Ελλάδα   »   Ν. Θεσσαλονίκης    »    Ειδήσεις & Τοπικά Νέα

Με μια μακροσκελή της ανακοίνωση η δημοτική κίνηση του οικολογικού χώρου στον δήμο Θεσσαλονίκης, «Γειτονιές σε Δράση» ανακοίνωσε το απόγευμα τα Δευτέρας τη μη συμμετοχή της στις επερχόμενες δημοτικές εκλογές, παρά το γεγονός ότι είχε αναδείξει υποψήφιο δήμαρχο τον ακτιβιστή δικηγόρο Παναγιώτη Λογγινίδη και συμμετείχε στην διαπαραταξιακή επιτροπή της κεντροαριστεράς.

Σημειώνεται ότι στις εκλογές του δήμου Θεσσαλονίκης υποψήφιος δήμαρχος θα είναι ο Μιχάλης Τρεμόπουλος, που προέρχεται επίσης από τον οικολογικό χώρο της πόλης, ενώ η εν ενεργεία δημοτική σύμβουλος που εκλέχθηκε με τις «Γειτονιές σε Δράση» και ανεξαρτητοποιήθηκε, Μόνικα Αϊβάζογλου, θα είναι υποψήφια με τον συνδυασμό του Σπύρου Βούγια.

Αναλυτικά η ανακοίνωση της δημοτικής κίνησης:

«Οι Γειτονιές σε δράση  - Οικολογία-Αλληλεγγύη-Πολιτισμός, από την πρώτη μέρας της εκλογής μας, τιμήσαμε την ψήφο των δημοτών που μας εμπιστεύτηκαν: Με διαφανείς και δημοκρατικές διαδικασίες, χωρίς υπόγειες διαπραγματεύσεις ή υποσημειώσεις, στηρίξαμε την εκλογή Μπουτάρη στο δεύτερο γύρο. Πριν αναλάβουμε τα καθήκοντά μας, ενώσαμε παρατάξεις στην απόφαση απομόνωσης των νεοναζί στο δημοτικό συμβούλιο. Την ημέρα της ορκωμοσίας μας, με το σύμβολο του Ολοκαυτώματος στο πέτο της εκπροσώπου μας και του Δημάρχου, θυμίσαμε την ιστορία της πόλης μας σε όσους έστειλαν στα έδρανα του δημοτικού συμβουλίου της έναν υμνητή του Ολοκαυτώματος.

Στη διάρκεια της θητείας μας, εφαρμόσαμε τις προγραμματικές μας δεσμεύσεις, δίνοντας βάρος στις προτεραιότητες μας, την προάσπιση του περιβάλλοντος και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Συμβάλαμε με ποικίλους τρόπους στην διαμόρφωση των πολιτικών αποφάσεων για θέματα όπως η ένταξη της Θεσσαλονίκης στο Δίκτυο των πόλεων ενάντια στο Ρατσισμό, η διατήρηση του μουσειακού χαρακτήρα της Ροτόντας, η στήριξη της Παρέλασης Υπερηφάνειας και των δικαιωμάτων των ΛΟΑΚΤΙ προσώπων, η καταδίκη από το δημοτικό συμβούλιο της μισαλλόδοξης ρητορικής εκκλησιαστικών παραγόντων και η διαμόρφωση των πρώτων πολιτικών του δήμου μας για τους πρόσφυγες. Καταθέσαμε προτάσεις για την εναλλακτική διαχείριση των απορριμμάτων, τον εκσυγχρονισμό και την εξοικονόμηση ενέργειας στο δημοτικό φωτισμό, τα δικαιώματα των πεζών, των ποδηλατών και των ΑμεΑ, την ανάδειξη των Αλευρόμυλων Αλλατίνη, τη διάσωση του Ορφανοτροφείου “Μέγας Αλέξανδρος” και διεκδικήσαμε την ανατροπή της παραχώρησης των ελάχιστων δημόσιων χώρων σε ιδιώτες -είτε με τραπεζοκαθίσματα, είτε αλλοιώνοντας τη χρήση ελεύθερων χώρων, όπως της νέας παραλίας-, την πεζοδρόμηση της παλιάς παραλίας, τη σύμπλευση της πόλης μας με το κίνημα ενάντια στην εξόρυξη χρυσού, και, πιστοί στο αποτέλεσμα του μαζικότατου άτυπου δημοψηφίσματος της 18 Μαΐου 2014, διεκδικήσαμε το νερό της πόλης μας ως ανθρώπινο δικαίωμα. Πριν ακόμα την εφαρμογή του Κλεισθένη, υπήρξαμε έμπρακτοι πρεσβευτές του πνεύματος που τον διέπει.

Το νέο αυτό θεσμικό πλαίσιο για την τοπική αυτοδιοίκηση σκοπεύει στην δημοκρατικότερη έκφραση των πολιτών και στην συνεργασία των παρατάξεων. Μέχρι να ομαλοποιηθεί αυτή η νέα κατάσταση, αυτό που παρατηρούμε είναι η απελευθέρωση των προσωπικών στρατηγικών που αποσκοπούν σε μια θέση στο τραπέζι της εξουσίας. Αυτός ο πληθωρισμός υποψηφίων δημάρχων, οι περισσότεροι εκ των οποίων θα έπρεπε να ονομάζονται “υποψήφιοι αντιδήμαρχοι”, περιορίζει τις δυνατότητες για προεκλογικές συνεργασίες σε προγραμματική βάση.

