Ολιστική διαχείριση των αγαθών της φύσης για την προστασία της υγείας του ανθρώπου αλλά και του περιβάλλοντος και όχι απλά καλλιεργητικές πρακτικές. Σεβασμός στον κύκλο της ζωής και της φύσης με σπορά που ακολουθεί τον ημερολογιακό κύκλο, ακολουθώντας τα μυστικά των μοναστηριών. Ο Μανόλης Μήλιος είναι μέλος της οικογενειακής ομάδας στο Φωτολίβος Δράμας, που επέλεξε τη βιολογική καλλιέργεια κηπευτικών.
Ο πατέρας του Μανόλη Μήλιου καλλιεργούσε καλαμπόκι και βαμβάκι, και ο ίδιος τον βοηθούσε. Από νωρίς διάλεξε να στραφεί στα διατροφικά προϊόντα, έχοντας την πεποίθηση ότι αποτελούν το μέλλον της χώρας αλλά και του πρωτογενούς τομέα. «Θα μπορούσαμε να καλλιεργούμε διατροφικά προϊόντα και να καλύπτουμε τις ανάγκες της Ευρώπης, αλλά δεν καλύπτουμε ούτε της Ελλάδας. Ξεκινήσαμε με ένα αυτοσχέδιο θερμοκήπιο κατασκευασμένο με ξύλα και σίδερα και το 1991, μέσα από πρόγραμμα, φτιάξαμε ένα θερμοκήπιο τεσσάρων στρεμμάτων. Από το 1996, διαρκής σκέψη μας ήταν να μη χρησιμοποιούμε καθόλου χημικά, αρχικά για εμάς που ζούμε εκεί».
Το 2006 αγοράστηκε ένα άλλο χωράφι για την κόρη του, που θέλησε να φτιάξει θερμοκήπιο και το 2007, οπότε άρχισαν να καλλιεργούν στο νέο θερμοκήπιο, αποφάσισαν να μπει οριστικό τέλος στα χημικά. Το 2008 μπήκαν στην ζωή τους οι ενεργοί μικροοργανισμοί του Τερούο Χίγκα, άρχισαν να εμπλουτίζουν το έδαφος με οργανική ουσία και μικροοργανισμούς και το 2008 έλαβαν την πιστοποίηση για τα βιολογικά από την ΒioHellas.
Βιοδυναμικό ημερολόγιο
Ο Μανόλης Μήλιος ασπάζεται την ομοιοδυναμική και τη βιοδυναμική γεωργία, ακολουθεί το βιοδυναμικό ημερολόγιο στη φύτευση, τη σπορά, ακόμη και στο πότε κόβονται τα χόρτα, θεωρώντας ότι αυτά κάνουν τη διαφορά στην καλλιέργεια και την ανάπτυξη των φυτών. Από τη στιγμή που επέλεξε να μην καλλιεργεί με χημικά, η αναζήτηση τον έφερε πίσω στα βήματα των προγόνων του, γιατί έχει σαν αρχή τη θέση «γυρνάμε πίσω για να πάμε μπροστά». Μας θυμίζει ότι ο πλανήτης επιβίωσε για χιλιάδες χρόνια χωρίς χημικά και οι άνθρωποι σε διάστημα 60 ετών θεωρούν ότι έκαναν την επανάσταση χρησιμοποιώντας τα. «Κερδίζουν οι εταιρείες και στον παραγωγό δεν μένει τίποτα», λέει χαρακτηριστικά, αναφέροντας ότι κατάφεραν να μειώσουν τη δαπάνη για την καλλιέργεια, σε ποσοστό 70%.
Στο Κτήμα Μήλιου φτιάχνουν πολλά σκευάσματα μόνοι τους, αφιερώνοντας πολύ χρόνο, όπως οι περισσότεροι βιοκαλλιεργητές και, όπως λέει ο Μανόλης Μήλιος, δεν έχουν καμία υποστήριξη από κρατικό φορέα για να γίνονται οι σχετικές χημικές αναλύσεις. «Η ανάλυση γίνεται στο έδαφος. Τα εφαρμόζουμε και τις περισσότερες φορές δεν γνωρίζουμε ποιο σκεύασμα έφερε το επιθυμητό αποτέλεσμα». Στο κτήμα δουλεύει όλη η οικογένεια, έξι άτομα συνολικά: Ο ίδιος μαζί με την κόρη του, τον γιο του και οι σύζυγοί τους, δημιουργώντας έναν οικογενειακό συνεταιρισμό. Καλλιεργούν με βιολογικό τρόπο σε 120 στρέμματα λαχανικά εποχής, συνολικά 51 είδη (πιπεριές, μελιτζάνες, ντομάτες, αγγουράκια, φασολάκια, κολοκύθια, καρότα, μαϊντανό, ρόκα, μπρόκολο, πράσο, κουνουπίδι), παράγοντας αγνά βιολογικά προϊόντα.
