Συνήθως το Θάνο τον συναντούσες στα στροβιλίσματα του καπνού, είτε του δικού του προερχόμενου από το «καρφωμένο» ναυτικό σκαλιστό τσιμπούκι στα χείλη του κατά τη διάρκεια των συναυλιών, είτε του δικού σου όταν τα βράδια που επέλεγες να τα αφιερώσεις στον εαυτό σου, έβαζες ένα ποτήρι κρασί, άναβες ένα τσιγάρο και τον άφηνες δυναμώνοντας τη μουσική να σε ταξιδέψει μέχρι το Bay of Biscay και να σου διδάξει με το δικό του τρόπο πως βγάζει η νύχτα φώς και το όστρακο πορφύρα.
Του Σίμου Χριστοφάκη Σαρρή*
H αλήθεια είναι οι πως στίχοι από τα τραγούδια τα οποία είχε ντύσει με τη μουσική του ο Θάνος μπορούν να σου σχηματίσουν ένα ολόκληρο κείμενο από μόνοι τους, μα ο βαθύτερος στόχος τους είναι να αποτελέσουν ένα πέρασμα-γέφυρα μέσα από ένα μαγικό καθρέφτη σε έναν άλλον εαυτό, πότε ως έλληνας βιοπαλαιστής εργάτης της δεκαετίας του ογδόντα, πότε ως θαλασσοδαρμένος και στιγματισμένος ναυτικός των αρχών του περασμένου αιώνα και άλλοτε ως ένας διπολικός δούκας-κόντες.
Ο Θάνος Μικρούτσικος ποτέ δεν έκρυψε τη πολιτική του ταυτότητα, ούτε τη προσέγγιση του απέναντι στα τεκταινόμενα της εκάστοτε εποχής, μεγάλωσε και γαλουχήθηκε με τους ήρωες και τα λάβαρα της αριστεράς και καλώς ή κακώς τα τίμησε μέχρι το τέλος της ζωής του. Το καλλιτεχνικό του μέγεθος , οι συνεργασίες του και οι φειδωλές πολιτικές του εμφανίσεις (ειδικά τα τελευταία χρόνια) τον κατέστησαν τον δημιουργό που σιγοτραγουδούσε ο μέσος έλληνας ανεξαρτήτως της κοινωνικοοικονομικής του κατάστασης και των πολιτικών του πεποιθήσεων. Η όποια πολιτική διαφωνία λοιπόν μαζί του έδινε τη θέση της σε ένα αριστούργημα φτιαγμένο από τα χέρια του, στο οποίο δε μπορούσες παρά να υποκλιθείς βαθιά. Αυτή άλλωστε είναι και η ουσία της τέχνης. Να ενώνει δημιουργώντας έντονα συναισθήματα και όχι να «αυτολογοκρίνεται» πάντα κάτω από ένα πολιτικό πρίσμα. Από τον εξαιρετικά δυσνόητο και μυστηριώδη Άλκη Αλκαίο, στον εσωτερικό Μάνο Ελευθερίου και από εκεί στον «απόκληρο των ποιητών» Νίκο Καββαδία και στον τεράστιο Γ. Σεφέρη, συνεργασίες (μουσικές και θεατρικές) και μελοποιήσεις ιδιαίτερα προσεγμένες, μα και εξαιρετικά καινοτόμες που «έδεσαν» εξαιρετικά με τεράστιες φωνές που απογείωσαν τις δημιουργίες του και έβαλαν για τα καλά μέσα στο κάθε σπίτι και στο κάθε ράδιο αυτοκινήτου το νέο ήχο της ηλεκτρονικής και της ατονικής μουσικής την οποία εκπροσωπούσε παράγοντας μια πληθώρα εικόνων και συναισθημάτων.
Η γνωριμία μου μαζί του είχε γίνει το 2012 μέσα από μια κοινή παρέα σε ένα καφέ στη Μάρκου Μουσούρου στο Μέτς, όπου ο ευπρόσιτος χαρακτήρας του και ο μεγάλος μου θαυμασμός προς το πρόσωπο του μας οδήγησαν γρήγορα στο να του κάνω ερωτήσεις για τη προσωπικότητα του Άλκη (λίγο καιρό αφότου είχε φύγει) και για τη Ρόζα Λούξεμπουργκ και εκείνος να μου εκφράζει τις θέσεις του για την αξία, τη σημασία και τη βαρύτητα της υπογραφής των δημιουργιών (καλλιτεχνικών και μη), το ουσιαστικό του να υποστηρίζεις επώνυμα και άφοβα τις απόψεις σου, ακόμα και αν τις αναθεωρήσεις στο αμέσως επόμενο λεπτό και τη λειτουργία του χορού ως μια μέθοδο ψυχικής λύτρωσης και εξαγνισμού του ατόμου στη προσπάθεια ανεύρεσης των χαμένων περιφορών της ψυχής του.
Ο Θάνος δε κιότεψε ούτε μπροστά στην αρρώστια και το θάνατο τα οποία είχε παρομοιάσει γλαφυρά με ένα τεράστιο πυγμάχο που ξέρεις πως στο τέλος θα σε ρίξει, περιγράφοντας με πλήρη γνώση, θάρρος και διαύγεια τη κατάσταση του. Αποτέλεσε σε όλη του τη μουσική διαδρομή ένα κόσμημα μα και ένα «κεντρί» το οποίο μπορούσε ανά πάσα στιγμή να εισχωρήσει στο κόσμο των συναισθημάτων μας και παρασέρνοντας μας να μας εξηγήσει τον τρόπο με τον οποίο τελικά η ανάγκη γίνεται ιστορία και η ιστορία σιωπή. Η πυξίδα δε σταμάτησε να κινείται, μα το Α του κενταύρου φαίνεται καθαρότερα από εκεί ψηλά.
*Ο Σίμος Χριστοφάκης Σαρρής είναι νομικός – αρθρογράφος
