Γενισέα Ξάνθης: 7 γυναίκες παράγουν πετιμέζι από το οποίο Ιταλοί επιχειρούν να φτιάξουν ρούμι

ΕΠΤΑ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΣΕΠ ΓΕΝΙΣΕΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΟΥΝ ΖΑΧΑΡΟΚΑΛΑΜΟ και παράγουν πετιμέζι από το οποίο Ιταλοί επιχειρούν να φτιάξουν ρούμι
Ανάμεσα στους εικονιζόμενους στη φωτογραφία του 1940 είναι ο Ξανθιώτης αγρότης Νίκος Καραγιαννίδης και τα ζώα από το πρώτο μηχάνημα συμπίεσης του καλαμιού. Στη συνέχεια, την κίνηση έδινε το τρακτέρ. Σήμερα, ο ίδιος παρακολουθεί χαρούμενος και συγκινημένος την αναβίωση της καλλιέργειας από γυναίκες, άξιες συνεχίστριες της παράδοσης.

Οι μανάδες καθοδήγησαν τις πέντε πρωτεργάτριες της ΚοινΣΕπ Γενισέα στην καλλιέργεια και ο 90χρονος Ξανθιώτης αγρότης Νίκος Καραγιαννίδης στη διαμόρφωση ενός μηχανήματος συμπίεσης του καλαμιού. Η δυναμική της προέδρου Αναστασίας Αμανατίδου και η αγάπη για τον τόπο και την παράδοση κινητοποίησαν τις επτά πλέον γυναίκες σε μια καθετοποιημένη δραστηριότητα που ξεκινάει από την καλλιέργεια, συνεχίζεται  στη μεταποίηση και καταλήγει στην πώληση.  

Καλλιεργούν ένα φυτό από την οικογένεια του ζαχαροκάλαμου, το οποίο οι Αμερικανοί ονομάζουν σόργο. «Όταν το έφεραν εδώ οι γονείς μας, το ονόμαζαν ζαχαροκάλαμο. Το καλλιεργούσαν από το ’40 μέχρι τις αρχές του ’60. Ο σπόρος που χρησιμοποιούμε είναι ζαχαροκάλαμο, το αυθεντικό από τον Πόντο και όχι υβρίδιο όπως ο σόργος. Ο συντοπίτης Νίκος Καραγιαννίδης είχε ένα μηχάνημα συμπίεσης του καλαμιού για να αφαιρεί τον χυμό. Το μηχάνημα έπαιρνε κίνηση με τα ζώα. Η σημερινή μηχανή διαμορφώθηκε με ευρωπαϊκές προδιαγραφές, είναι από ανοξείδωτο και χρειάστηκαν δυόμισι μήνες κατασκευής».  

Τροφή και ρούμι

Το ζαχαροκάλαμο μπορεί να παραγάγει βιομάζα, αλλά οι κυρίες της Γενισέας επιλέγουν την αξιοποίησή του διατροφικά, ακολουθώντας το παράδειγμα των γονιών τους. «Το φυτό έχει εξαιρετικά χαρακτηριστικά και μπορούμε να μην πετάμε τίποτε. Από τη φούντα μπορεί να γίνει ζωοτροφή. Το καλάμι μπορεί να αποχυμωθεί και να παραχθεί πετιμέζι και φυσικός χυμός και το υπόλοιπο, εάν υπάρχουν ειδικές εγκαταστάσεις, ρούμι και ό,τι απομείνει πέλετ», περιγράφει.

