Τα παιδιά της οθόνης και ο ρόλος του βιβλίου

Τί προσφέρει η παιδική λογοτεχνία στα παιδιά; Ποιές οι ιδιαιτερότητες της εικονογραφημένης παιδικής λογοτεχνίας; Αυτά τα ερωτήματα απαντήθηκαν το απόγευμα της Τετάρτης 21 Φεβρουαρίου στο 8ο δημοτικό σχολείο Κομοτηνής, εκεί όπου η σχολική σύμβουλος της 1ης Περιφέρειας Ροδόπης Ραλλού Μάκρα διοργάνωσε αντίστοιχο σεμινάριο. Το θέμα ανέπτυξε η Σούλα Οικονομίδου αναπληρώτρια καθηγήτρια του Δ.Π.Θ. με γνωστικό αντικείμενο την παιδική λογοτεχνία.

"Φέτος είναι το έτος του Άντερσεν και οι μαθητές μας έκαναν μία πολύ όμορφη εργασία, καθώς τα παιδιά έκαναν ζωγραφιές βασισμένες σε παραμύθια του. Όλες τις ζωγραφιές μας τις συνθέσαμε σε ένα ταμπλό, ώστε να μείνουν και να μην χαθούν. Μάλιστα, ένας μαθητής βρήκε και το παραμύθι του Άντερσεν που είχε γράψει ο ίδιος όταν είχε έρθει στην Ελλάδα", μας ενημέρωσε η κα Μάκρα, η οποία στάθηκε στην αξία της λογοτεχνίας και δη του παραμυθιού, για τα μικρά παιδιά:

"Τα παραμύθια και γενικά τα βιβλία είναι πολύ σημαντικά για την παιδική ηλικία, γιατί οι μικροί μαθητές στην εποχή μας είναι όλη την ώρα με τα τάμπλετ. Κάποτε τα παιδιά μάθαιναν την γλώσσα μέσα από τα παραμύθια και τις ιστορίες, αλλά αυτό πλέον έχει λίγο ξεπεραστεί. Γι' αυτό εμείς θέλουμε να επανέλθει στην ελληνική οικογένεια και οι γονείς ή να διαβάζουν παραμύθια στα παιδιά τους ή να τα λένε προφορικά".

Κατόπιν, η κα Μάκρα μας μίλησε για τις προσπάθειες που γίνονται ώστε να ενταχθεί το βιβλίο στην σχολική εκπαίδευση: "Στο σχολείο γίνεται μία προσπάθεια σχετικά με τα παραπάνω, για παράδειγμα τα προηγούμενα χρόνια υπήρχε το πρόγραμμα της φιλαναγνωσίας και τώρα γίνονται προσπάθειες ώστε να επανέλθει. 

Στόχος είναι να δημιουργηθούν γωνιές σε όλες τις τάξεις, όπου να γίνεται ανάγνωση παραμυθιών. Επίσης, θέλουμε να μπει ξανά η λογοτεχνία μέσα στα βιβλία, δηλαδή να μπει και σε άλλα μαθήματα, όπως η ιστορία. Θέλουμε σε κάθε τάξη να υπάρχουν γωνιές με βιβλία, τα οποία να διαβάζουν τα παιδιά στις τάξεις ή να τα παίρνουν και σπίτι τους δανειστικά". 

Πως τα παιδιά ζουν στην εποχή της τεχνολογίας και πάση θυσία πρέπει να διατηρηθεί αρραγής η επαφή τους με το βιβλίο, ανέδειξε η Σούλα Οικονομίδου. Αρχικά, τοποθετήθηκε ως εξής: "Η παιδική λογοτεχνία στα σχολεία είναι ένα δύσκολο θέμα, γιατί γίνεται σε έναν χώρο όπως το σχολείο, που είναι χώρος πειθαρχίας, εκπαίδευσης, αναλυτικού προγράμματος, κλπ. Τα παιδιά δεν πρέπει να θεωρούν τη λογοτεχνία ως εξαναγκασμό, γιατί αν υπάρχει ένας εχθρός της λογοτεχνίας είναι ο καταναγκασμός. Δεν μπορούμε να υποχρεώσουμε σε κανέναν να του αρέσει η λογοτεχνία, αντιθέτως πρέπει να τους καλλιεργήσουμε".

Η ίδια εξήγησε και ότι οι εικόνες στα βιβλία πλέον επιτελούν έναν διαφορετικό σκοπό. "Οι εικόνες στα παιδικά βιβλία είναι κάτι σχετικά παρεξηγημένο, γιατί παραδοσιακά θεωρούνταν απλώς ως διακόσμηση. Πλέον οι εικόνες ...μιλούν και αφηγούνται ιστορίες ", είπε.
Σύμφωνα με την καθηγήτρια "τα παιδικά βιβλία δεν είναι αθώα, αντίθετα δείχνουν στα παιδιά τον κόσμο: Ποια είναι τα πρέπει, τα μη, τα καλά και τα κακά. Για παράδειγμα, μέσα από τα βιβλία μπορούμε να δείξουμε στα παιδιά πόσο κακός είναι ο ρατσισμός. Κι αυτό φυσικά χρειάζεται ειδική διαχείριση από τους εκπαιδευτικούς, που έχουν ως ζητούμενο να συνδυάσουν την ψυχαγωγία με την ιδεολογία", είπε παρακινώντας τους εκπαιδευτικούς να δίνουν κίνητρα ανάγνωσης προς τους μαθητές τους. 

Το συμπέρασμά της παρουσιάστηκε επίκαιρο αναφορικά με την σύγχρονη κοινωνία, και την τεχνολογία. "Τα παιδιά που μεγαλώνουν τώρα είναι τα παιδιά της οθόνης και δυστυχώς σιγά-σιγά το βιβλίο αρχίζει και φθίνει ως τρόπος ψυχαγωγίας. Γι' αυτό και οι δάσκαλοι πρέπει πάση θυσία να κρατήσουν ζωντανό το έντυπο βιβλίο", κατέληξε.