Η συναρπαστική ιστορία δυο Εβραίων αθλητριών το 1936

Ο Βρετανός θεατρικός συγγραφέας Χένρι Νέιλορ έγραψε το έργο «Αγώνες» και περιγράφει σε αυτό την συνάντηση δύο κορυφαίων αθλητριών, της Ελέν Μάγιερ και της Γκρέτελ Μπέρκμαν. Οι δυο αθλήτριες ήταν Εβραίες στην προπολεμική Γερμανία την εποχή της ανόδου του Χίτλερ στην εξουσία. Η συνάντησή τους αυτή που φωτίζει το παρελθόν, αφηγείται παράλληλα την ιστορία των Ολυμπιακών αγώνων του 1936, στη ναζιστική Γερμανία και τη διαφορετική στάση κάθε αθλήτριας.

Το εξαιρετικό αυτό κείμενο φωτίζει με το πιο αμείλικτο φως πράγματα και καταστάσεις της εποχής μας, θα παρουσιαστεί σε σκηνοθεσία και αισθητική της παράστασης Μιχάλη Βιρβιδάκη, στο Θέατρο Σφενδόνη για τρεις μόνο παραστάσεις, από τις 22-24 Νοεμβρίου 2019. Τον ρόλο της αθλήτριας Ελέν Μάγιερ θα ερμηνεύσει η ηθοποιός Κατερίνα Μαντίλ ενώ τον ρόλο της Γκρέτελ Μπέρκμαν η ηθοποιός Μαρία Γιαννικάκη.

Η σκοτεινή περίπτωση της Ελέν Μάγιερ και ο φασιστικός χαιρετισμός

Οι εβραίοι αθλητές που πήραν μέρος στους Ολυμπιακούς του Βερολίνου ήταν ελάχιστοι. Ανάμεσά τους μια σταρ της ξιφασκίας, μια πανέμορφη αθλήτρια, η Ελέν Μάγιερ. Που από το 1924, όταν ήταν σε ηλικία 13 ετών, βρισκόταν στη κορυφή του αθλήματος. Η Ελέν Μάγιερ, όταν τα επόμενα χρόνια ο Χίτλερ καταργεί τα προνόμια των Εβραίων καταφεύγει στην Αμερική. Περίμενε να γυρίσει πάντα στη γερμανία για να μπορέσει να αγωνιστεί. Ενώ ο περισσότερος κόσμος επιχειρούσε να μποϋκοτάρει τους αγώνες, η γερμανική προπαγάνδα που έδειχνε ένα φιλικό πρόσωπο νίκησε. Ο Αμερικάνος πρόεδρος της Ολυμπιακής Επιτροπής, Έιβερι Μπράντατζ, ζήτησε από την γερμανική κυβέρνηση ως μια κίνηση καλής θέλησης να επιτρέψει σε μια αθλήτρια γερμανό-εβραϊκής καταγωγής να αγωνιστεί με το εθνόσημο της χώρας της. Η Μάγιερ ένοιωθε ενθουσιασμένη. Η επιστροφή της όμως ήταν απογοητευτική. Οι Γερμανοί την αντιμετώπιζαν με περιφρόνηση ενώ ο τύπος δεν την ανέφερε σχεδόν πουθενά. Η ίδια έφτασε στον τελικό όπου έχασε από την προερχόμενη εξ Ουγγαρίας, Ιλόνα Έλεκ. Στο βάθρο, χαιρέτησε ναζιστικά τον Αδόλφο Χίτλερ, ασπάστηκε τον άνθρωπο που εξόντωσε περισσότερους από έξι εκατομμύρια συμπατριώτες της. Μετά τους αγώνες έφυγε για την Αμερική και όταν επέστρεψε στη Γερμανία μετά τον πόλεμο πάλι την περιφρόνησαν. Πέθανε πολύ νέα, το 1952, στα 42 της χρόνια χωρίς να εξηγήσει ποτέ γιατί χαιρέτησε φασιστικά τον Χίτλερ. Η εικόνα της αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων.

Γκρέτελ Μπέρκμαν: η αθλήτρια που φοβήθηκαν να αγωνιστεί στους Ολυμπιακούς

Η άλτρια Γκρέτελ Μπέργκμαν ήταν το 1936 η καλύτερη αθλήτρια στο άλμα εις ύψος. Σε αντίθεση με την Ελέν Μάγιερ, έζησε μέχρι το 2017, πέθανε σε ηλικία 103 ετών. Όταν ήταν 100 ετών είπε σε μια συνέντευξη ότι το Ολοκαύτωμα, που στοίχισε τη ζωή πολλών συγγενών και φίλων της ίδιας και του συζύγου της, στοίχειωνε ακόμη τον ύπνο της.

Το 1936 το ρεκόρ της ήταν 1,60 και αυτό σήμαινε οπωσδήποτε ένα ολυμπιακό μετάλλιο στο Βερολίνο. Έντρομοι οι Γερμανοί μπροστά στον κίνδυνο να σκαρφαλώσει μία Εβραία στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου, επιστράτευσαν έναν άνδρα, μεταμφιεσμένο σε γυναίκα, προκειμένου να μην ντροπιαστεί η Γερμανία μπροστά στα μάτια του Αδόλφου Χίτλερ. Η Ντόρα Ράτγιεν ήταν στην πραγματικότητα αρσενικού γένους. Του ξύρισαν τα πόδια, τον έβαλαν να μακρύνει τα μαλλιά του, τον έπεισαν να λεπτύνει τη φωνή του. Παρ' όλα αυτά, εκείνος βγήκε τέταρτος στο αγώνισμα. Πρώτη αναδείχθηκε στο αγώνισμα η Ουγγαρέζα Ιμπόλια Τσακ, ήταν επίσης Εβραία. Στο αθλητικό κέντρο στο οποίο προπονείτο υπήρχε μία επιγραφή «Απαγορεύονται οι Εβραίοι και τα σκυλιά». Την Μπέργκμαν την απέκλεισαν από το αγώνισμα δύο εβδομάδες πριν από τη διοργάνωση. Εκείνη έφυγε, έριξε μαύρη πέτρα πίσω της και μετανάστευσε στην Αμερική, όπου παντρεύτηκε έναν Γερμανοεβραίο γιατρό, συνέχισε τη λαμπρή αθλητική της καριέρα και απέκτησε την υπηκοότητα των ΗΠΑ, το 1942. Το γήπεδο του Λάουπχαϊμ, απ' όπου η ίδια έφυγε κλαίγοντας εκείνη τη μαύρη μέρα του 1936, ονομάστηκε Στάδιο Γκρέτελ Μπέργκμαν. Τότε μόνο πήγε στη Γερμανία, έπειτα από 7 δεκαετίες και είπε την ιστορία της, μέσα από τα λόγια ενός μεταφραστή: «Δεν θέλω να μιλάω αυτή τη γλώσσα», εξήγησε. Η αιωνόβια βασίλισσα του αθλητισμού είχε νικήσει επιτέλους τον Χίτλερ.

Πληροφορίες για την παράσταση:

Οι Αγώνες

Θέατρο Σφενδόνη, Μακρή 4, Μακρυγιάννη – Ακρόπολη

(Στάση ΜΕΤΡΟ-Ακρόπολη)
Παρασκευή 22 Νοεμβρίου, στις 19.00, Σάββατο 23 Νοεμβρίου, στις 19.00 και Κυριακή 24 Νοεμβρίου, 21.15. Διάρκεια: 75 λεπτά
Πληροφορίες-Κρατήσεις θέσεων: Τηλ. 215 51 58 968

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr