ΕΙΔΗΣΕΙΣ, ΝΕΑ ΓΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ
5 Δεκεμβρίου: Παγκόσμια ημέρα του εδάφους ή πως ο θεσσαλικός κάμπος μετατρέπεται σε ..νταμάρι
Καμία πρωτοβουλία από την πολιτική ελίτ για να σταματήσει η ερημοποίηση
Η Παγκόσμια Ημέρα Εδάφους (World Soil Day) γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 5 Δεκεμβρίου, με πρωτοβουλία της Διεθνούς Ένωσης των Επιστημών Εδάφους (IUSS), με στόχο να τονίσει τη σπουδαιότητα του εδάφους ως κρίσιμου συστατικού του φυσικού συστήματος και τη συμβολή του στην ανθρώπινη ευημερία.
Του Γιάννη Κολλάτου
Το 2013 η Παγκόσμια Ημέρα Εδάφους υιοθετήθηκε από τον Διεθνή Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), ο οποίος αναγνωρίζοντας τη σημασία του ανακήρυξε το 2015 «Διεθνές Έτος Οσπρίων».
Το θέμα του φετινού εορτασμού (2019) είναι: «Σταματήστε την διάβρωση του Εδάφους. Σώστε το Μέλλον μας!»
Για τη Θεσσαλία η σημερινή ημέρα έχει μία ξεχωριστή σπουδαιότητα, αφού απειλείται με ερημοποίηση και υπογονιμότητα λόγω της διάβρωσης των εδαφών της και την απώλεια του γόνιμου εδάφους. Χρόνο με το χρόνο, αργά αλλά σταθερά χάνονται χιλιάδες στρέμματα γόνιμης γης, καθώς δεν έχει ληφθεί καμία σημαντική πρωτοβουλία από πλευράς πολιτείας για να σταμτήσει η ερημοποίησή της θεσσαλικής πεδιάδας
Πρόκειται επί της ουσίας για αργή και μακρόσυρτη διαδικασία που οδηγεί σε σιωπηρό θένατο το θεσσαλικό κάμπο και ουδείς ενδιαφέρεται.
Η παγκόσμια ημέρα του εδάφους για την Ελλάδα που έχει εγκαταλείψει την πιο γόνιμη πεδιάδα της έρμαιο στις διαθέσεις της κλιματικής αλλαγής, η σημερινή ημέρα θα έπρεπε να είναι και ημέρα κατά της πείνας και της απώλειας της αυτάρκειάς της σε τρόφιμα για τον πληθυσμό της και εξηγούμστε:
Η διάβρωση πλήττει τον θεσσαλικό κάμπο τις τελευταίες δεκαετίες, ενώ είναι γνωστό στην Ε.Ε ότι το φαινόμενο αυτό είναι γενικευμένο στη λεκάνη της Μεσογείου. Σε άλλες χώρες του μεσογειακού Νότου το πρόγραμμα ανάσχεσης της διάβρωσης είναι αρκετά διαδεδομένο αλλά στην Ελλάδα αγνοείται…
Μιλώντας με τον καθηγητή της Γεωπονικής κ. Δαναλάτο μάς ανέφερε ότι στη Θεσσαλία τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουμε εγκατάλειψη περίπου 200.000 στρεμμάτων λόγω υπογονιμότητας και διάβρωσης (τα 150.000 από αυτά στον Νομό Λάρισας) τόσο σε επικλινή εδάφη, στον άξονα Λάρισας- Φαρσάλων, αλλά πλέον και στον κάμπο. Προβληματικές περιοχές με άγονα χωράφια (με «ασπρόγεια») συναντά κανείς και στην πεδιάδα των Σοφάδων, ενώ στην πεδιάδα του Αλμυρού έχουμε υφαλμύρωση, διείσδυση δηλαδή του θαλάσσιου μετώπου στον υπόγειο υδροφορέα, και σε περιοχές όπως στη Χάλκη της Λάρισας έχουμε εγκατάλειψη επικλινών εδαφών πάνω από την εθνική οδό…
Δύο παράμετροι
Η ερημοποίηση και υπογονιμότητα των εδαφών στον θεσσαλικό κάμπο οφείλεται σε δύο παραμέτρους:
Η πρώτη είναι αυτή που σχετίζεται με μικρούς λόφους στον θεσσαλικό κάμπο (άρα εδάφη με κλίση), οι οποίοι πλέον από την έκπλυση λόγω των βίαιων βροχών αλλά και την εντατικοποίηση έχασαν το γόνιμο υπέδαφος και ξεχωρίζουν μακριά από το άσπρο χρώμα, που υποδηλώνει πετρώδες έδαφος (ασπρόγεια). Γόνιμα εδάφη λοιπόν που είχαν διανεμηθεί κυρίως σε πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία μετά το 1922, σε λοφίσκους, ανά 120 στρέμματα, στο πέρας των τελευταίων δεκαετιών και με δεδομένο ότι η Θεσσαλία είναι φτωχή σε συλλογικά έργα άρδευσης εγκαταλείφθηκαν και μετατράπηκαν σε νταμάρια!
