"Οι άνθρωποι που επικαλούνται την πατρίδα και το έθνος δεν είναι οι μεγαλύτεροι πατριώτες"

Του Σπύρου Δημητρέλη

Διάβασα πρόσφατα μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη του ιστορικού Μενέλαου Χαραλαμπίδη, με αφορμή το βιβλίο του "Οι Δωσίλογοι" το οποίο με την πρώτη ευκαιρία σκοπεύω να διαβάσω. Το βιβλίο, εξ όσων κατάλαβα από τη συνέντευξη, είναι μια ιστορική έρευνα με ονόματα για τους Έλληνες, επιχειρηματίες, πολιτικούς και άλλους που συνεργάστηκαν με τον Γερμανό κατακτητή κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Από όσα πολύ ενδιαφέροντα είπε ο κ. Χαραλαμπίδης ξεχώρισα μια φράση του, με την οποία συμφωνώ και έχω αρθρογραφήσει σχετικά στο παρελθόν: "Οι άνθρωποι που επικαλούνται με επιμονή την πατρίδα και το έθνος δεν είναι οι μεγαλύτεροι πατριώτες. Αυτοί που κάνουν κάτι καλό δεν το διατυμπανίζουν".

Δυστυχώς και στο πεδίο του πατριωτισμού, όσο πιο πολλά κεράσια ακούς, τόσο πιο μικρό καλάθι θα πρέπει να κρατάς. Όπου ακούς μετ’ επιτάσεως κορώνες περί πατρίδας και πατριωτισμού και ειδικά εύκολες κατηγορίες εναντίον άλλων περί "μειοδοσίας", "υποχωρητικότητας" και "υποτέλειας", τότε το καλάθι θα είναι ακόμη μικρότερο για τις προθέσεις και τις αντιλήψεις όσων τα εκστομίζουν.

Άλλωστε, η ελληνική ιστορία είναι γεμάτη από ζημιές που έγιναν από τους "πατριώτες" που κατηγορούσαν άλλους για "προδότες" και "μειοδότες". Το ξέφρενο φιλοπολεμικό κλίμα των "πατριωτών" έφερε τον ατυχή πόλεμο του 1897, όταν χωρίς την παρέμβαση των ξένων δυνάμεων, οι Τούρκοι θα είχαν φτάσει μέχρι την Αθήνα. Η Ηνωμένη Αντιπολίτευση των φιλοβασιλικών πατριωτών και οι χειρισμοί τους ήταν οι βασικοί υπεύθυνοι για τη μικρασιατική καταστροφή. Ήταν οι ίδιοι που έριχναν το ανάθεμα τον Ελευθέριο Βενιζέλο κατηγορώντας τον για προδότη και πιόνι των δυτικών δυνάμεων όταν, με την "ουδετερότητα" που διατυμπάνιζαν, ωφελούνταν αποκλειστικά η Γερμανία και οι σύμμαχοί της που αιματοκύλισαν τον κόσμο, προκαλώντας τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ήταν η χούντα του υπερπατριώτη Ιωαννίδη που ήθελε αφελώς, σπασμωδικά και απροετοίμαστα την Ένωση με την Ελλάδα που έδωσε την αφορμή για την τουρκική εισβολή και κατοχή στην Κύπρο. Είναι, κατά διαβολική σύμπτωση, οι σημερινοί "πατριώτες" που θαυμάζουν τους τυράννους αυτού του κόσμου ενάντια πάντα σε αυτό που πρεσβεύει ο "Ελεύθερος Κόσμος" όπως τον αποκαλούσαν με περηφάνεια ιστορικές μορφές, όπως ο Τσώρτσιλ και η Θάτσερ. Θαυμάζουν τον Πούτιν εναντίον της Δύσης, στην οποία ευτυχώς ανήκουμε. Ενδόμυχα, αν και "Τουρκοφάγοι", θαυμάζουν τον "δυναμισμό" του "ηγέτη Ερντογάν". Οι του αριστερού πατριωτισμού θαυμάζουν και άλλους αυταρχικούς και λαϊκιστές ηγέτες: Μαδούρο, Κάστρο κλπ. κλπ.

Υπάρχουν δυο κατηγορίες των δήθεν πατριωτών. Αυτοί που δεν αντιλαμβάνονται την ιστορία και τη θέση της χώρας γεωπολιτικά. Πρόκειται για αδαείς και σε σύγχυση από την ιστορική αμάθεια ή ακόμη χειρότερα ημιμάθεια και αυτούς που έχουν κάνει τον υπερπατριωτισμό επάγγελμα και μπίζνα. Δήθεν πατριωτισμός και λαϊκισμός είναι, άλλωστε, δίδυμα αδελφάκια. Δεν μπορείς να είσαι δήθεν υπερπατριώτης και να μην είσαι λαϊκιστής. Το έχουμε δει επανειλημμένως στην πράξη.

Οι δήθεν υπερπατριώτες ήταν και αντιμνημονιακοί κάθε χρώματος. Ήταν έτοιμοι να χαρακτηρίσουν τον Σόιμπλε ναζί, αλλά ήταν απέναντι σε κάθε πραγματική προσπάθεια να ορθοποδήσει οικονομικά η χώρα και να απαλλαγεί μια ώρα αρχίτερα από την ξένη εποπτεία και κηδεμονία.

Την ίδια ώρα που δηλώνουν υπερπατριώτες γυρίζουν αλλού τα μάτια όταν η χώρα, λόγω της δημοσιονομικής εξυγίανσής της, μπορεί πλέον να εξοπλιστεί για να προστατευτεί από κάθε κίνδυνο. Επιδεικνύουν μια εγγενή αντιφατικότητα: θέλουν να ικανοποιείται κάθε "λαϊκό" οικονομικό αίτημα, αλλά ταυτόχρονα να υπάρχει άπλετο δημόσιο χρήμα για εξοπλισμούς.

Ο πατριωτισμός τους είναι σαν το λεφτόδεντρο και τα δισεκατομμύρια του Σώρρα. Υπάρχουν μόνο στα λόγια. Γιατί αυτή η αναδρομή όμως περί του δήθεν πατριωτισμού; Ελλάδα και Τουρκία επιχειρούν μια προσέγγιση, την οποία οι δήθεν υπερπατριώτες υπονομεύουν και στηλιτεύουν με μεγάλη ευκολία αφού είναι έτοιμοι να πάρουν τα όπλα για να μπουν στο χαράκωμα. Την ίδια ώρα πλησιάζουν οι ευρωεκλογές και κάθε λογής τσαρλατάνοι πωλούν αντιδυτισμό, λαϊκισμό και δήθεν υπερπατριωτισμό. Η ψήφος μας έχει σημασία. Δεν είναι μόνο δικαίωμα. Είναι πρωτίστως ευθύνη απέναντι στη χώρα και το μέλλον της…