Σε ένα άλλο επίπεδο, ο χώρος της πολιτικής οικολογίας ακόμα δεν έχει συνέλθει από τις διαφοροποιήσεις και ρήξεις που έγιναν την τελευταία πενταετία. Βασική αιτία αυτών υπήρξε η διαφοροποίηση στη στρατηγική των πολιτικών συνεργασιών και κυρίως απέναντι στο ΣΥΡΙΖΑ. Οι Γειτονιές σε δράση - Οικολογία -Αλληλεγγύη -Πολιτισμός, σε όλη την θητεία μας, είχαμε μια ξεκάθαρη αυτοδιοικητική προσέγγιση, τόσο απέναντι στην κυβέρνηση, όσο και στα ζητήματα του δημοτικού συμβουλίου. Στηρίξαμε πολιτικές και συγκρουστήκαμε με πολιτικές, αποκλειστικά με βάση τις ιδεολογικές μας αρχές και την εντολή που μας έδωσαν οι γυναίκες και οι άνδρες της Θεσσαλονίκης και όχι με βάση ιδιοτελείς στρατηγικές.

Εν όψει των επερχόμενων εκλογών, οι Γείτονες και οι Γειτόνισσες αποφασίσαμε να παραμείνουμε πιστοί σε όσα διακηρύξαμε το 2014. Επιλέξαμε συλλογικά ως επικεφαλής για την εκλογική μας προσπάθεια, τον ακτιβιστή δικηγόρο Παναγιώτη Λογγινίδη, αλλά και συμμετείχαμε σε σειρά πρωτοβουλιών που είχαν στόχο την εκλογική συνεργασία.

Λόγω της κατάστασης που περιγράψαμε, αλλά και πρακτικών δυσκολιών που συνδέονται άμεσα με τα παραπάνω, οι Γειτονιές δεν θα συμμετάσχουν στις επόμενες εκλογές και δεν θα εκπροσωπηθούν στο επόμενο Δημοτικό Συμβούλιο.

Θεωρούμε απόδειξη της χρησιμότητας και του θετικού πρόσημου της παρουσίας μας την προσπάθεια διαφόρων συνδυασμών να παρουσιάσουν ότι εκφράζουν μια άτυπη συνέχεια των Γειτονιών, λόγω της συμμετοχής στα ψηφοδέλτια τους, ανθρώπων που συμμετείχαν στην παράταξή μας. Σεβόμαστε τις προσωπικές επιλογές της καθεμιάς και του καθενός και ελπίζουμε να καταφέρουν να συμβάλλουν ουσιαστικά στην συνέχιση των πρωτοβουλιών μας και τη διαμόρφωση των πράσινων πολιτικών που η Θεσσαλονίκη χρειάζεται απεγνωσμένα. Οφείλουμε να σημειώσουμε ότι, αν και στην συνείδηση μας το μπόλιασμα είναι μια καλή πρακτική, τούτο δεν ισχύει, όταν αυτό το μπόλι γίνεται, τραυματίζοντας το δέντρο που το γέννησε.

Οι Γειτονιές, όμως, έχουν ρίζες στην πολύχρωμη εναλλακτική νεολαία της πόλης, στα κινήματα για την ποιότητα ζωής, στις συλλογικότητες για την διατροφή, το ποδήλατο, την ιστορική μνήμη της Θεσσαλονίκης, για τα δικαιώματα κάθε ομάδας συμπολιτών μας που τα στερείται κι ένα σωρό άλλα. Με το τέλος αυτής της θητείας, επιστρέφουμε σε αυτές μας τις ρίζες. Ευχαριστούμε όσες και όσους μοιραστήκαν τις ελπίδες μας και μας εμπιστεύτηκαν.  

Οι Γειτόνισσες και Γείτονές σας».

O κορυφαίος σύγχρονος Δανός ηθοποιός, Μαντς Μίκελσεν πρωταγωνιστεί στο σκηνοθετικό ντεμπούτο του Βραζιλιάνου, Τζο Πένα σε ένα ψυχολογικό θρίλερ που κόβει την ανάσα μέχρι το φινάλε. Πρεμιέρα στο Φεστιβάλ των Καννών, εκτός συναγωνισμού από την μακρινή Αρκτική και την Ισλανδία, έφτασε και στη Θεσσαλονίκη για να γεμίσει τις αίθουσες του Λιμανιού. Σε μία εβδομάδα μάλιστα που αρκετές νέες ταινίες έκαναν την πρώτη τους προβολή, μετά το Φεστιβάλ.

Γράφει ο Μίλτος Τόσκας

Ένας άνθρωπος σκαλίζει επίμονα τον πάγο. Το πλάνο ξεμακραίνει και βλέπουμε χαραγμένο ένα SOS. Ο Όβεργκαρντ είναι επιζώντας ενός αεροπορικού δυστυχήματος, ωστόσο έχει αποκλειστεί κυριολεκτικά στην μέση του πουθενά. Κάνει επίμονες προσπάθειες να καλέσει σε βοήθεια με τα λιγοστά μέσα που έχει στη διάθεσή του κι ως τότε τρέφεται λιτά με ψάρια. Ο κίνδυνος όμως συνεχώς παραμονεύει. Την ώρα που βλέπει μία σανίδα σωτηρίας στο βάθος ενός ατελείωτου λευκού τούνελ, η μοίρα θα του παίξει ένα πολύ άσχημο παιχνίδι.

Έχει διπλό φορτίο κι ευθύνη πλέον στην πλάτη του. Δε χάνει την πίστη του. Είναι αποφασισμένος να ξεπεράσει τα όριά του, βιολογικά και ψυχικά. Η ηλιαχτίδα μέσα στα σύννεφα τον οδηγεί σαν ένα άλλο άστρο της Βηθλεέμ προς τον πολυπόθητο στόχο. Η επιστροφή στον πολιτισμό είναι ζωτικής σημασίας κι η κλεψύδρα συνεχώς αδειάζει. Τα εφόδια τελειώνουν κι όσα έμειναν είναι αναγκασμένος να τα πετάξει στον δρόμο για την ύστατη απόπειρα σωτηρίας κόντρα στην κατάσταση που έχει διαμορφωθεί.