Τα χωράφια αυτά πριν από περίπου 100 χρόνια είχαν γόνιμο υπέδαφος 80-100 εκατοστών και πλέον είναι γυμνά και πετρώδη. Ο τρόπος για να ανακτήσουν την οργανική ουσία και το γόνιμο υπέδαφος ήταν να καλλιεργηθούν με αγριαγκινάρα για 10 χρόνια και να παράγουν βιοκαύσιμα, ώστε στο τέλος της δεκαετίας να έχουν ανακτήσει 30 εκατοστά, λόγω της αμειψισποράς και της οργανικής ύλης που θα ενσωματωνόταν χρόνο με τον χρόνο στο χωράφι από αυτή την πολυετή καλλιέργεια. Το όλο project όμως εγκαταλείφθηκε λόγω της προχειρότητας που μας διέπει ως χώρα στην οργάνωση και υποστήριξη πολυετών δράσεων και της ρηχής επιχειρηματικότητας που εστιάζει πάντα στο εφήμερο και όχι στο μακροπρόθεσμο.
Η δεύτερη παράμετρος αφορά τα εδάφη στον κάμπο, χωρίς κλίση, και εδώ η υπογονιμότητα οφείλεται στη μονοκαλλιέργεια, στη συνεχή και βαθιά άροση (το όργωμα) και στην έλλειψη σχεδίου αμειψισποράς. Κάθε χρόνο το αλέτρι «καίει» το 2% της οργανικής ουσίας και σε βάθος χρόνου το πρόβλημα επιταχύνεται εκθετικά. Σε 30 χρόνια υποδιπλασιάζεται η οργανική ουσία και από 2-3 εκατοστά καταλήγει να είναι σήμερα στα 0,56 και σε λίγα χρόνια στα 0,2 εκατοστά, άρα καθίσταται ασύμφορο το χωράφι για καλλιέργεια και εγκαταλείπεται.
Οι ευθύνες της Πολιτείας και η λύση του Αχελώου
Η οργανωμένη πολιτεία φέρει μεγάλες ευθύνες για το γεγονός ότι δεν προστάτευσε όλες αυτές τις δεκαετίες τον πιο γόνιμο και εύφορο κάμπο της χώρας εγκαταλείποντάς τον στην τύχη του και για το ότι δεν προχώρησε όχι μόνο τα μεγάλα έργα του Αχελώου, αλλά ούτε τα προγράμματα ανάσχεσης της διάβρωσης και ερημοποίησης των γαιών. Προωθώντας μόνο το πρόγραμμα μείωσης της νιτρορρύπνασης είναι σαν να έβαλε το κάρο μπροστά από το άλογο, αφού η μεγάλη συγκέντρωση νιτρικών στα υπόγεια νερά της Θεσσαλίας οφείλεται στο γεγονός ότι, λόγω της έλλειψης επιφανειακών που θα «ξαναγεμίζουν» τις υπόγειες δεξαμενές, ταπεινώθηκε ο υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας και έτσι αυξήθηκε η συγκέντρωση νιτρικών (η ίδια ποσότητα νιτρικών εξαιτίας των αζωτούχων λιπασμάτων σε λιγότερο νερό).
Είναι προφανές, αναφέρει ο καθηγητής κ. Δαναλάτος, ότι ο Αχελώος θα ήταν «η ΛΥΣΗ για τον κάµπο της Θεσσαλίας και για τη διατροφική αυτάρκεια της χώρας, αλλά το έργο πολεµήθηκε και από ευρωπαϊκές χώρες ανταγωνίστριες στον αγροτικό τοµέα, όπως π.χ. η Ολλανδία, η οποία φοβήθηκε ότι αν αναπληρώσει το χαµένο υδατικό του ισοζύγιο ο θεσσαλικός κάµπος, θα ˝γεµίσει˝ µε µηδική και έτσι θα αναπτυχθεί η κτηνοτροφία, που θα ανταγωνιζόταν την ολλανδική!»
