Η περίοδος των εορτών μάς δίνει μια ευκαιρία να προβούμε σε έναν απολογισμό, πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές, όσον αφορά την κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Από την πλευρά του Παρισιού, η Γαλλία βρίσκεται σε τέλμα, ο πρόεδρος δεν είναι πλέον ο Δίας και δεν αποτελεί πια τον ευρωπαίο ηγέτη που θα εξισορροπούσε την Ανγκελα Μέρκελ. Οι αμφιβολίες και τα ερωτηματικά είναι η καθημερινότητα των Γάλλων. «Κίτρινα γιλέκα» και μετανάστευση, ισλαμιστικές επιθέσεις και επιστροφή της άκρας Αριστεράς και της άκρας Δεξιάς στις διαδηλώσεις, το κοκτέιλ είναι εκρηκτικό και όλοι αναρωτιούνται πώς θα τελειώσει η Γαλλία το 2019. Αλίμονο, η Γαλλία δεν είναι το μόνο κράτος-μέλος που βρίσκεται σε αναταραχή.

Αντίο, Ανγκελα

Η Γερμανία ζει με την περιττή θητεία της Ανγκελα Μέρκελ. Η χώρα χρειάστηκε έξι μήνες για να δημιουργήσει μια κυβέρνηση, βλέποντας το εθνικιστικό AfD να εισέρχεται στην Bundestag καθώς και σε όλα τα περιφερειακά κοινοβούλια. Είναι προφανές ότι η Ανγκελα Μέρκελ, η οποία έχει επίσης χάσει την προεδρία του κόμματος της CDU, έχει αυξήσει μόνο τον αριθμό των αντιπάλων της, ακόμη και των εχθρών της. Ετσι, εν τέλει, πολλαπλασιάζονται οι Γερμανοί που θέλουν να ευχηθούν «Hasta la Vista» στην καγκελάριό τους.

Η Ισπανία δεν εφησυχάζει, οι εθνικιστές εισέρχονται στο Κοινοβούλιο της Ανδαλουσίας, το ζήτημα της Καταλωνίας δεν έχει ακόμη επιλυθεί, παρά τη σοσιαλιστική κυβέρνηση, η Ισπανία λοιπόν ξαναγίνεται αυτή η χώρα πέρα από τα Πυρηναία, καλά απομονωμένη.

Από την «Dolce vita» στην «Duce vita!»

Οι Ιταλοί έχουν ήδη κάνει την επιλογή τους και όντας κουρασμένοι από τη διακυβέρνηση εδώ και δεκαετίες παλαιών κομμάτων, επέλεξαν είτε άγνωστα κόμματα, με κίνδυνο να εισέλθουν σε περιπέτειες, είτε κόμματα αγκιστρωμένα σε μια δυναμική που δεν μπορούν να εγκαταλείψουν. Οσον αφορά το Βέλγιο, μας έχει συνηθίσει στο να μην έχει πλέον ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Τώρα θα διοικείται από τα περιφερειακά κοινοβούλια και οι Βρυξέλλες θα λάμψουν από την απουσία κυβέρνησης, ενισχύοντας παράλληλα τα άγχη των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων. Προς το παρόν, μόνο η Σκανδιναβία παραμένει πολύ ήσυχη, πολύ μακριά από την Ευρωπαϊκή Ενωση, ακολουθώντας την ευρωπαϊκή πραγματικότητα από απόσταση και εξακολουθώντας να δείχνει αδιαφορία για τα κράτη-μέλη του Νότου. Είναι, όμως, αλήθεια ότι κάτω από το Οσλο, η Στοκχόλμη και το Ελσίνκι αποτελούν ήδη τον Νότο.

Let it be! Ας είναι!

Τι θα μπορούσε να πει κανείς για το Ηνωμένο Βασίλειο, ίσως σύντομα ξεκομμένο από τη στιγμή που η Τερίσα Μέι φαίνεται στο χείλος της κατάρρευσης χωρίς να το αντιλαμβάνεται και πάντα έτοιμη να κάνει ένα βήμα παραπάνω. Δεν σκεπτόμαστε πια το Brexit, η υπόθεση θα ρυθμιστεί στις 29 Μαρτίου, αναρωτιόμαστε αν οι Βρετανοί θα κρατηθούν μέχρι την ημερομηνία αυτή για να υποστηρίξουν μια εφιαλτική χειρονομία για το μέλλον της χώρας τους.