H διαδρομή μοιάζει τραγική και το τέλος προδιαγεγραμμένο. Αναζητείται ένα θαύμα. Eλάχιστες κουβέντες κι ένα " hello " σαν ένα ευχαριστώ για την τεράστια δύναμη ψυχής. Ο αγώνα άνισος. Η εσωτερική πάλη στο βλέμμα του πρωταγωνιστή. Συνεχίζει μόνος για να αυξήσει τις πιθανότητές του ή με σημαία το ηθικό χρέος μέχρι τέλους; Aλύγιστος. Ένας αληθινός βράχος που σηκώνει τους πραγματικούς και συνεχίζει. Κάθε μέρα μία καινούρια αρχή κι ένα ακόμα λιθαράκι στον χάρτη.

Ο Μαντς Μίκελσεν μιλώντας γι΄αυτό το φιλμ ξεκαθαρίσει πως με ευχαρίστηση ανέλαβε αυτό το βαρύ φορτίο. Οι δυσκολίες στα γυρίσματα ήταν μεγάλες. Καθυστερήσεις κι αλλαγή πλάνου λόγω του καιρού. Δεν μπορώ να πω με ευκολία, όπως πολλοί πως είναι η κορυφαία ερμηνεία του. Για μένα έχει μείνει στο μυαλό μου ως δάσκαλος του "Jagten" κι εδώ όμως φτάνει σε πολύ υψηλά επίπεδα απόδοσης. Μάλιστα σε έναν ρόλο μοναχικό, που ουσιαστικά τονίζει την εκφραστικότητά του, καθώς στο μεγαλύτερο μέρος διακρίνουμε μόνο τα μάτια του.

Μία ταινία με διαχρονική αξία, καθώς ο άνθρωπος επιστρέφει στις ρίζες του, μακριά από την "ασφάλεια" και τη βοήθεια της τεχνολογίας. Εκεί πρέπει να επιβιώσει σαν θηρίο. Η αρχέγονη πάλη του ανθρώπου με την μητέρα φύση που τόσο έχει πληγώσει με τη συμπεριφορά και τις εφευρέσεις του. Το τέλος βρίσκει τους δύο αγωνιστές της ζωής αγκαλιασμένους, χέρι χέρι. " Δεν είσαι μόνη, δεν είσαι μόνη ". Η τελευταία κουβέντα δίνεται από τον Πένα στον θεατή να ερμηνεύσει αν τελικά νίκησε το καλό ή όχι.

Η Περιβαλλοντική Οργάνωση Καλλιστώ  διοργανώνει ανοιχτή συζήτηση με θέμα τις εξελίξεις γύρω από τα περιβαλλοντικά κινήματα ενάντια στην ιδιωτικοποίηση του Νερού, την εξόρυξη Χρυσού  και την κατασκευή αιολικών σταθμών τύπου Β.Α.Π.Ε.

Τη συζήτηση θα ανοίξουν:
-Νομικός  συλλογικοτήτων για το νερό
-Μέλος της Επιτροπής Αγώνας Μεγάλης Παναγιάς ( 3 χιλιόμετρα κάτω απ' τις Σκουριές)
-Μέλος της Elliniki Ornithologiki Etaireia

Μετά τις αρχικές  τοποθετήσεις, όποιος/α θέλει παίρνει τον λόγο είτε αντιπροσωπεύει κάποια συλλογικότητα (κατά προτεραιότητα) είτε απλά το άτομό του/της (στην συνέχεια).

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 21 Μαρτίου στις 19:30 στον Πολυχώρο ΕΝΕΚΕΝ (Πρ. Κορομηλά 37).

Το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού προσκαλεί στη διάλεξη της Δρος Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής και πολιτικού μηχανικού κ. Ε. Γκαλά-Γεωργιλά με τίτλο «Οι δρόμοι του νερού της βυζαντινής Θεσσαλονίκης. Το υδροδοτικό δίκτυο και η οργάνωση της πόλης» τη Δευτέρα 18 Μαρτίου 2019 στις 20.00 στο Αμφιθέατρο «Μελίνα Μερκούρη» του Μουσείου.  Την εκδήλωση προλογίζει η διευθύντρια του Μ.Β.Π. Δρ. Αγαθονίκη Τσιλιπάκου.

Είσοδος ελεύθερη.

Εκατοντάδες πολίτες της Θεσσαλονίκης, Εβραίοι επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος, Εβραίοι από την Γαλλία, εκπρόσωποι φορέων, μικρά παιδιά και μεγάλοι φώναξαν «Ποτέ ξανά» στην Πορεία Μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος, για έβδομη συνεχή χρονιά στη Θεσσαλονίκη. 

Φωτογραφία: Σταυρούλα Πουλημένη

Ε.P. Thompson, Η συγκρότηση της αγγλικής εργατικής τάξης (μετάφραση: Γιάννης Παπαδημητρίου – επιμέλεια και εισαγωγή στην ελληνική έκδοση: Αντώνης Λιάκος), Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς 2018

Στις 16 Αυγούστου του 1819, στο Σεντ Πήτερσφιλντ του Μάντσεστερ, το αγγλικό ιππικό σφαγιάζει ένα πλήθος 60-80.000 ανθρώπων που διεκδικεί εκλογικά δικαιώματα: το Peterloo, του Μάικ Λη, μια από τις σπουδαιότερες ταινίες του 2018, παίρνει αφορμή από το αιματηρό γεγονός για να μας γνωρίσει τις λαϊκές γειτονιές της Αγγλίας στα χρόνια της Βιομηχανικής Επανάστασης πριν από το κίνημα των Χαρτιστών. Ξεκινά χαρακτηριστικά αργά, ακολουθώντας τους ρυθμούς της οργάνωσης και της συνείδησης – τους ρυθμούς συγκρότησης του κινήματος· σύντομα μας βάζει στο κλίμα των αντιθέσεων «στους κόλπους του λαού», για να επιταχύνει λίγο πριν το τέλος, σημάδι πως πλησιάζει η αναμέτρηση με τον αμείλικτο κόσμο της ιδιοκτησίας και το κράτος του.

Ευτυχής σύμπτωση: όσο το Peterloo παιζόταν στις ελληνικές αίθουσες, έπαιρνε το δρόμο για τα βιβλιοπωλεία η Συγκρότηση της αγγλικής εργατικής τάξης, το δεύτερο βιβλίο του Βρετανού ιστορικού E.P. Thompson που έχουμε στα ελληνικά (προηγήθηκε το Χρόνος, εργασιακή πειθαρχία και βιομηχανικός καπιταλισμός [μτφρ.: Βασίλης Τομανάς, Νησίδες 2008]), κι αυτό που τον καταξίωσε διεθνώς. Διαβάζοντας, πείθεσαι πως ο Λη έφτιαξε το σκηνικό της ταινίας του πάνω στις 800 περίπου σελίδες του βιβλίου του Τόμσον, που κυκλοφόρησε στη Βρετανία το 1963.

Ακόμα και μια βιαστική πρώτη ανάγνωση αποκαλύπτει, πριν από οτιδήποτε, ένα συναρπαστικό ανάγνωσμα που έλειπε – και που, όχι μόνο λόγω όγκου, θα παρέμενε δυσπρόσιτο για το ελληνικό κοινό. Όσο «παλιά» κι αν φαντάζει δε η εποχή για την οποία γράφει ο Τόμσον, σωστά σημειώνεται στην εισαγωγή της ελληνικής έκδοσης: είμαστε μπροστά σε ένα βασικό έργο παιδείας, η εμβέλεια του οποίου δεν περιορίζεται στο θέμα του. Την ίδια στιγμή, έχουμε μια ιστορία γραμμένη από συγκεκριμένη σκοπιά – θεωρητική και πολιτική: στη Συγκρότηση, ο Τόμσον προτείνει πώς πρέπει να διαβάζουμε την ιστορία και, μέσα από αυτήν, την ταξική σύγκρουση.

Ιστορία των χαμένων

Εξηγεί ο ίδιος:

Κατά την επιλογή των θεμάτων, συνειδητοποίησα ενίοτε πως έγραφα αντιστεκόμενος στο βάρος των κυρίαρχων ορθοδοξιών. Υπάρχει η φαβιανή ορθοδοξία, σύμφωνα με την οποία οι περισσότεροι εργαζόμενοι είναι παθητικά θύματα του laissez-faire, εξαιρουμένων κάποιων ελάχιστων διορατικών κοινωνικών μεταρρυθμιστών […] Υπάρχει η ορθοδοξία των εμπειριστών της οικονομικής ιστορίας, οι οποίοι εκλαμβάνουν τους εργαζόμενους ως εργατικό δυναμικό, ως μετανάστες ή στατιστικά δεδομένα. Υπάρχει η ορθοδοξία της Πορείας του προσκυνητή [ένα βιβλίο του 1678, του John Bunyan, που άσκησε επίδραση στον πρώιμο εργατικό ριζοσπαστισμό στην Αγγλία], στο πλαίσιο της οποίας η υπό εξέταση περίοδος διερευνάται διεξοδικά για να εντοπιστούν πρόδρομοι-πρωτοπόροι του Κράτους Πρόνοιας.

[…] Η αντίρρησή μου ως προς την πρώτη και τη δεύτερη είναι ότι τείνουν να αποκρύπτουν την εμπρόθετη δράση των εργαζομένων, τον βαθμό στον οποίο αυτοί συνέβαλαν, με συνειδητές προσπάθειες, στη διαμόρφωση της ιστορίας. Η αντίρρησή μου ως προς την τρίτη ορθοδοξία είναι ότι ερμηνεύει την ιστορία υπό το πρίσμα υστερόχρονων μελημάτων, και όχι όπως αυτή πράγματι συνέβη. Διατηρεί στη μνήμη μόνο τους «επιτυχημένους», δηλαδή τους ανθρώπους που είδαν τις φιλοδοξίες τους να προλαβαίνουν τις κατοπινές εξελίξεις. Αντίθετα, τα αδιέξοδα, οι χαμένες υποθέσεις αλλά και οι ίδιοι οι χαμένοι πέφτουν στη λήθη (σ. 30).

Γιατί όμως έχει σημασία, πολιτική και θεωρητική, αυτή η τριπλή αντιπαράθεση;

Τόμσον εναντίον Χάγεκ, Τόμσον εναντίον Αλτουσέρ

Στα 1954, ο Φρίντριχ Χάγεκ και συνεργάτες του οικονομολόγοι και ιστορικοί ξεκινούν μια πολεμική κατά των Ευρωπαίων και Αμερικανών διανοουμένων, και ειδικότερα των φαβιανών και σοσιαλιστών ιστορικών. Υποστηρίζουν πως η Βιομηχανική Επανάσταση βελτίωσε κατά κανόνα τη ζωή των εργατών· σε αντίθεση με τη φιλελεύθερη ιστοριογραφία του 19ου αιώνα –λένε–, εκείνη δηλαδή την ιστοριογραφία που θεμελίωνε την πίστη στην πρόοδο, οι φαβιανοί και οι μαρξιστές ιστορικοί έβλεπαν με προκατάληψη και απαισιοδοξία τους βιομηχάνους, απηχώντας τους συντηρητικούς γαιοκτήμονες και τους αριστοκράτες πολιτικούς που είχαν λόγους να δυσφημούν τον βιομηχανικό κόσμο – χωρίς, επιπλέον, να έχουν ασχοληθεί ερευνητικά με τις βιομηχανικές περιοχές (σ. 15)[1].