Το πετιμέζι τους πέρασε τα σύνορα της χώρας και έγινε γνωστό στην Ιταλία. Κάθε Μάρτη, τα τελευταία τρία χρόνια, τους επισκέπτεται το Ιταλικό Πανεπιστήμιο Γαστρονομίας κι από πέρυσι ένας καθηγητής μαζί μ’ έναν φοιτητή επιχειρούν να παραγάγουν το πρώτο ευρωπαϊκό λευκό ρούμι με πρώτη ύλη το ξανθιώτικο πετιμέζι, στην Ιταλία. «Το προϊόν περιέχει και αλκοόλ όταν αποχυμώνεται», επισημαίνει, προσθέτοντας ότι το εγχείρημα για καλλιέργεια και μεταποίηση ζαχαροκάλαμου ανταποκρίνεται στην τάση της vegan διατροφής που κυριαρχεί στην Ευρώπη. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, τους ανακάλυψε μια Κρητικιά που ζει στη Γερμανία και θα της στείλουν καλάμι για να παραγάγει φυσικό χυμό: «Αναζήτησε στο google καλάμι στην Ευρώπη και εμφανιζόμαστε μόνο εμείς σαν καλλιέργεια», περιγράφει περήφανη η κα Αμανατίδου.

Εργαστήριο by ΤΑΠ

petmezi-genisea-xanthi
ΕΠΤΑ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΣΕΠ ΓΕΝΙΣΕΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΟΥΝ ΖΑΧΑΡΟΚΑΛΑΜΟ και παράγουν πετιμέζι από το οποίο Ιταλοί επιχειρούν να φτιάξουν ρούμι

Στο πλαίσιο των ανταποδοτικών οφελών του Δήμου Αβδήρων από τον ΤΑΠ, ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Γενισέας επελέγη για την καινοτομία του. «Την ανάγκη για ένα κτήριο 400 τ.μ. κάλυψε ο δήμος. Ο ΤΑΠ στις 10 Ιουλίου, μετά από 18 μήνες έρευνας με την Αμερικανική Γεωργική Σχολή, αποφάνθηκε θετικά και θα φτιάξουν το εργαστήριό μας. Φέτος, θα είναι η πρώτη χρονιά που θα έχουμε τις εγκαταστάσεις μας κι επιπλέον ένα αμφιθέατρο για επισκέψεις από σχολεία της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ώστε οι μαθητές να ενημερώνονται για την καλλιέργεια». Φέτος, μεταξύ άλλων, έλαβαν έπαινο για την Αναγέννηση Καλλιέργειας Ζαχαροκάλαμου για Πετιμέζι στα ΟΙΚΟΠΟΛΙΣ 2018.

Οι γυναίκες της ομάδας καλλιεργούν μόλις 20 στρέμματα  ζαχαροκάλαμο, γιατί η δουλειά παραμένει χειρωνακτική και, επομένως, δύσκολη. «Όταν ωριμάσει το φυτό και ανέβουν τα σάκχαρά του, το παρακολουθούμε και πρέπει να κοπεί σ’ ένα δεκαήμερο, αλλά δεν υπάρχει κατάλληλη κομπίνα πουθενά στην Ευρώπη, μόνο σε Κίνα, Ινδία, Πακιστάν, Κούβα και Αυστραλία». Η τεχνολογία μπορεί να μην έφτασε στην Ξάνθη, αλλά το κλίμα είναι φιλικό για την καλλιέργεια, καθώς ο παραδοσιακός σπόρος που επιλέγουν οι Ξανθιώτισσες ευδοκιμεί στη Μεσόγειο, ειδικά στη Θράκη και τη Μακεδονία. Στόχος τους είναι να φτάσει η καλλιέργεια τα 100 στρέμματα, ώστε να αυτοσυντηρούνται, αλλά απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η αγορά κομπίνας, που κοστίζει τουλάχιστον 120.000 ευρώ.  

Τα παραγόμενα από ζαχαροκάλαμο προϊόντα, πετμέζι, ταχίνι με πετμέζι και ρετσέλι κολοκύθι με πετιμέζι πωλούνται από τον Έβρο μέχρι την Αθήνα σε επιλεγμένα καταστήματα. Οι κυρίες της ΚοινΣΕπ προτείνουν μια σειρά γευστικών συνταγών με βάση το πετμέζι, από λικέρ και σοκολατάκια μέχρι γαλακτομπούρεκο και χοιρινό κότσι μαριναρισμένο σε σως από πετιμέζι.