ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ελένη Λαμπράκη: Πιστεύω στη δύναμη της πένας

ελένη-λαμπράκη-πιστεύω-στη-δύναμη-της-291769

Η Βολιώτισσα συγγραφέας μιλά στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ για το νέο της βιβλίο «Με λένε Μουτζούρη»

Συνέντευξη στην ΕΛΕΝΑ ΝΤΑΒΛΑΜΑΝΟΥ, εκπαιδευτικό – συγγραφέα

Μαγευτική διαδρομή με το θρυλικό τρενάκι του Πηλίου στην πλέον γραφική σιδηροδρομική γραμμή της Ελλάδας υπόσχεται το νέο βιβλίο της Ελένης Λαμπράκη, που τιτλοφορείται «Με λένε Μουτζούρη» και κυκλοφόρησε πριν από λίγες ημέρες από τις εκδόσεις Διάπλους. Ο «Μουτζούρης» ενώνει τους ανθρώπους σε ταξίδι στον χρόνο και στην πορεία συναντά τον Κένταυρο Χείρωνα, τον Θεόφιλο, μέχρι και τον Giorgio De Chirico. Η αγαπημένη συγγραφέας χρησιμοποιεί ρεαλιστικά στοιχεία από το τρένο του Πηλίου, πλεγμένα, όμως, με την πλούσια μυθολογική και λαογραφική παράδοση του τόπου μας. Η παρουσίαση του βιβλίου «Με λένε Μουτζούρη» διοργανώνεται την Τετάρτη 27 Νοεμβρίου στην Ελληνογαλλική Σχολή Βόλου «Αγιος Ιωσήφ», στις 7 το απόγευμα.

Την εκδήλωση διοργανώνουν ο Σύλλογος Αποφοίτων Ελληνογαλλικής Σχολής Βόλου «Αγιος Ιωσήφ», το Σωματείο Φίλοι του Αθανασάκειου Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου, ο Σύνδεσμος Καθηγητών Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας Ν. Μαγνησίας, η Ενωση Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων του Δήμου Βόλου και οι εκδόσεις Διάπλους. Αποσπάσματα του βιβλίου θα ζωντανέψουν παιδιά της Δ’ τάξης του 4ου Δημοτικού Σχολείου Βόλου.

Πρόσφατα κυκλοφόρησε το βιβλίο σας «Με λένε Μουτζούρη» από τις εκδόσεις Διάπλους. Μιλήστε μας για την ιστορία.

Βρισκόμαστε στο σήμερα, όταν το τρενάκι αυτοπροσώπως καλεί όλο τον κόσμο να μπει στα βαγονάκια του και να τους διηγηθεί την ιστορία του μέχρι να φτάσει στις Μηλιές.

Ιστορία, που όπως λέει «γράφεται σε δύο γραμμές», με ράγες τη φαντασία, αλλά και την πραγματικότητα.

Η αφήγηση ξεκινά από το 1903 από το πρώτο του ταξίδι που είχε αφετηρία τον Βόλο και τερματικό πλέον σταθμό τις Μηλιές, διασχίζει όλο τον 20ό αιώνα και φτάνει θριαμβευτικά στις μέρες μας, ως μνημείο νεότερης πολιτιστικής κληρονομιάς.

Στην πορεία του το τρενάκι συναντά τον Κένταυρο Χείρωνα, που θα το συντροφεύει, σαν σε ταξίδι αυτογνωσίας, τον λαϊκό μας ζωγράφο Θεόφιλο, που έζησε και άφησε το στίγμα του στην περιοχή μας, τον ζωγράφο Τζόρτζιο Ντε Κίρικο, που το σύστησε σε όλη τη Γη μέσα από τα έργα του…αλλά και τους ανθρώπους που έζησε μαζί τους, τους φίλους του.

Μας παραπονιέται στην αρχή πως το λένε Μουτζούρη, πως το κοροϊδεύουν δηλαδή, αλλά με τον ίδιο τρόπο, αν αλλάξουμε τον τόνο της φωνής μας, στο τέλος μάς συστήνεται με καμάρι «Με λένε Μουτζούρη».

Μας περιγράφει σκηνές από τη ζωή του. Την πορεία του μέσα από την πόλη, δίπλα στη θάλασσα, τους σταθμούς του, τη στάση του κόσμου όταν έφτασε Μηλιές, τις γκρίνιες όταν μουντζούρωνε τα πάντα γύρω του, τις εκδρομές, την προσφυγιά, τον πόλεμο, το καρναβάλι, το τελευταίο του ταξίδι, όταν το σταμάτησαν επί δικτατορίας και την επαναλειτουργία του με ενέργειες όσων το αγάπησαν, των φίλων του…

Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση εναλλάσσεται με εσωτερικό μονόλογο και διαλόγους και δίνει ακόμη περισσότερη ζωντάνια στην ιστορία.

Το τρενάκι καταφέρνει να φτιάξει τον δικό του μύθο και να ταξιδεύει μέσα τον χρόνο σαν τη μυθική Αργώ.