Σε 40 στρέμματα από την συνολική έκταση καλλιεργούν σιτάρι Ζέα, με το οποίο παρασκευάζουν αλεύρι και ζυμαρικά, όπως μακαρόνια και κριθαράκι. Συμμετέχοντας σε έκθεση στο Βερολίνο, δέχθηκαν πολύ θετικά σχόλια για τα προϊόντα, πλην όμως οι ποσότητες που παράγονται είναι πολύ μικρές για να εξαχθούν. «Όταν με ρώτησαν, τους είπα ότι καλλιεργώ 40 στρέμματα, έβγαλα 12 τόνους σιτάρι και 8 τόνους αλεύρι. Εκείνοι, όμως, ζητούν τόνους ζυμαρικών και δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις». Πρόσφατα, επικοινώνησε μαζί του Έλληνας που ζει στη Νορβηγία και του ζήτησε προϊόντα από το κτήμα, αλλά η μεταφορά δεν είναι εύκολη. «Αυτό που με ενδιαφέρει, όμως, είναι η Ελλάδα. Πρωταρχικό μέλημα είναι να καλύψω στην αγορά της Δράμας αυτούς που θέλουν σωστά διατροφικά προϊόντα. Πήγαμε στην Καβάλα, στις βιολογικές λαϊκές της Θεσσαλονίκης, στη Λάρισα, στην Πάτρα, στο Άργος και στην Κύπρο. Υπάρχει ζήτηση για τα βιολογικά κηπευτικά», εξηγεί.
Ο Μανόλης Μήλιος επέλεξε να κάνει τη δική του αναίμακτη επανάσταση, για να δημιουργήσει επί της ουσίας πράσινη ανάπτυξη, φέρνοντας αγνά προϊόντα της ελληνικής γης στο πιάτο του καταναλωτή, με τιμές συμβατικών προϊόντων. Δημιούργησε στη Δράμα το κατάστημα «Χωράφι στο Ράφι», που διαθέτει μεγάλη ποικιλία σε βιολογικών προϊόντων σε οικονομικές τιμές.
Για τον Δραμινό βιοκαλλιεργητή, αποτελεί σοβαρό πρόβλημα το γεγονός ότι οι βιοκαλλιεργητές δεν μπορούν να ενωθούν για να προωθήσουν το προϊόν. Ο ίδιος επιχείρησε να δημιουργήσει μια ομάδα, ξεκίνησαν μια προσπάθεια έξι άτομα να καλλιεργήσουν 600 στρέμματα δίκοκκο σιτάρι, αλλά διαλύθηκαν.
Αυτοδιαχειριζόμενο κτήμα
Η μεγάλη αγωνία πολλών συναδέλφων του είναι η έλλειψη νερού, οι ελάχιστες βροχοπτώσεις, οι ελλιπείς υποδομές και η διψασμένη γη. Μόνο που εκείνος δεν αντιμετωπίζει παρόμοιο πρόβλημα. «Βγάζοντας από το χωράφι ντοματιές για να τις πετάξω, επιλέγω να τις κάνω κομπόστ, για εμπλουτισμό του εδάφους. Επίσης, χρειάζονται ζώα που θα τρώνε αυτά που βγάζω να πετάξω. Παράλληλα με την κοπριά παίρνουμε αβγά, γάλα, διαμορφώνοντας ένα αυτοδιαχειριζόμενο κτήμα. Το πολυτιμότερο όλων είναι η ενέργεια και αυτό αφορά στον τρόπο που ποτίζουμε. Τραβάμε νερό από γεώτρηση με πιεστικό μισής ίντσας, κάνοντας αυστηρή κατανάλωση. Ποτίζουμε 10 φορές την ημέρα και σε κάθε πότισμα το φυτό λαμβάνει 100 έως 120 γρ. νερό. Όπως ο άνθρωπος δεν μπορεί να πιει με τη μία όλο το νερό που χρειάζεται ο οργανισμός του, το ίδιο και τα φυτά. Μόνο που χρειάζεται κάποιος να τα κατανοήσει πριν τα καλλιεργήσει και επωφεληθεί από τους καρπούς τους», καταλήγει.
