Για δικούς της λόγους η κάθε κοινότητα, απορρίπτει σχεδόν το διάγγελμα του προέδρου της Κύπρου, το οποίο δεν είναι σαφές, και δημιουργεί ερωτηματικά παρά λύνει απορίες, σχετικά με το τι εννοεί ο Πρόεδρος με την αποκεντρωμένη ομοσπονδία.
Πρόκειται ασφαλώς για όρο που συγκαλύπτει την συνομοσπονδία, την οποία επιχειρούν Βρετανοί και Τούρκοι, και την οποία οι Ελληνοκύπριοι απορρίπτουν, με τον Αναστασιάδη θέλοντας να καταστήσει ευνοϊκό για την πρότασή του το κλίμα, αλλά να δυσαρεστεί και τους Τουρκοκύπριους επειδή είπε το αυτονόητο.
Κατ’ αρχάς, ο κυπριακός Τύπος κατέγραψε την αυστηρή κριτική που άσκησαν στον Πρόεδρο τα κυπριακά κόμματα, επειδή, όπως ανέφερα ανωτέρω, δεν επεξήγησε την πρότασή του για την αποκεντρωμένη ομοσπονδία. Ο εκπρόσωπος Τύπου του ΑΚΕΛ, βουλευτής, Στέφανος Στεφάνου, υποστήριξε ότι αυτό συνέβη επειδή στην πραγματικότητα «δεν έχει πρόταση».
Ο κύριος Στεφάνου όμως, εκφράζοντας τους μαρξιστές της Κύπρου, υπεραμύνθηκε των απαιτήσεων των Τ/κ εις βάρος των Ελλήνων, όπως συμβαίνει δηλαδή και στην Ελλάδα, όπου δικαιώματα έχουν μόνον οι "προοδευτικοί και οι ξένοι", είτε ζουν εντός Ελλάδος είτε πρόκειται για τους γείτονες.
Το ΑΚΕΛ δηλαδή, δεν συμφωνεί με την πρόταση ότι το βέτο των Τ/κ φτάνει μόνον μέχρι εκεί που άπτονται τα ζωτικά τους συμφέροντα, αλλά ζητά να επεκταθεί εφ’ όλων των θεμάτων. Στην ουσία δηλαδή, ζητά αυτό που απαιτεί η Άγκυρα, η Τ/κ μειοψηφία να αποφασίζει για το νησί, όπως συμφέρει στην Τουρκία. Ο "πατριωτισμός" του ΑΚΕΛ είναι άλλωστε γνωστός από την εποχή της ΕΟΚΑ, ώστε δεν δημιουργείται έκπληξη από τις προτάσεις του.
Ο Στεφάνου ανέφερε συγκεκριμένα ότι η τοποθέτηση του Προέδρου Αναστασιάδη για θετική ψήφο των Τουρκοκυπρίων μόνο στα σοβαρά ζητήματα, που τους αφορούν, «συνιστά εκτροπή στο θέμα της πολιτικής ισότητας και της αποτελεσματικής συμμετοχής τους στη λήψη αποφάσεων».
Ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ, Νικόλας Παπαδόπουλος, εξέφρασε την άποψη ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης «ομολόγησε την αποτυχία της πολιτικής που έχει εφαρμοστεί στο Κυπριακό τα τελευταία δέκα χρόνια». Κάλεσε τον Πρόεδρο να ξεκαθαρίσει ποιες πρωτοβουλίες προτίθεται να αναλάβει στο Κυπριακό με στόχο την άρση του αδιεξόδου.
Η αλήθεια είναι πως η αποτυχία της πολιτικής για το Κυπριακό δεν πρέπει να χρεώνεται μόνον στον Ν. Αναστασιάδη, αφού από την εποχή του Μακαρίου, δεν τέθηκε ποτέ το ζήτημα να επανενωθεί η νήσος και να αποτελέσει κράτος όπως όλα τα σύγχρονα δημοκρατικά της Δύσης. Ο Αναστασιάδης κληρονόμησε την φιλοτουρκική διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, και τώρα την προωθεί σε Συνομοσπονδία, προς πλήρη άλωση δηλαδή της Κύπρου από τους Τούρκους.
Ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ, Μαρίνος Σιζόπουλος, έθεσε σωστά το ζήτημα, ότι ο Νίκος Αναστασιάδης «αντιλαμβανόμενος την αποτυχία με το σχέδιο Ανάν και την πενταμερή διάσκεψη στο Κραν Μοντανά, θέτει θέμα αποκέντρωσης των εξουσιών, θέση η οποία δεν αλλάζει την ουσία». Εννοεί ότι δεν αλλάζει το Σχέδιο Ανάν που επαναφέρει ο Γκουντέρες με δική του ονομασία, γνωστού όντος ότι και τα δύο έχουν καταρτιστεί από τον Λόρδο Χάνεϊ και τη ομάδα του.
Σωστή ήταν και η τοποθέτηση του Γιώργου Λιλλήκα, που υποστήριξε ότι «δεν έχει νόημα η περαιτέρω συζήτηση για την αποκεντρωμένη ομοσπονδία ή την συγκεντρωτική συνομοσπονδία, από την ώρα που η τουρκική πλευρά επιμένει στη διατήρηση των βέτο».
Αυτό είναι και το σημείο δυσαρέσκειας των Τ/κ, επειδή τώρα απαιτούν βέτο σε όλα τα θέματα. Κάθε μέρα, προσθέτουν και απαιτήσεις. Ο Τ/κ "ΥΠΕΞ" Κουντρέτ Οζερσάϊ στάθηκε ιδιαίτερα στη φράση του Προέδρου της Δημοκρατίας στη διάσκεψη Τύπου για το θέμα της λειτουργικής ομοσπονδιακής κυβέρνησης και ότι δεν χρειάζεται οι Τ/κ να έχουν λόγο σε όλα τα θέματα, αλλά σε εκείνα που είναι ζωτικής σημασίας για τους ίδιους.
Ποιος και πώς θα κρίνει ποια είναι ζωτικής σημασίας θέματα, αυτό είναι το σημαντικό, δήλωσε ο Κ. Οζερσάι, λέγοντας ότι με αυτή την έκφραση φάνηκε πως οι Ε/κ δεν θέλουν να διαμοιραστούν με τους Τ/κ ούτε την εξουσία ούτε τον πλούτο.