Ο Τόμσον απαντά στην κριτική αυτή από τη σκοπιά της αριστερής ιστοριογραφίας – αλλά όχι μιας οποιασδήποτε. Από τη δεκαετία του ’50 ο ίδιος ανήκει σε έναν κύκλο μαρξιστών ιστορικών του Καίμπριτζ, όπως ο Έρικ Χόμπσμπάουμ, ή ο Τζορζ Ρουντέ, που μελετά τις αγροτικές εξεγέρσεις και τη Γαλλική Επανάσταση. Ο κύκλος αυτός ενδιαφέρεται για μια ιστορία «από τα κάτω» και, στα 1952, ιδρύει το περιοδικό Past and Present. Μέλος του ΚΚ Βρετανίας ως το 1956, και ψυχή του εσωκομματικού αντισταλινικού περιοδικού The Reasoner (The New Reasoner μετά το κλείσιμό του, και μεταξύ 1957-1959), ο Τόμσον αποχωρεί από το KK μετά τη σοβιετική εισβολή της ίδιας χρονιάς στην Ουγγαρία. Tο 1960 γίνεται από τους βασικούς συντελεστές του New Left Review, από το οποίο παίρνει αποστάσεις δύο χρόνια μετά – όταν αναλαμβάνουν οι Πέρι Άντερσον και Τάρικ Άλι. Αμφισβητεί τη θέαση της ιστορίας ως διαδικασίας/σύγκρουσης «χωρίς υποκείμενο», και τον φιλοσοφικό αντι-ανθρωπισμό του Αλτουσέρ. Από τη σκοπιά ενός ανθρωπιστικού μαρξισμού, ο ίδιος επιμένει στην ιστορική λογική: στον ιστορικά συγκεκριμένο τρόπο με τον οποίο, όπως μπορούν να βεβαιώσουν μαρτυρίες, η εργατική υποκειμενική εμπειρία έγινε στην Αγγλία ταξική συνείδηση. Η πολεμική κατά του Αλτουσέρ θα κορυφωθεί δεκαπέντε χρόνια μετά την έκδοση της Συγκρότησης, με το The poverty of theory (1978).

Ταξική εμπειρία και ταξική συνείδηση

Αντί, λοιπόν, για τις δομές και τους μηχανισμούς, η ιστορία του Τόμσον δίνει προτεραιότητα στις ταξικές εμπειρίες: στις εμπειρίες (εξηγεί ο ίδιος) που «προσδιορίζ[ον]ται εν πολλοίς από τις παραγωγικές σχέσεις μέσα στις οποίες οι άνθρωποι γεννιούνται – ή εισέρχονται παρά τη θέλησή τους». Τον ενδιαφέρει η ταξική συνείδηση, ο τρόπος δηλαδή «με τον οποίο αυτές οι εμπειρίες μεταπλάθονται με πολιτισμικούς όρους: γίνονται παραδόσεις, συστήματα αξιών, ιδέες και θεσμικές μορφές» (σ. 28).

Το να μιλάς, όμως, για ταξική εμπειρία και ταξική συνείδηση, προϋποθέτει μια ιδέα για το τι είναι «τάξη»:

Λέγοντας τάξη, εννοώ ένα ιστορικό φαινόμενο το οποίο ενοποιεί διάφορα ετερόκλητα και φαινομενικώς ασύνδετα γεγονότα, τόσο στο ακατέργαστο υλικό της εμπειρίας, όσο και στη συνείδηση. Και τονίζω πως πρόκειται για φαινόμενο ιστορικό. Δεν εκλαμβάνω την τάξη ούτε ως «δομή» ούτε και ως «κατηγορία», αλλά ως κάτι το οποίο συμβαίνει (και το οποίο μπορεί να αποδειχτεί ότι έχει συμβεί) στις ανθρώπινες σχέσεις. Επιπλέον, η έννοια της τάξης συνεπάγεται την έννοια της ιστορικής σχέσης […] Είναι αδιανόητος ο έρωτας χωρίς εραστές, όπως και η υποτακτικότητα χωρίς γαιοκτήμονες και αγρεργάτες. Και η τάξη συμβαίνει όταν κάποιοι άνθρωποι, εξαιτίας των κοινών τους εμπειριών […] καταλαβαίνουν ότι έχουν κοινά συμφέροντα οι ίδιοι και, ακόμα, ότι αυτά είναι διαφορετικά και αντίθετα από τα συμφέροντα άλλων

[…] δεν μπορούμε να κατανοήσουμε την τάξη παρεκτός αν την εκλάβουμε ως ένα κοινωνικό και πολιτισμικό μόρφωμα το οποίο προκύπτει από διαδικασίες που μπορούν να μελετηθούν μόνο στο πλαίσιο της εξέλιξής τους κατά τη διάρκεια μιας σχετικά μεγάλης ιστορικής περιόδου […] Μεταξύ 1780 και 1832 οι περισσότεροι Άγγλοι εργαζόμενοι αντιλαμβάνονται τα συμφέροντά τους ως ταυτιζόμενα μεταξύ τους αλλά και ως αντίθετα από τα συμφέροντα των αρχόντων και των εργοδοτών τους  (σ. 27-29).

Πώς άρχισαν όλα

Ανατρέχοντας σε εφημερίδες της εποχής, απομνημονεύματα, ημερολόγια, λαϊκά θρησκευτικά αναγνώσματα, φιλοσοφικές πραγματείες, ποιητικές συλλογές και τις διαθέσιμες ως τις αρχές του ‘60 ιστορικές μελέτες, ο Τόμσον παραδίδει «μια βιογραφία της αγγλικής εργατικής τάξης από την εφηβεία ως τα πρώτα χρόνια της ενηλικίωσής της», όπως λέει – μια βιογραφία λογοτεχνικών αξιώσεων. Η πρώτη σκηνή της παίζεται στο Λονδίνο του υποδηματοποιού Τόμας Χάρντι, ιδρυτή και πρώτου γραμματέα της Αντεπιστέλλουσας Εταιρείας Λονδίνου (ΑΕΛ).

Η ΑΕΛ δεν είναι ακριβώς η πρώτη εργατική οργάνωση, αλλά μάλλον μια «λαϊκή ριζοσπαστική». Εγγράφει μέλη με βάση τις απαντήσεις σε τρία ερωτήματα και, κυρίως, στο εξής: «Είσαι απολύτως πεπεισμένος ότι προϋπόθεση για την ευημερία σε αυτά τα βασίλεια είναι κάθε ενήλικος που έχει τα λογικά του και που δεν έχει διαπράξει κάποιο αδίκημα να έχει το δικαίωμα να εκλέγει βουλευτές;» (σ. 38). Ο πολιτικός αγώνας –είτε ο αγώνας για την ψήφο, που αμφισβητεί το μονοπώλιο στην πολιτική που κατέχουν οι ιδιοκτήτες (εξού και ο Χάρντι δικάζεται για εσχάτη προδοσία!)· είτε αυτός απέναντι στη βίαιη στρατολόγηση· είτε, τέλος, η αντιπαράθεση με την αιματηρή (αν και φιλελεύθερα προσηλωμένη στην τήρηση κανόνων) καταστολή– είναι θεμελιώδης για την αντίληψη των κοινών συμφερόντων. Η αντίληψη αυτή, από την άλλη, δεν εκδηλώνεται καταρχήν ή αποκλειστικά μέσα σε οργανώσεις: εξαρχής, και πολύ συχνά, εκφράζεται με «υποπολιτικούς» τρόπους: «ο ταξικός πόλεμος διεξαγόταν, από τη μια με το Τάιμπερν, τα κάτεργα και τα σωφρονιστήρια σαν το Μπράιντγουελ· και, από την άλλη, με το έγκλημα, τις ταραχές και τις ενέργειες του όχλου» (σ. 77).

Μέσα σε έξι μήνες, από τον Μάρτιο ως τον Σεπτέμβριο του 1792, η ΑΕΛ του Χάρντι και των τεσσάρων ακόμα, γράφει 2.000 μέλη. Μέσα σε 50 χρόνια, το 1842, 500.000 άτομα συμμετέχουν στη Γενική Απεργία κατά των περικοπών μισθών – τη σημαντικότερη κινητοποίηση του 19ου αιώνα, που μένει γνωστή ως Plug Riots, λόγω της αφαίρεσης της τάπας (plug) από τους ατμολέβητες, χάρη στην οποία οι απεργοί αχρήστευαν τις εργοστασιακές μηχανές (σ. 79).

Ας έχουμε στο μυαλό μας τη συγκυρία, πολιτική και διανοητική: είμαστε στην «επόμενη μέρα» της Γαλλικής Επανάστασης και στην Αγγλία διαβάζεται ευρέως η απάντηση του Τόμας Παίην στην αντεπαναστατική κριτική του Έντμουντ Μπερκ (Δικαιώματα του Ανθρώπου 1791). Στην εποχή που τη φιλοσοφία του Παίην «γονιμοποιεί» η Αμερικανική Επανάσταση. Στην εποχή των Ναπολεόντειων Πολέμων που, για τον κόσμο της ιδιοκτησίας στην Αγγλία, κάνουν την «ελευθερία» συνώνυμο τόσο της εθνικής ανεξαρτησίας, όσο και της ασυδοσίας των ιδιοκτητών (σ. 93-116). Στην εποχή, τέλος, μιας πανσπερμίας θρησκευτικών σεκτών, άλλες από τις οποίες κηρύσσουν τη συμμόρφωση με τους πλούσιους, ενώ άλλες οξύνουν την ένταση ανάμεσα στο εξωτερικό και το εσωτερικό βασίλειο, δείχνοντας τους αριστοκράτες ως εχθρούς του Χριστιανού: «ο λόρδος Τέρψις Σαρκός, ο λόρδος Χλιδής, ο λόρδος Πόθος Ματαιοδοξίας, ο γηραιός λόρδος Ακόλαστος, ο σερ Άπληστος και όλα τα άλλα μέλη της ανώτερης αριστοκρατίας μας» έχουν στιγματιστεί νωρίτερα από τον Μπάνιαν στην Πορεία του προσκυνητή (σ. 51).

