Κύθηρα: Νέες τεχνολογίες για την ενίσχυση της παραγωγής και της βιωσιμότητας ελαιολάδου και μελιού

Τη χρήση νέων τεχνολογιών για την ενίσχυση της παραγωγής τοπικών προϊόντων πρόκειται να βάλει σε εφαρμογή το νησί των Κυθήρων στο πλαίσιο ενός σχεδίου δράσης για την προώθηση της αγροτικής και περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, τη διατήρηση νέου κόσμου και την ενίσχυση της τοπικής οικονομίας που ετοιμάζει το νησί.

Μέσω του έργου «SmartRural21», τα Κύθηρα έχουν ξεκινήσει τη χαρτογράφηση ενδιαφερόμενων φορέων και την ενεργοποίηση των πολιτών του νησιού.

Ήδη, έχουν προσδιοριστεί οι προκλήσεις και οι ανάγκες, αλλά έχουν εντοπιστεί και οι δυνατότητες, οι ευκαιρίες και οι πιθανές λύσεις για τα Κύθηρα, με σκοπό την ανάπτυξη μιας στρατηγικής έξυπνου χωριού για το νησί. Όπως αναφέρει στην «ΥΧ» η Κατερίνα Κασιμάτη, γεωπόνος, επιστημονική συνεργάτιδα στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, και project manager εκ μέρους του ΓΠΑ που συμμετέχει στο έργο, «τα Κύθηρα, μέσω της συμμετοχής τους στο έργο “SmartRural21”, προσδοκούν να αποκτήσουν νέες ιδέες και έμπνευση, με σκοπό να διατηρήσουν τον νέο κόσμο στο νησί.

Η τοπική οικονομία βασίζεται κυρίως στον τουρισμό και στη γεωργία, αλλά και σε άλλους τομείς, όπως το εμπόριο και τις υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων της εκπαίδευσης και της υγείας. Στόχος είναι να προωθηθεί η αγροτική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα στο νησί, εισάγοντας νέες τεχνολογίες, να ενισχυθεί η παραγωγή τοπικών προϊόντων, κυρίως η παραγωγή ελαιολάδου, μελιού, καθώς και αρωματικών και φαρμακευτικών βοτάνων, διατηρώντας το φυσικό τοπίο, τα οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα των Κυθήρων».

Χάραξη πολιτικής

Με γενικό στόχο να προωθήσει και να εμπνεύσει τις κοινότητες της υπαίθρου και ευρύτερα τις αγροτικές περιοχές να αναπτύξουν και να εφαρμόσουν προσεγγίσεις και στρατηγικές «Έξυπνων Χωριών» (Smart Villages) σε όλη την Ευρώπη, το έργο «SmartRural21», υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και, πιο συγκεκριμένα, από τη Γενική Διεύθυνση Γεωργίας (DG AGRI).

Απώτερος στόχος του είναι να ενημερώσει και να εμπνεύσει τους φορείς που είναι αρμόδιοι για τη χάραξη πολιτικής, ώστε να υιοθετήσουν στρατηγικές και προγράμματα για την υποστήριξη αυτών των προσεγγίσεων και, τέλος, να εξάγει σχετικά συμπεράσματα για τις στρατηγικές «Έξυπνων Χωριών», τα οποία θα υποστηρίξουν μελλοντικές παρεμβάσεις στην υπάρχουσα Κοινή Αγροτική Πολιτική.

Όπως εξηγεί η κα Κασιμάτη, «στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου, συνολικά 17 κοινότητες/περιοχές θα επιλεγούν από όλη την Ευρώπη, για να λάβουν καθοδήγηση και τεχνική υποστήριξη σχετικά με τις στρατηγικές των ‘‘Έξυπνων Χωριών’’. Πέντε από αυτές έχουν ήδη επιλεγεί κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας της πρότασης, μεταξύ των οποίων και ο Δήμος Κυθήρων από την Ελλάδα».

Πιλοτική εφαρμογή

Στις πέντε περιοχές που έχουν ήδη επιλεγεί υλοποιείται πιλοτικά η ανάπτυξη της στρατηγικής των «Έξυπνων Χωριών», με τα Κύθηρα να ολοκληρώνουν το σχέδιο δράσης μέχρι το τέλος Ιουνίου. Όπως επισημαίνει η κα Κασιμάτη, «σε αυτό θα περιλαμβάνονται τεχνολογικές, αλλά και κοινωνικές καινοτομίες». Έως το τέλος Ιουνίου, όμως, θα ολοκληρωθεί και η επιλογή για τις υπόλοιπες περιοχές. Πιο συγκεκριμένα, «η προθεσμία για την υποβολή αιτήσεων για συμμετοχή στο έργο ‘‘SmartRural21’’ ήταν η 11η Μαΐου 2020. Υπήρξε μεγάλο ενδιαφέρον για την πρόσκληση, με συνολικά 736 υποβληθείσες αιτήσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη, επτά εκ των οποίων από την Ελλάδα. Τον επόμενο μήνα, οι αιτήσεις θα αξιολογηθούν από την υπεύθυνη ομάδα έργου, με σκοπό τη διαφανή και αποτελεσματική επιλογή επιπλέον 12 χωριών ως ‘‘πιλότων’’ για το έργο. Η επιλογή αυτή αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος Ιουνίου 2020», καταλήγει η κα Κασιμάτη.

Οι κοινότητες που θα επιλεγούν θα λάβουν ειδική υποστήριξη για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή αναπτυξιακής στρατηγικής. Θα επισκεφτούν άλλες περιοχές για να λάβουν ιδέες και έμπνευση. Επίσης, θα συμμετέχουν στην ανταλλαγή απόψεων και στην απόκτηση ικανοτήτων με άλλους συμμετέχοντες μέσα από τις εκδηλώσεις της Ακαδημίας Έξυπνων Χωριών.

Τέλος, θα προβληθούν σε ευρωπαϊκού επιπέδου συζητήσεις και ανταλλαγές απόψεων. Όφελος, όμως, θα έχουν και οι κοινότητες που δήλωσαν συμμετοχή αλλά δεν θα επιλεγούν, καθώς θα αποκτήσουν πλεονέκτημα για επίσκεψη σε μία από τις συμμετέχουσες περιοχές. Επίσης, θα προβληθούν μέσα από πρακτικές που θα προωθήσουν και θα λαμβάνουν τακτικές ενημερώσεις σχετικά με τα αποτελέσματα του έργου.

Στρατηγική Έξυπνων Χωριών

Τα έξυπνα χωριά είναι κοινότητες σε αγροτικές περιοχές που χρησιμοποιούν καινοτόμες λύσεις για να βελτιώσουν την ανθεκτικότητά τους, βασιζόμενες στα τοπικά πλεονεκτήματα και τις ευκαιρίες του τόπου τους. Στηρίζονται σε μια συμμετοχική προσέγγιση για την ανάπτυξη και την εφαρμογή της στρατηγικής τους για τη βελτίωση των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών συνθηκών τους, ιδίως μέσω των λύσεων που προσφέρουν οι ψηφιακές τεχνολογίες. Τα Έξυπνα Χωριά επωφελούνται από τη συνεργασία και τις συμμαχίες με άλλες κοινότητες και φορείς σε αγροτικές και αστικές περιοχές. Η έναρξη και η εφαρμογή της στρατηγικής των Έξυπνων Χωριών μπορεί να βασιστεί σε υπάρχουσες πρωτοβουλίες και μπορεί να χρηματοδοτηθεί από μια ποικιλία δημόσιων και ιδιωτικών πηγών.