Κάθε χρόνο, τις πρώτες μέρες του καλοκαιριού, τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής εξετάσεων του υπουργείου Παιδείας μαζεύονται πριν από τις 5 η ώρα τα ξημερώματα στα μικρά ηχομονωμένα δωματιάκια του κτιρίου του Αμαρουσίου, τα οποία μετατρέπονται για αρκετές ημέρες σε «σπίτι» τους. Κι αυτό, γιατί σε όλη τη διάρκεια των πανελλαδικών εξετάσεων δεν βγαίνουν έξω από αυτά τα μικρά δωματιάκια παρά αργά το απόγευμα της κάθε μέρας. Συνεδριάσεις, επιλογή θεμάτων, επίλυσή τους για να διαπιστωθεί αν είναι επιστημονικά ορθά, επίβλεψη της διαδικασίας, συνεννοήσεις για την επόμενη ημέρα. Ο θεσμός των Πανελλαδικών έχει σταθεί «στα πόδια του» επί δεκαετίες ενάντια στις δεκάδες προσπάθειες αλλαγής του, κυρίως για έναν λόγο: την αξιοπιστία του.

Η αξιοπιστία του λοιπόν είναι κυρίως οι… άνθρωποί του. Επιστήμονες, διοικητικοί υπάλληλοι που επιβλέπουν τη διαδικασία επί δεκαετίες, μέχρι και οι φύλακες του υπουργείου Παιδείας που επιτηρούν την πλήρη απομόνωση του κτιρίου κάθε μέρα μέχρι να τελειώσει η εξεταστική διαδικασία. Γιατί πιθανώς δεν υπάρχει καλύτερα φυλασσόμενο κτίριο στην πρωτεύουσα από το υπουργείο Παιδείας την περίοδο των Πανελλαδικών…

Φέτος, οι Εξετάσεις ξεκίνησαν από σήμερα Δευτέρα 15 Ιουνίου, σε συνθήκες ιδιαίτερες, λόγω της πρόσθετης έντασης που δημιουργεί η υγειονομική κρίση που μαστίζει ολόκληρο τον πλανήτη. Θα γίνουν με υγειονομικά τεστ για τα μέλη των εξετάσεων και επιπλέον κανόνες ασφαλείας και προφύλαξης. Οι Εξετάσεις βέβαια είναι έτσι κι αλλιώς μια περίοδος μεγάλης έντασης για τα μέλη των υποεπιτροπών των Πανελλαδικών που πρέπει να είναι προετοιμασμένα για όλα. Ψύχραιμοι, έτοιμοι να τιθασεύσουν τον προσωπικό τους εγωισμό και την ανάγκη για επιβεβαίωση και να καταλάβουν ότι απευθύνονται σε νέους 17 ετών και όχι σε συναδέλφους στο πανεπιστήμιο, λογικοί. Και κυρίως έτοιμοι να απαντήσουν στις επιστημονικές Ενώσεις της χώρας που περνούν τα θέματα που επιλέγονται κάθε χρόνο από «ακτίνες Χ» για να βρουν επιστημονικά λάθη.

Τόσο για τους υποψηφίους όσο και για τα μέλη της Επιτροπής των Εξετάσεων έτσι, η εξεταστική διαδικασία φέτος θα είναι κάτι που σίγουρα τα επόμενα χρόνια θα θυμούνται. Οι νέοι μελλοντικά θα λένε «έδωσα Πανελλαδικές τη χρονιά του κορωνοϊού», ενώ οι εκπαιδευτικοί και καθηγητές τους θα θυμούνται ότι «άντεξαν».

Η κοινωνία έχει ολόκληρη το βλέμμα της στραμμένο πάνω τους! Αποτελεί άλλωστε ακόμη ανέκδοτο στον εκπαιδευτικό χώρο η περίπτωση πανεπιστημιακού, ο οποίος είχε πέσει θύμα «κυνηγητού» και προσπάθειας ξυλοδαρμού στη διάρκεια δεξίωσης πριν από αρκετά χρόνια, από τον γονέα μαθητή που έμαθε το ίδιο βράδυ ότι το θέμα των Μαθηματικών που είχε επιλεγεί και εξαιτίας του απέτυχε το παιδί του προερχόταν από το δικό του βιβλίο…

Τα πρόσωπα

Αν υπάρχει ένα πρόσωπο στο οποίο στηρίζεται η εξεταστική διαδικασία τις τελευταίες δεκαετίες, αυτό είναι ο έμπειρος ομότιμος καθηγητής πανεπιστημίου και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών Γιώργος Δάσιος. Ξέρει ότι ένα πράγμα είναι να κάνεις ένανθεσμό αξιόπιστο, άλλο όμως και να τον κρατήσεις στην «κορυφή». Ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Εξετάσεων που ηγείται της διαδικασίας (και ο μόνος που μπορεί να μιλήσει για αυτές, καθώς τα μέλη των Επιτροπών της μένουν για ευνόητους λόγους μυστικά) αποτελεί το πρόσωπο – κλειδί στη διαδικασία.

Ο Δάσιος έχει δει πολλά ως σήμερα. Από το 1999 είναι πρόεδρος της Επιτροπής Πανελλαδικών Εξετάσεων (με μια διακοπή μεταξύ του 2004 και του 2007 όπου βρέθηκε στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ με έδρα αριστείας), ενώ το 2014 διορίστηκε με απόφαση της Βουλής πρόεδρος του ανεξάρτητου Εθνικού Οργανισμού Εξετάσεων. Από το 1992 δε ήταν εισηγητής της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων στα Μαθηματικά. Από τη Δευτέρα, όπως και κάθε χρόνο όταν πλησιάζει ο Ιούνιος, θα χάσει κι αυτός για περίπου έναν μήνα τον ύπνο του.

Η «σιδηρά κυρία» των Πανελλαδικών, η διοικητικά υπεύθυνη από την πλευρά του υπουργείου για την εκκίνηση της εξεταστικής μηχανής αλλά και τη σωστή λειτουργία της, είναι η Καλομοίρα Μαρούγκα. Εμπειρη προϊσταμένη της Γενικής Διεύθυνσης Στρατηγικού Σχεδιασμού του υπουργείου και πλέον προϊσταμένη της Γενικής Διεύθυνσης Ψηφιακών Συστημάτων, Υποδομών και Εξετάσεων. Αν υπάρχει μια φράση που ακούει κανείς συνέχεια τις ημέρες των Εξετάσεων στο υπουργείο Παιδείας είναι: «Πάρε τη Μαρούγκα…».