Αν η τάξη είναι σχέση, το ασυμφιλίωτο της σχέσης αυτής βρίσκεται παντού στο βιβλίο του Τόμσον, προεικονίζοντας πολλά απ’ όσα ξέρουμε για τον κοντινότερό μας εικοστό αιώνα. «Στο Νότιγχαμ», διαβάζουμε, «οι γυναίκες "πήγαιναν από τον έναν φούρνο στον άλλο, έθεταν τη δική τους τιμή στα προϊόντα μέσα στο κατάστημα, άφηναν τα χρήματα και παίρνοντας τα προϊόντα, έφευγαν», σε μια εκδοχή «αυτομείωσης» στα 1795, χρονιά πανευρωπαϊκής ακραίας σιτοδείας (σ. 82). Λίγα χρόνια πριν από τη σφαγή του Peterloo, το 1812, ένα από τα μέλη του Γεωργικού Συλλόγου του Βόρειου Ντέβον, του ίδιου που νωρίτερα επέβαλε το σταθερό μέτρο του Ουίντσεστερ για την πώληση του αλευριού, λάμβανε μια επιστολή που τον έκανε να καταλάβει ότι με την τιμή του ψωμιού δεν ήταν να παίζει κανείς:

Οι Νύχτες του Χειμώνα δεν πέρασαν, και το άτομό σας δεν πρόκειται να φτάσει στο σπίτι του ζωντανό. Εάν κατά τύχη γλιτώσετε από το χέρι που κρατά αυτή την πένα, ένα αναμμένο σπίρτο θα σας βάλει στη θέση σας. Την οικογένειά σας δεν τη γνωρίζω. Όλα τα μέλη της όμως θα τα καταπιούν οι φλόγες. Και αν κάποτε βρεθεί το Κουφάρι σας, θα ριχτεί αμέσως στα Σκυλιά, αν βέβαια του έχει απομείνει κάποιο ίχνος Σάρκας για να το καταβροχθίσουν τα Ζώα […].

*Φωτογραφία: Σκηνή από το Peterloo, του Mike Leigh (πηγή: IMDB)

Συγκέντρωση και πορεία στο κέντρο της Θεσσαλονίκης πραγματοποίησαν το πρωί του Σαββάτου μέλη συλλογικοτήτων και οργανώσεων στο πλαίσιο της διεθνούς ημέρας ενάντια στον φασισμό και τον ρατσισμό που πραγματοποιείται κάθε χρόνο στις 16 Μαρτίου.

Φωτογραφία: Δημήτρης Τοσίδης/ Alterthess

Ιστορικοί, νομικοί και πολιτικοί επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, ανταποκρινόμενοι στο από 9/1/2019 κάλεσμα του Συνδέσμου Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών (ΣΦΕΑ), 1967-1974, συνέταξαν και συνυπέγραψαν κείμενο υποστήριξης προς τον Αλέκο Γρίμπα, τον Σπύρο Σακέττα και τον Τριαντάφυλλο Μηταφίδη, από τη Θεσσαλονίκη, που ενάγονται από τους απογόνους του κατοχικού φρουράρχου της πόλης στρ. Αθανάσιου Χρυσοχόου με την κατηγορία της «προσβολής μνήμης νεκρού».

Ο λόγος είναι ότι υποστήριξαν με ανοιχτή επιστολή τους προς το Δημοτικό Συμβούλιο Θεσσαλονίκης την αποκαθήλωση του ονόματος του στρ. Αθανάσιου Χρυσοχόου, που απέδωσε σε δρόμο της πόλης το 1971 το Δ.Σ. που διόρισε η χούντα και πλέον αναγράφει το όνομα του Εβραίου Θεσσαλονικιού λογοτέχνη Αλμπέρτου Ναρ.

«Η ιστορία δεν δικάζεται»

Κείμενο υποστήριξης σε πολίτες της Θεσσαλονίκης που ενάγονται από απογόνους του κατοχικού φρουράρχου της πόλης.

«Οι πολιτικές σκοπιμότητες που επικράτησαν στη μεταπολεμική περίοδο και ακύρωσαν τη νομοθετημένη τιμωρία των συνεργατών των κατοχικών δυνάμεων, επιτρέπουν, 75 χρόνια μετά την Απελευθέρωση της χώρας μας, στους απογόνους του διορισμένου κατοχικού Φρούραρχου Θεσσαλονίκης Αθανάσιου Χρυσοχόου, να καταθέσουν αγωγή αποζημίωσης 600.000 ευρώ συνολικά και προσωπική κράτηση έξι μηνών στον καθένα για «προσβολή μνήμης νεκρού», κατά τριών πολιτών της Θεσσαλονίκης, των Αλέξανδρου Γρίμπα, Σπυρίδωνα Σακέττα, Τριαντάφυλλου Μηταφίδη.

Οι ενάγοντες συνειδητά αποσιωπούν σειρά αποφάσεων των κατοχικών κυβερνήσεων με τις οποίες διορίζουν τον Αθανάσιο Χρυσοχόου, από τον Ιούλιο του 1941 και σ΄ όλη τη διάρκεια της Κατοχής, σε σειρά καίριων θέσεων. Θέσεις οι οποίες, σε συνδυασμό με τις αποφάσεις που παίρνει και τη δραστηριότητα που αναπτύσσει, τον τοποθετούν στον εσμό των συνεργατών των κατακτητών, όπως αυτοί προσδιορίζονται στην πρώτη Συντακτική Πράξη «Περί επιβολής κυρώσεων κατά των Προδοτών», που θεσπίστηκε στις 14 Οκτωβρίου 1944, καθώς και στις αντίστοιχες που ακολούθησαν.

Η πορεία του συνταγματάρχη Αθ. Χρυσοχόου συνιστά άλλη μία χαρακτηριστική περίπτωση αποκατάστασης, όπως εκείνη των στελεχών της Ειδικής Ασφάλειας Αθηνών, στις τάξεις των ευυπόληπτων πολιτών. Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο διορισμένος από τον Γερμανό κατακτητή κατοχικός Φρούραρχος Θεσσαλονίκης επιβραβεύεται και με την αντιπροεδρία του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, σύμφωνα με το κείμενο αγωγής.