Η Μεγάλη Βρετανία, όμως, δεν είναι η μόνη που ανησυχεί τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, πρέπει επίσης να στρέψουμε το βλέμμα και στην πλευρά της Ανατολικής Ευρώπης. Η Πολωνία δεν έχει πάψει να ρίχνει ερωτικές ματιές στην Ουάσιγκτον αγνοώντας τις Βρυξέλλες, η Τσεχική Δημοκρατία διαφοροποιείται επίσης από τους ευρωκράτες, η Σλοβακία, η Βουλγαρία, η Ρουμανία κρατούν αποστάσεις από τη δίνη των Βρυξελλών, η Ουγγαρία επιμένει να παραμείνει, χωρίς μετανάστες, μια ιουδαιο-χριστιανική χώρα.

Στο περιγιάλι το κρυφό

Η Ελλάδα επίσης ανησυχεί, αν και μας λένε συνεχώς ότι η χώρα πάει καλύτερα. Πώς θα μπορούσε να πάει καλύτερα αφού η οικονομία εξακολουθεί να παρουσιάζει πολλές αδυναμίες, είναι δεμένη χειροπόδαρα από τις αποφάσεις της ΕΚΤ, και εξακολουθεί να υπερχειλίζει από μετανάστες τους οποίους δυσκολεύεται να διαχειριστεί; Αλίμονο, όμως, δεν είναι μόνο αυτό, θα πρέπει να αντιμετωπίσει και το θέμα των Σκοπίων, την πρωτεύουσα ενός νέου κράτους που θα μπορούσε να έχει διαφορετική ονομασία, όταν προσχώρησε σε δημοκρατικό καθεστώς, κατά την έξοδό του από το μακρύ τούνελ της Γιουγκοσλαβίας. Αν πιστεύαμε, λοιπόν, ότι η Ελλάδα σώζεται σχεδόν από τον μαρασμό, θα ήταν σαν να ψήφιζαν γαλοπούλες υπέρ των Χριστουγέννων. Η Ελλάδα είναι το θύμα μιας ευγονικής οικονομικής επιχείρησης που δημιουργήθηκε το 2008, μιας πραγματικής απεχθούς δοκιμασίας εναντίον ενός λαού και μιας χώρας που αποτελούν το λίκνο της Ευρώπης. Ναι, η Ελλάδα και οι Ελληνες εξακολουθούν να υποφέρουν. Και δεν είναι η πιο πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης σχετικά με τον διαχωρισμό της Εκκλησίας από το Κράτος αυτή που θα μπορούσε να διορθώσει τα πράγματα. Εάν αυτή η κίνηση έχει εκλογικές βλέψεις, πρέπει να ειπωθεί. Αλλά πώς μπορεί κανείς να τολμήσει να προσποιηθεί κάτι τέτοιο όταν η Ελληνική Εκκλησία καλύπτει την ανεπάρκεια των κοινωνικών υπηρεσιών απέναντι στους πιο ταπεινούς, τους φτωχότερους; Τι θα απογίνονταν χωρίς τους παπάδες, χωρίς την Εκκλησία, που εξασφαλίζει την επιβίωσή τους;

Επομένως, ποιος πάει καλά;