- ΒΟΛΟΣ | 25.04.2024 | 11:53
Οι μαθητές του Ειδικού Σχολείου Βόλου είπαν τα κάλαντα του Λαζάρου στο Σωκράτη Σαββελίδη - ΛΑΡΙΣΑ | 25.04.2024 | 11:40
Επερώτηση της Συμπαράταξης Λαρισαίων για τη διάνοιξη της οδού Τάκη Τσιόγκα - ΕΛΛΑΔΑ | 25.04.2024 | 11:32
Πέθανε ο πατέρας του Γιάννη Καλλιάνου - Η περιπέτεια στη ΜΕΘ στο «Αττικόν» και τα παράπονα του βουλευτή - ΑΓΡΟΤΙΚΑ | 25.04.2024 | 11:27
Τμηματικά η πληρωμή συνδεδεμένων, αγωνίες ως την Μεγάλη Πέμπτη-ξεκινούν από Παρασκευή απόγευμα - ΛΑΡΙΣΑ | 25.04.2024 | 10:56
Ένσταση αντισυνταγματικότητας κατά του νομοσχεδίου για τη διαχείριση του νερού στη Θεσσαλία καταθέτει ο Β. Κόκκαλης - ΛΑΡΙΣΑ | 25.04.2024 | 10:45
Το πρόγραμμα REXUS στο μικροσκόπιο ημερίδας στο ΓΕΩΤΕΕ-νερό, έδαφος και ενέργεια στη Θεσσαλία (ΦΩΤΟ) - ΒΟΛΟΣ | 25.04.2024 | 10:35
Η ΕΛ.ΑΣ. για την εξιχνίαση της δολοφονίας του Λυγγερίδη – 6 μέλη της οργάνωσης συμμετείχαν σε επεισόδια στον Βόλο - ΘΕΣΣΑΛΙΑ | 25.04.2024 | 10:31
Σιδηρόδρομος: Στον Εισαγγελέα τα πορίσματα για όλα τα συμβάντα – Διερεύνηση για ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες
- ΘΕΣΣΑΛΙΑ | 24.04.2024 | 10:22
HVA: Η ολλανδική εταιρεία που θέλει να επενδύσει 1 δισ. στη Θεσσαλία – σχέδιο ενοικίασης της γης για 100 χρόνια - ΛΑΡΙΣΑ | 24.04.2024 | 12:35
Ρίγκ η Βουλή: Ο βουλευτής Λάρισας Κωνσταντίνος Φλώρος επιτέθηκε με γροθιές σε βουλευτή της Ελληνικής Λύσης - ΤΟΠΙΚΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ | 24.04.2024 | 16:29
Δ. Κουρέτας: Θέλουν να κάνουν τους Θεσσαλούς αγρότες υπαλλήλους πολυεθνικών -τι είπε για τον Ενιαίο Φορέα Υδάτων (video) - ΛΑΡΙΣΑ | 24.04.2024 | 13:05
Έγινε η παράδοση των 30 κλινοστρωμάτων στην Ογκολογική του πανεπιστημιακού από την Αντικαρκινική Λάρισας (ΦΩΤΟ+ video) - ΕΛΛΑΔΑ | 24.04.2024 | 19:56
Καλλιάνος σε Γεωργιάδη: «Το τι θα κάνω αφορά μόνο τον πατέρα μου και την τιμή του» - ΕΛΛΑΔΑ | 24.04.2024 | 18:42
Αρναούτογλου: Η σκόνη φεύγει, οι βροχές έρχονται - Τι καιρό θα κάνει Μεγάλη Εβδομάδα και Κυριακή του Πάσχα - ΒΟΛΟΣ | 24.04.2024 | 12:52
Υπέφερε από αφρικανική σκόνη χθες το απόγευμα και ο Βόλος (ΦΩΤΟ) - ΚΟΙΝΩΝΙΑ | 24.04.2024 | 10:19
Πέντε Λαρισαίοι έφυγαν από τη ζωή