Με στόχο τη διάδοση και διαιώνιση της παράδοσης και την προβολή της, η Ενωση Ποντίων Πολίχνης αναβίωσε το πανάρχαιο Ποντιακό έθιμο των Κοτσαμάνων (Μωμόγερων) μαζί με τον Μορφωτικό Λαογραφικό Σύλλογο Τετραλόφου Κοζάνης και υπό την αιγίδα του Δήμου Παύλου Μελά.
Η αναβίωση έγινε σήμερα Κυριακή 12 Ιανουαρίου 2020, στις 12:00 στην Πλατεία Μετεώρων και από τις 12:30 στο κέντρο της Πολίχνης.
Το δρώμενο των Μωμόγερων, κιβωτός της λαϊκής παράδοσης
Αξίζει να σημειωθεί πως το δρώμενο των Μωμόγερων ενεγράφη αρχικά στην πρώτη θέση του Εθνικού Ευρετηρίου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδος το 2013 και το 2015, στο Διεθνές Ευρετήριο (Representative List of Intangible Cultural Heritage of Humanity) της UNESCO. Αυτό αποτέλεσε μία από τις σημαντικότερες κινήσεις για τον Ελληνικό Πολιτισμό.
Το δρώμενο των Μωμογέρων, δικαίως ονομάζεται από πολλούς ερευνητές κιβωτός της λαϊκής παράδοσης, καθώς κάνει την εμφάνιση του πριν το αρχαίο αττικό δράμα, πέρασε απ’ όλους τους αιώνες διδάσκοντας ιστορία, τέχνη, ανθρωπισμό (τα χρήματα ή τα αγαθά που συλλέγονταν κατά την διάρκεια του δίνονταν σε οικονομικά ασθενέστερες οικογένειες).
Έζησε ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα των αιώνων, τη Γενοκτονία του Ελληνικού λαού και έφτασε αλώβητο στις νέες πατρογονικές εστίες, όπως έφτασαν και όσοι από τους προγόνους μας κατάφεραν να σωθούν σηκώνοντας το μεγάλο σταυρό του μαρτυρίου και έχοντας συνοδοιπόρο τη πίστη στο Θεό, την ελπίδα, την ανθρωπιά και το δυναμισμό τους.
Ο θεός Μώμος κατά την αρχαιότητα αποτελούσε την προσωποποίηση της σάτιρας και του σαρκασμού και συνδεόταν με τις γιορτές που ήταν αφιερωμένες στο Διόνυσο, με κοινό χαρακτηριστικό τις μάσκες και τις μεταμφιέσεις. Από εκεί προέρχεται και η αρχική ετυμολογία της λέξης «Μωμόγεροι» ή «Μωμόεροι» ή «Μωμογέρια», που αποτελούσαν τους ακόλουθους του Μώμου και τον συνόδευαν χορεύοντας, τραγουδώντας και σατιρίζοντας πρόσωπα και καταστάσεις.
Η συγκεκριμένη εκδήλωση παραπέμπει σε ένα από τα παλιότερα ποντιακά έθιμα που λάμβαναν χώρα κατά τη διάρκεια Δωδεκαημέρου (Χριστούγεννα έως Θεοφάνια), με το περιεχόμενο των παραστάσεων να είναι κωμικό και σε μερικές περιπτώσεις να παίρνει και κοινωνικές διαστάσεις.
Κεντρικό πρόσωπο σε κάθε παράσταση είναι η νύφη, που ενσαρκώνει τη βλάστηση και τη γονιμότητα της γης. Η σύγκρουση ενός νέου άνδρα και ενός γέρου για την κατάκτησή της, με την τελική επικράτηση του νεότερου, συμβολίζει την αντικατάσταση του παλιού χρόνου από το νέο.