Ποια ήταν η πηγή έμπνευσής σας;

Φυσικά ο ίδιος ο Μουτζούρης. Είναι ένα σπάνιο σε λειτουργία τρένο, ενεργό στοιχείο του πολιτισμού μας, που ταξιδεύει σε μυθική διαδρομή. Δεν υπάρχει κανείς που να γνωρίζει το τρενάκι του Πηλίου και να μη λαχταρά να καθίσει στα βαγονάκια του κι ούτε κανείς που να έχει ταξιδέψει μαζί του και να μη του έμεινε χαραγμένη στην καρδιά του η «μουτζούρα» του.

Πολλοί εμπνεύστηκαν από το τρενάκι. Πρώτος και καλύτερος ο Εβαρίστο Ντε Κίρικο, ο οποίος στόλισε κυριολεκτικά με τα έργα του όλη την περιοχή και όχι μόνο. Ο γιος του, ο ζωγράφος Τζόρτζιο Ντε Κίρικο, ποιητές, λογοτέχνες, ταξιδιώτες… Το τρενάκι «πατά» σε τρεις αιώνες! Φανταστείτε λοιπόν!

Αν γυρίσω τον χρόνο όμως πίσω, θα πάω στη δεκαετία του ‘70, στα παιδικά μου χρόνια, όταν ο πατέρας μου μας έφερε τρενάκι από την Ιαπωνία, που «τσουφτσούφιζε» γύρω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο κι έβγαζε μάλιστα και καπνό!

Οταν ταξίδεψα, λοιπόν, με το τρενάκι μας, τον Μουτζούρη, το είδα σαν παιχνιδάκι, μου ξύπνησε υπέροχες αναμνήσεις και με ενέπνευσε γι’ αυτή την μοναδική ιστορία.

Σε ποιους απευθύνεται το βιβλίο σας; Μόνο στους Βολιώτες ή στο ευρύτερο κοινό;

Το βιβλίο το έγραψα με πολλή αγάπη ως δώρο από εμένα για το τρενάκι μας, που προσέφερε τόσα στον τόπο μας, για τους ανθρώπους που το έζησαν στην καθημερινότητά τους, για όλους τους σιδηροδρομικούς, για τους φίλους του Μουτζούρη που αγωνίστηκαν για να υπάρχει ακόμα σήμερα και να μας ταξιδεύει στον χώρο μα και στον χρόνο, για όλα τα τρένα της Γης που ξεκίνησαν από την ατμομηχανή…

Το έγραψα για τα παιδιά, για να ρωτήσουν, να μάθουν, να ταξιδέψουν, να απολαύσουν το ταξίδι.

Το έγραψα, όμως, και ως πρόσκληση για να έρθει ο κόσμος από παντού να ταξιδέψει με το τρενάκι και να γνωρίσει τις ομορφιές του Πηλίου. «Ελάτε όλοι», αλλά και ως δώρο αναμνηστικό για όλους τους ταξιδιώτες, τους επισκέπτες της περιοχής μας «πάντα θα σας περιμένω στο βουνό των Κενταύρων».

Ο «Μουτζούρης», το τρενάκι του Πηλίου, αποτελεί σημαντικό κομμάτι της πολιτιστικής εικόνας του Βόλου. Σας συνδέει κάτι μαζί του;

Με συνδέει η έννοια του ταξιδιού και η αγάπη για τον τόπο μας.

Μου αρέσουν πολύ τα ταξίδια και το τρενάκι με ταξιδεύει σε κόσμους ονειρικούς.

Επίσης, προσέφερε πολλά στην πολιτιστική, οικονομική, βιομηχανική ανάπτυξη της περιοχής μας και μάλιστα στη δεύτερη ενότητα του έργου γίνεται ολοφάνερο, γιατί από το «εγώ» εντάσσεται στο «εμείς», σε ταξίδι προσφοράς, αλληλεγγύης και αμοιβαίας αγάπης με τους ανθρώπους.

Ετσι προσπαθώ κι εγώ να πορεύομαι στη ζωή μου.

Το βιβλίο σας είναι σε ποιητική μορφή. Ποιος είναι ο λόγος, που την επιλέξατε;

Ξεκίνησα να γράφω σε πεζό λόγο, αλλά πραγματικά μου φάνηκε πως «σέρνονταν» και το κείμενο και ο Μουτζούρης.

Και τότε μου ήρθε η ιδέα του στίχου. Δοξάζω τον Θεό γι’ αυτήν την έμπνευση!

Η αφήγηση έχει ροή σαν να είναι σε ράγες, το κείμενο διαβάζεται απνευστί, γιατί δεν υπάρχουν κεφάλαια, οι εικόνες διαδέχονται η μια την άλλη και δημιουργείται η αίσθηση στον αναγνώστη πως κάθεται μέσα στα βαγονάκια του Μουτζούρη και τον ακούει να αφηγείται τη ζωή του και φυσικά όλο το έργο σε στιχάκια βαγονάκια μοιάζει με αμαξοστοιχία.