Υπάρχει η Πορτογαλία, η οποία άνοιξε τις πόρτες της στους συνταξιούχους από όλη την Ευρώπη προκειμένου να εγκατασταθούν σε αυτήν και να απολαύσουν φορολογικές απαλλαγές για 10 χρόνια, υποδέχεται, επίσης, τις νεοϊδρυθείσες επιχειρήσεις με ισχυρά ευνοϊκούς όρους εγκατάστασης, ενώ διαθέτει και μια κυβέρνηση που βρίσκει ορισμένα ζητήματα για να βελτιώσει μια αρκετά καταρρακωμένη από τη δεκαετή κρίση καθημερινότητα. Επομένως ποιος πάει καλά στην Ευρώπη; Η Δημοκρατία της Ιρλανδίας, ναι, η Μάλτα, ασφαλώς, αλλά όχι η Κύπρος. Η Κυπριακή Δημοκρατία πρέπει πάντα να παλεύει με το ζήτημα του προσαρτημένου μέρους το οποίο η Αγκυρα δεν θέλει να εγκαταλείψει. Υπάρχει επίσης το θέμα των υπεράκτιων γεωτρήσεων, όπου το Τουρκικό Ναυτικό επαγρυπνεί σχετικά με το ποιος έχει δικαίωμα να χρησιμοποιήσει τρυπάνι, και πάντα αυτή η δαμόκλειος σπάθη αιωρείται πάνω από το μέλλον αυτού του νησιού που είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Τέλος, αν πρέπει να μιλήσουμε για τη μικρή Σλοβενία, η Σλοβενία δεν τα καταφέρνει και τόσο άσχημα, πράγμα που δεν συμβαίνει με την Κροατία. Βυθισμένη σε ένα αγροτικο-οικονομικό σκάνδαλο, με μια κυβέρνηση διαμετρικά αντιτιθέμενη στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος έδειξε πρόσφατα την ειδημοσύνη του και την ικανότητά του στην εξεύρεση μιας θέσης για τη χώρα του στην ευρωπαϊκή συναυλία, οι Κροάτες, οι οποίοι εξακολουθούν να βρίσκονται στο σπίτι τους όταν οι νέοι εγκαταλείπουν σωρηδόν την οικονομική και πολιτική αστάθεια στη χώρα τους, εύχονται να επέλθει η αλλαγή ενόσω ο πρωθυπουργός της χώρας αυτής και η κυβέρνησή του επικρίνονται και αμφισβητούνται όλο και περισσότερο. Εν ολίγοις, οι Κροάτες θέλουν επίσης την αλλαγή το συντομότερο δυνατόν. Επειδή η Κροατία δεν βρίσκεται πια σε ασφαλή ζώνη.

Η Βοσνία και Ερζεγοβίνη είναι μια εστία αστάθειας που μπορεί να καταρρεύσει ανά πάσα στιγμή. Η επιρροή της πετρελαϊκής μοναρχίας μετατρέπει σταδιακά αυτή τη χώρα σε υποτελές ενός χαλιφάτου, η γειτονική Σερβία, η οποία σήμερα είναι το μόνο κράτος ικανό να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ενωση, πρέπει να αντιμετωπίσει την τρέλα του Κοσσυφοπεδίου που υποστηρίζεται από την Ουάσιγκτον. Το Κοσσυφοπέδιο, υποτιθέμενο κράτος που θέλει σήμερα τον στρατό του, δημιουργημένο πιθανότατα από τους παλιούς εγκληματίες πολέμου του UCK. Ενα Κοσσυφοπέδιο που δεν έχει ακόμη αναγνωριστεί από ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα και για ακόμη μία φορά απορρίφθηκε η ένταξή του στην Ιντερπόλ, πράγμα που σημαίνει τα πάντα για την ακεραιότητα της χώρας αυτής. Ετσι, το Βελιγράδι έχει έναν καλό λόγο να φοβάται την Πρίστινα, ειδικά όταν βλέπουμε την κακομεταχείριση που κάνει η Πρίστινα στη σερβική μειονότητα στο Κοσσυφοπέδιο.

Ο αριθμός τηλεφώνου της Ευρώπης;

Ναι, πώς να ενταχθεί κάποιος στην Ευρώπη, στην κατάσταση που βρίσκεται, όταν οι «τέσσερις μεγάλοι», η Ουάσιγκτον, η Μόσχα, το Πεκίνο και η Αγκυρα, τη βλέπουν όπως η γάτα ένα ποντίκι. Η Ευρώπη είναι ακόμη ένας πολιτικός νάνος; Χωρίς αμφιβολία, η απάντηση είναι «Ναι». Αυτή η Ευρώπη που επιμένει να διατηρεί κυρώσεις κατά της Μόσχας, ενώ θα εξαρτάται όλο και περισσότερο από το ρωσικό αέριο, αυτή η Ευρώπη που θα χρειαστεί όλο και περισσότερο την υποστήριξη του Βλαντίμιρ Πούτιν για την εξασφάλιση της επικράτειάς της ενάντια στην ισλαμική τρομοκρατική απειλή. Πώς μπορεί κανείς να φανταστεί ότι αυτή η Ευρώπη εμμένει σε μια θέση μάλλον στραμμένη προς την Ουάσιγκτον, ενώ η Ανγκελα Μέρκελ πρώτη είχε προειδοποιήσει τους εταίρους της ότι δεν είναι πλέον δυνατό να βασιστεί στην αμερικανική βοήθεια. Η Ευρώπη πρέπει να στρέψει το βλέμμα προς την Ανατολή όταν ο Βλαντίμιρ Πούτιν βρίσκεται σε καλό δρόμο για να επιτύχει το έργο του στην Ευρασία με τις δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας και την Κίνα. Επειδή η Ρωσία τείνει να χάσει το ενδιαφέρον της για την Ευρώπη, μια Ευρώπη που την αγνόησε, μάλιστα τη γελοιοποίησε όταν η Ρωσία ήταν στα χαμηλότερά της τη δεκαετία του ’90.

Οσον αφορά το Πεκίνο και τους δρόμους του μεταξιού που θα μεταμορφώσουν τις σχέσεις της Ασίας στη Δύση και εν συνεχεία προς την Αφρική, το Πεκίνο που διατηρεί το ακρωτήρι του και μια Ευρώπη να καταλαβαίνει ελάχιστα ότι οι δρόμοι του μεταξιού δεν είναι μονόδρομος, είναι αρκετό απλώς να παρευρεθεί στη συνάντηση, όπως ο Μάρκο Πόλο. Τέλος, απομένει ο κ. Ερντογάν. Ο άνθρωπος που κρατά την Ευρώπη από τον λαιμό, με το ένα χέρι στο φράγμα των συνόρων απειλώντας να αφήσει να περάσουν ακόμη περισσότεροι μετανάστες. Ο κ. Ερντογάν αναμειγνυόμενος στα προβλήματα της ευρωπαϊκής ηπείρου, θέλοντας να μεσολαβήσει ανάμεσα σε Ουκρανία και Ρωσία, ο κ. Ερντογάν και οι απειλές του ενάντια στην Ελλάδα, αμφισβητούμενος ελάχιστα από την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Ηρθε η ώρα να γυρίσουμε τη σελίδα…

Λοιπόν, τι να πούμε σήμερα για τις ευρωπαϊκές εκλογές της άνοιξης του 2019; Εκτός από το γεγονός ότι προκαλούν άγχος στα παραδοσιακά πολιτικά κόμματα, βλέποντας από μακριά να αναδύονται τα εθνικιστικά κόμματα που θέλουν να συγκλίνουν προς το Στρασβούργο, τι εικόνα δημιουργείται για το 2018;

Είναι αυτή η χρεοκοπία της Σοσιαλδημοκρατίας; Οι Ευρωπαίοι είναι κουρασμένοι από μια οικονομική και κοινωνική κρίση που δεν έχει τελειωμό. Είναι κουρασμένοι από αυτή την κυρίαρχη και πλούσια μειονοτική τάξη, όταν μια πλειοψηφία των Ευρωπαίων βλέπει την αγοραστική της δύναμη να λιώνει σαν χιόνι στον ήλιο από χρόνο σε χρόνο. Χωρίς να ξεχνάμε το θέμα των μεταναστών που πρέπει να αντιμετωπίσει η Ευρώπη. Χωρίς αμφιβολία, η Ευρώπη βρίσκεται σε μια αποφασιστική καμπή. Δίχως να βλέπουμε το τέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αλλά σίγουρα μια Ευρώπη που θα πρέπει να εξελίξει τα θεσμικά της όργανα δίνοντας μεγαλύτερη προσοχή στη φωνή των λαών της, πιο ανθρώπινη, λιγότερο τεχνοκρατική, εν συντομία μια αλχημεία λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες των Ευρωπαίων, μια αλχημεία που θα επιτρέπει στην Ευρώπη να γίνεται σεβαστή στην καθαυτή αξία της από τους μεγάλους αυτού του κόσμου, αλλιώς θα κινδυνεύσει να πέσει στη λήθη. Το σύμβολο των Χριστουγέννων στην Ελλάδα είναι ένα καράβι, ας ευχηθούμε ότι το καράβι της Ευρώπης θα φτάσει με ασφάλεια στο λιμάνι το 2019 υπό ευνοϊκούς ανέμους.

Ο Ζοζέ Μανουέλ Λαμάρκ είναι γάλλος δημοσιογράφος