«Καταναλώστε όσο περισσότερο νερό μπορείτε»: αυτή είναι η σύσταση των γιατρών – απευθυνόμενοι κυρίως στις γυναίκες καθώς είναι πιο ευάλωτες – με βασική στόχευση την αποφυγή των λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος. Μάλιστα, νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στην έγκριτη ιατρική επιθεώρηση «JAMA» ρίχνει φως στην κατάλληλη δοσολογία νερού που μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης ουρολοίμωξης.

Ειδικότερα και σύμφωνα με το συμπέρασμα της συγκεκριμένης μελέτης, οι γυναίκες που καταναλώνουν ημερησίως 1,5 λίτρο νερό (στη δοσολογία αυτή συμπεριλαμβάνεται η γενικότερη πρόσληψη υγρών) διατρέχουν σημαντικά λιγότερες πιθανότητες λοίμωξης συγκριτικά με εκείνες τις γυναίκες που ξεχνούν να γεμίσουν το ποτήρι τους. «Υπολογίζεται ότι το 50% των ουρολοιμώξεων μπορεί να αντιμετωπιστεί με την κατανάλωση επαρκούς ποσότητας υγρών και μόνο» σημειώνει η Felecia Fick, ουρογυναικολόγος της Ιατρικής Σχολής Mayo Clinic στη Μινεσότα των ΗΠΑ, η οποία, σημειωτέον, δεν συμμετείχε στην έρευνα. Και διευκρινίζει: «Οσο περισσότερο νερό πίνει κανείς τόσο περισσότερα βακτήρια αποβάλλει από το ουροποιητικό σύστημά του».

ΚΡΑΝΜΠΕΡΙ. Η ίδια δε προσθέτει ότι κάθε τύπος υγρού βοηθά, όμως σε κάποιες περιπτώσεις όσο πιο όξινα είναι τα υγρά τόσο καλύτερα λειτουργούν. «Υπάρχουν αρκετές μελέτες σχετικά με τις ιδιότητες του χυμού κράνμπερι, με τα αποτελέσματα εντούτοις να μην καταλήγουν σε ένα οριστικό συμπέρασμα. Σε κάθε περίπτωση η Mayo Clinic όντως συστήνει την κατανάλωση χυμού κράνμπερι ή τη χρήση εκχυλίσματος σε σκόνη ή σε δισκία σε συνδυασμό με την κατανάλωση υγρών – κυρίως νερού» συμπληρώνει η ειδικός.

Πώς όμως προκαλείται η ουρολοίμωξη; Τα βακτήρια είναι η πιο κοινή αιτία της ουρολοίμωξης, η λοίμωξη όμως μπορεί να προκληθεί και από ιούς ή μύκητες. Κανονικά, τα βακτήρια που εισέρχονται από την ουρήθρα στο ουροποιητικό σύστημα απομακρύνονται γρήγορα με την ούρηση, πριν εγκατασταθούν και προκαλέσουν συμπτώματα. Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις οι μικροοργανισμοί καταφέρνουν να ξεπεράσουν τη φυσική άμυνα του οργανισμού, με αποτέλεσμα να προκαλέσουν λοίμωξη.

Οταν η λοίμωξη περιορίζεται στην ουρήθρα ονομάζεται ουρηθρίτιδα, ενώ όταν εντοπίζεται στην ουροδόχο κύστη ονομάζεται κυστίτιδα. Παρ’ όλα αυτά, οι μικροοργανισμοί μπορούν να «ταξιδέψουν» μέσω των ουρητήρων προς τα πάνω, μολύνοντας τα νεφρά. Η λοίμωξη του νεφρού ονομάζεται πυελονεφρίτιδα.

Σημειώνεται ότι οι ουρολοιμώξεις είναι ο δεύτερος πιο συχνός τύπος λοιμώξεων στον άνθρωπο. Για τις γυναίκες, ο κίνδυνος να αναπτύξουν έστω ένα επεισόδιο ουρολοίμωξης στη ζωή τους είναι μεγαλύτερος από 50%. Η ευαισθησία αυτή οφείλεται σε ανατομικούς λόγους: για παράδειγμα, η ουρήθρα της γυναίκας είναι πολύ μικρότερη από του άντρα, επιτρέποντας στα βακτήρια να εισβάλλουν πιο εύκολα και ταχύτερα στην κύστη.

«Στην περίπτωση που μια γυναίκα παρουσιάσει πυρετό, ρίγη και πόνο στην πλάτη πρέπει να συμβουλευτεί άμεσα τον γιατρό της, καθώς κρίνεται απαραίτητο να υποβληθεί σε καλλιέργεια ούρων» συστήνει η ουρογυναικολόγος της Mayo Clinic. Και αυτό διότι, σύμφωνα με την ίδια, τα συμπτώματα αυτά υποδηλώνουν την πιθανότητα η ασθενής να πάσχει από πυελονεφρίτιδα, που αποτελεί και την πιο επικίνδυνη εκδήλωση της ουρολοίμωξης καθώς προσβάλλει τα νεφρά.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ. Οι ουρολοιμώξεις δεν δίνουν πάντα συμπτώματα – ιδίως κατά την πρώτη φάση της λοίμωξης. Σε κάθε περίπτωση τα πιο συνήθη είναι:

– Εντονο και επίμονο αίσθημα για ούρηση.

– Κάψιμο κατά τη διάρκεια της ούρησης.

– Συχνή ανάγκη επίσκεψης στην τουαλέτα για εξαγωγή μικρής ποσότητας ούρων.

– Τα ούρα είναι θολά.

– Παρουσία αίματος στα ούρα – στην περίπτωση αυτή είναι κόκκινα ή έχουν  έντονο ροζ ή καφέ χρώμα.

– Η οσμή των ούρων είναι έντονη και άσχημη.

– Πόνος στην κοιλιακή χώρα – κατά κανόνα, χαμηλά στην κοιλιά.

ΠΡΟΛΗΨΗ. Η ειδικός της Mayo Clinic δημιουργεί έναν «οδηγό» πρόληψης, αναλύοντας ένα προς ένα τα μέτρα προστασίας.

– Καταναλώστε όσο δυνατόν περισσότερα υγρά, κυρίως νερό. Το πόσιμο νερό βοηθά στην παραγωγή ούρων, στη φυσική αραίωση του πλήθους των μικροοργανισμών, «καθαρίζοντας» παράλληλα το σύστημα.

– Δοκιμάστε χυμό κράνμπερι. Παρότι οι μελέτες δεν έχουν καταλήξει σε ένα οριστικό συμπέρασμα ότι ο χυμός κράνμπερι δρα προληπτικά, είναι σίγουρο ότι κάνει καλό και πάντως όχι κακό.

– Κόψτε μαχαίρι τις κακές συνήθειες. Ιδίως οι γυναίκες συνηθίζουν να αποφεύγουν τις δημόσιες τουαλέτες, ακόμη κι όταν η επιθυμία για ούρηση είναι επιτακτική. Ομως η συνήθεια αυτή ευνοεί τις ουρολοιμώξεις. Είναι σημαντικό μετά τη σεξουαλική επαφή να αδειάζετε την ουροδόχο κύστη. Βοηθά η άμεση κατανάλωση ενός ποτηριού νερό.

– Αλλάξτε μέθοδο αντισύλληψης. Το διάφραγμα ή οι σπερματοκτόνες ουσίες για αντισύλληψη πιθανόν να ευνοούν την ανάπτυξη των μικροβίων. Συνεπώς, οι γυναίκες που διαπιστώνουν ότι εκδηλώνουν ουρολοιμώξεις θα πρέπει να συζητήσουν με τον γυναικολόγο τους την υιοθέτηση άλλης μεθόδου.

Επιπλοκές

Πότε και γιατί και είναι επικίνδυνη

Οταν αντιμετωπίζονται άμεσα και σωστά οι ουρολοιμώξεις, δεν οδηγούν σε επιπλοκές, εξηγεί ο πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας δρ Ηρακλής Πούλιας, τέως διευθυντής στην Ουρολογική Κλινική του Κοργιαλένειου – Μπενάκειου Νοσοκομείου ΕΕΣ. Η πυελονεφρίτιδα αποτελεί μία από τις επιπλοκές της ουρολοίμωξης. Αλλες πιθανές επιπλοκές είναι οι υποτροπές και η δημιουργία αποστήματος σε κάποιο όργανο του ουροποιητικού.

«Οι υποτροπές αναπτύσσονται όταν οι ουρολοιμώξεις δεν αντιμετωπιστούν σωστά και εγκαίρως, και μπορεί να είναι σοβαρές» τονίζει ο δρ Πούλιας. «Αν, για παράδειγμα, οι υποτροπές αφορούν λοιμώξεις του νεφρού, ένα πιθανό επακόλουθο είναι η χρόνια πυελονεφρίτιδα, η οποία μακροπρόθεσμα οδηγεί σε έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας, δηλαδή σε νεφρική νόσο και ίσως νεφρική ανεπάρκεια». Ωστόσο η πιο σοβαρή και απειλητική για τη ζωή επιπλοκή είναι η σήψη, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε σηπτική καταπληξία, πολυοργανική ανεπάρκεια ή ακόμη και στον θάνατο.

«Κάθε ασθενής που εκδηλώνει συμπτώματα από το ουροποιητικό πρέπει να συμβουλεύεται έναν ουρολόγο ιατρό» λέει ο δρ Πούλιας. «Αυτό πρέπει να γίνει επειγόντως εάν ο ασθενής έχει υψηλό πυρετό με πόνο στη νεφρική χώρα και κακουχία ή έντονα ενοχλήματα κατά την ούρηση».