Η μουσικότητα του έργου δεν ακολουθεί πιστά τους αυστηρούς κανόνες της «ποίησης» και λειτουργεί στον ρυθμό μιας ατμάμαξας!

Είναι πιο παιχνιδιάρικο, πιο προσιτό στα παιδιά που μπορούν να το απομνημονεύσουν πιο εύκολα κι αν θέλουν να το δραματοποιήσουν.

Το βιβλίο σας θεωρώ πως αποτελεί σπουδαίο εργαλείο για τους εκπαιδευτικούς, που θέλουν να μιλήσουν στους μαθητές τους για τον θρυλικό «Μουτζούρη», αλλά και για όλη σχεδόν την ιστορία του τόπου μας. Πιστεύετε πως η λογοτεχνία μπορεί να αποτελέσει το μέσο ή το έναυσμα για τη μετάδοση γνώσεων στα παιδιά;

Πιστεύω πάρα πολύ στη δύναμη της πένας και του λόγου. Φυσικά και η λογοτεχνία είναι ο σπόρος, που, όταν βρίσκει γόνιμο έδαφος, ανθίζει στις καρδιές των ανθρώπων, εμπνέει και ψυχαγωγεί ουσιαστικά.

Μέσα από το έργο «Με λένε Μουτζούρη», σχεδόν κάθε στίχος δίνει το έναυσμα για σκέψη και αναζήτηση. Ρεαλιστικά, μυθολογικά, λαογραφικά στοιχεία πλέκουν σαν σε αδράχτι την ιστορία, που είναι πλούσια σε αναφορές ηρώων σε νοήματα.

Η στάση του κόσμου απέναντι στο καινούργιο, το διαφορετικό, τρενάκι -Θεόφιλος.

Σεβασμός προς το περιβάλλον, τρενάκι – Πήλιο.

Τρενάκι – παππούς και τρίτη ηλικία.

Η προσφορά του τρένου στην επικοινωνία των ανθρώπων, την ανάπτυξη, τον πολιτισμό.

Ο αγώνας του ανθρώπου να διατηρήσει και να αξιοποιήσει στοιχεία του πολιτισμού του.

Το βιβλίο σας είχατε την τύχη να το εικονογραφήσει ένας από τους πιο γνωστούς και αγαπημένους εικονογράφους, ο κ. Ανδρικόπουλος. Μιλήστε μας γι’ αυτή τη συνεργασία.

Η συνεργασία μου με τον κύριο Νικόλα ήταν ευτυχής συγκυρία!

Δέχτηκε αμέσως να εικονογραφήσει το έργο, εμπνεύστηκε πολύ από αυτό, το αγάπησε πραγματικά και το μετουσίωσε σε έργο τέχνης!

Οι εικόνες του είναι αληθινοί πίνακες ζωγραφικής που θα μπορούσαν να στολίζουν και την αίθουσα γκαλερί. Επικοινωνούσαμε απόλυτα, αισθανόμασταν τον ίδιο ενθουσιασμό…

Ανθρωπος ανοιχτόμυαλος, μεγαλόψυχος, γενναιόδωρος, με πολύ υψηλό δείκτη συναισθηματικής νοημοσύνης. Γι’ αυτό άλλωστε είναι παράλληλα και σπουδαίος συγγραφέας!

Θα το λέω συνεχώς πως σ’ αυτό το ταξίδι απόκτησα έναν φίλο καρδιακό!

Είναι μεγάλη μου τιμή που συνταξιδέψαμε!

Ποια είναι τα συναισθήματά σας, όταν λαμβάνετε ένα δικό σας καινούριο βιβλίο στα χέρια σας;

Μεγάλη συγκίνηση! Σαν να κρατώ το νεογέννητο παιδί μου αγκαλιά!

Υπάρχει κάποια καινούργια ιστορία στο μυαλό σας;

Κάτι έχω κατά νου. Απλά πρέπει να δώσω χώρο και χρόνο στο «τρενάκι» να ταξιδέψει και, πρώτα ο Θεός, θα υπάρχει και συνέχεια.

Μια ευχή για τους αναγνώστες σας!

Εύχομαι το αγαπημένο μας τρενάκι, ο Μουτζούρης μας, να σας ταξιδέψει σε κόσμους μυθικούς, ονειρικούς, μα και να σας χαρεί κι από κοντά, καθισμένους στα βαγονάκια του και σαν παππούς παραμυθάς να σας αφηγείται ιστορίες. Εξάλλου, αυτό επιθυμεί…

Εχω τόσες κι άλλες τόσες

ιστορίες να σας πω!

Πάντα θα σας περιμένω

στων Κενταύρων το βουνό.

Σας ευχαριστώ θερμά και εύχομαι πάντα επιτυχίες!

Εγώ σας ευχαριστώ από καρδιάς!

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου