της πόλης, σαν γιγάντιες καμπάνες.

Μετά τις αρχαίες στοές,  σειρά έχουν τα παλιά αντιαεροπορικά καταφύγια του Πειραιά στο κέντρο και στα περίχωρα. «Από τη μία κατεβαίνουμε δεκάδες σκαλοπάτια προς τα έγκατα του βαθύτερου καταφυγίου της πόλης, ενώ στην επιφάνεια του λόφου, ίχνη αρχαίας ακρόπολης μαρτυρούν τη διαχρονική στρατηγική σημασία του χώρου. Από την άλλη, ξεμακραίνουμε και γοητευόμαστε από τα παλιά εργοστάσια, τα εμπορικά λιμάνια και τα διυλιστήρια, κατεβαίνοντας στα βιομηχανικά καταφύγια, γνωρίζοντας τη “βιομηχανική αρχαιολογία”. Η εναλλαγή εικόνων στην μοναδική αυτή περιήγηση είναι συγκλονιστική», λέει στα ΝΕΑ ο Πάνος Δευτεραίος, πολιτικός μηχανικός και σπηλαιολόγος, επικεφαλής της Αστικής Σπηλαιολογίας με μεγάλη εμπειρία στις υπόγειες εξερευνήσεις.

«Μετά τις θρυλικές μας επισκέψεις το περσινό καλοκαίρι στις κατακόμβες της Αθήνας, στις άγνωστες στοές και στα χαμένα, στο σκοτάδι του χρόνου, μνημεία κάτω από τους δρόμους της πόλης, ανοίγουμε τις πύλες και ρίχνουμε φως στα υπόγεια μυστικά του όρους Αιγάλεω και του Πειραιά.

Επιστρέφοντας τώρα και από τις πρόσφατες ομαδικές επισκέψεις μας στις γαλαρίες των μεταλλείων του Λαυρίου, το ταξίδι στον χρόνο συνεχίζεται απρόσμενα, σε μονοπάτια που μας περιμένουν καιρό και γεννούν ερωτήματα που αναζητούν τις απαντήσεις τους», συμπληρώνει.

Το ραντεβού για  την ξενάγηση έχει δοθεί στο Δημαρχείο Αιγάλεω, στην Ιερά οδό στις 8.30 το πρωί και υπολογίζεται ότι η περιήγηση θα έχει ολοκληρωθεί περίπου στις 7.30-8.00 το βράδυ. Η μετακίνηση θα πραγματοποιηθεί με πούλμαν ενώ θα μεσολαβήσει διάλειμμα για μεσημεριανό φαγητό σε έναν από τους γραφικότερους σταθμούς της διαδρομής με θέα προς τον Σαρωνικό. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να βρουν περισσότερες πληροφορίες στην σελίδα https://www.facebook.com/Terra-Incognita-Travel-752539414833588/ όπου έχουν την δυνατότητα να υποβάλουν και αίτηση συμμετοχής.

ΜΕΡΙΚΑ ΑΠΟ ΤΑ ΥΠΟΓΕΙΑ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ

Δεξαμενή Χ.Ο.Ν

Μια αρχαία δεξαμενή και ένα δίκτυο σηράγγων του 5ου αιώνα π.Χ, αντιπροσωπευτικό δείγμα του τρόπου ύδρευσης της πόλης την εποχή του Ιπποδάμου, κρύβει το δεύτερο υπόγειο ενός νεοκλασικού κτιρίου στην οδό Περικλέους. Το εντυπωσιακό εύρημα ανακαλύφθηκε μόλις το 2002, όταν στο κτίριο- που στεγάζει την Χριστιανική Οργάνωση Νέων- χρειάστηκε να γίνουν σοβαρές επισκευές εξαιτίας του σεισμού του 1999. Ως τότε ήταν γνωστή η ύπαρξη πηγαδιού ενώ το κτίριο έχει οικοδομηθεί το 1870. Μέσα στην δεξαμενή βρέθηκε μία μαρμάρινη κολώνα και αρκετά κεραμικά θραύσματα από αγγεία.

Καταφύγιο Δραπετσώνας

Ένα από τα πολλά αντιαεροπορικά καταφύγια που ξεκίνησαν να κατασκευάζονται στην Αττική  στα μέσα της δεκαετίας του ’30 υπό τον φόβο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αναφέρεται συχνά με την κωδική ονομασία “2-3” και έχει εξερευνηθεί από την Αστική Σπηλαιολογία. Παρά την ύπαρξη καταφυγίων στον Πειραιά η πόλη θρήνησε πολλούς νεκρούς όταν βομβαρδίστηκε ανελέητα τον Γενάρη του 1944 από αμερικανικές και βρετανικές δυνάμεις οι οποίες με πρόσχημα το χτύπημα των Γερμανών- οι οποίοι αποχωρούσαν ήδη ηττημένοι από την Ευρώπη- έστελναν μήνυμα πυγμής στις γειτονιές του λιμανιού για την μετά τον πόλεμο εποχή.

Σηράγγιο

Γνωστή ως αξιοθέατο από τα τέλη του 19ου αιώνα αυτή η υπόγεια διόδος στον λόφο της Καστέλλας αποδίδεται στους Μινύες, ένα προϊστορικό φύλο που κατοίκησε την περιοχή προερχόμενο από τον Ορχομενό. Εικάζεται ότι λειτούργησε ως ιερό και στην συνέχεια  ως λουτρώνας ενώ υπέστη μετατροπές κατά την ρωμαϊκή εποχή. Η σπηλιά πορχωρά σε βάθος 12 μέτρων μέσα στον βράχο και καταλήγει σε κυκλική αίθουσα διακοσμημένη με ψηφιδωτά όπου εντοπίζονται και δύο αρχαίοι τάφοι. Από το 1920 και για σχεδόν μισό αιώνα στην σπηλιά λειτούργησε ταβέρνα ενώ σήμερα παρά την αρχαιολογική του αξία ο χώρος έχει εγκαταλειφθεί.