Η ιστορική έρευνα έχει πλέον τεκμηριώσει την επανειλημμένα μεθοδευμένη απαλλαγή και αθώωση ατόμων η δράση των οποίων στη διάρκεια της Κατοχής πρόσβαλε βάναυσα το κοινό περί δικαίου αίσθημα.

Η αγωγή αποσιωπά εσκεμμένα την εγκληματική δραστηριότητα των κατοχικών δυνάμεων στη Θεσσαλονίκη και των συνεργατών τους, στους οποίους ο Αθ. Χρυσοχόου κατείχε εξέχουσα θέση. Και στην περίπτωση αυτή είναι προφανής η προσπάθεια αναθεώρησης της πρόσφατης ελληνικής ιστορίας.

Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία των τριών εναγόμενων να ανατραπεί η απόφαση του διορισμένου χουντικού Δημοτικού Συμβουλίου κα να μετονομαστεί σε Αλβέρτου Ναρ η οδός που φέρει το όνομα του Αθ. Χρυσοχόου, ολοκληρώθηκε με την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης της 26ης Μαρτίου 2018 και της αρμόδιας επιτροπής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας.

Εκτός από την αποκατάσταση πράξεων και παραλείψεων των προηγούμενων κρατικών και δημοτικών αρχών η πρωτοβουλία αυτή συνιστά και επιβεβλημένη συμβολική και ηθική δικαίωση των θυμάτων του μεγαλύτερου εγκλήματος σε βάρος μερίδας του ελληνικού λαού στο πλαίσιο της αποκατάστασης της ιστορικής μνήμης και της κραυγαλέας παραποίησης των γεγονότων.

Οι εκλεκτικές συγγένειες του Αθ. Χρυσοχόου με τη σκοτεινότερη πλευρά της γερμανικής κατοχής και των οργάνων της συνεχίζονται και μετά τη συντριβή του ναζισμού. Αποδεικνύονται από την επιλογή του να καταθέσει μάρτυρας υπεράσπισης στη δίκη του καταζητούμενου για εγκλήματα πολέμου Μαξ Μέρτεν στις 11 Φεβρουαρίου 1959. Ο Μέρτεν καταδικάστηκε σε 25 χρόνια κάθειρξη κατά συγχώνευση για παράνομες φυλακίσεις και εγκλεισμούς Ισραηλιτών και Ελλήνων σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, φόνους και θανάτους Ισραηλιτών από ασιτία, εκτοπίσεις περισσότερων από 45.000 Εβραίων σε γερμανικά στρατόπεδα.

Κατά συνέπεια, η «προσβολή της μνήμης του», που επικαλούνται οι ενάγοντες, έχει επέλθει από την ίδια την ενεργό συνεργασία του με τους κατακτητές, από τις τραγικές συνέπειές της για τον υπόδουλο λαό, από τις ίδιες τις δικές του επιλογές.

Σε μια δημοκρατική κοινωνία τα ζητήματα της Ιστορίας και της ιστορικής μνήμης δεν κρίνονται στις αίθουσες των δικαστηρίων.

Με τις ταινίες  «Η ταινία  Lego 2», «Δύση του ηλίου», «Το πράσινο βιβλίο» και «Η χήρα» συνεχίζει τις προβολές του το σινέ Φαργκάνη Art  από την Πέμπτη 14 Μαρτίου 2019 (Αγ. Παντελεήμονος 10, Αρχή Ιασωνίδου- Καμάρα, τηλ. 2310-208-007).

Η ταινία  Lego 2

Animation 2019 | Έγχρ. | Διάρκεια: 106'

Κατάλληλη για όλες τις ηλικίες Αμερικανο-δανέζικη ταινία, σκηνοθεσία Μάικ Μίτσελ

Έχουν περάσει πέντε χρόνια από τότε που η εισβολή των LEGO Duplo κατέστρεψε ολοσχερώς το Μπρίκσμπουργκ και η αρχηγός του «εξωγήινου» στρατού επιστρέφει. Απαγάγει τους Λούσι και Μπάτμαν, αναγκάζοντας έτσι τον Έμετ να ταξιδέψει στα πέρατα του γαλαξία για να τους φέρει πίσω.

Δύση του ηλίου

Δραματική 2018 | Έγχρ. | Διάρκεια: 142'

Ουγγρική ταινία, σκηνοθεσία Λάζλο Νέμες με τους: Βλαντ Ιβάνοφ, Γιούλι Γιάκαμπ, Έβελιν Ντόμπος

Στις παραμονές του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου η νεαρή Ίρις επιστρέφει στη Βουδαπέστη για να εργαστεί στο κατάστημα καπέλων που κάποτε ανήκε στην οικογένειά της και μπλέκει σε μια παράξενη περιπέτεια πολιτικών συνωμοσιών.

Το πράσινο βιβλίο

Δραματική κομεντί 2018 | Έγχρ. | Διάρκεια: 130'

Aμερικανική ταινία, σκηνοθεσία Πίτερ Φαρέλι με τους: Βίγκο Μόρτενσεν, Μαερσάλα Αλί, Λίντα Καρντελίνι

Το 1962 ένας Ιταλοαμερικανός μπράβος αναλαμβάνει χρέη σοφέρ ενός Αφροαμερικανού πιανίστα, ο οποίος περιοδεύει στον αμερικανικό Νότο.

Η χήρα

Θρίλερ 2018 | Έγχρ. | Διάρκεια: 97'

Αμερικανο-ιρλανδική ταινία, σκηνοθεσία Νιλ Τζόρνταν με τους: Ιζαμπέλ Ιπέρ, Κλόι Γκρέις Μόρετζ, Μάικα Μονρό

Η Φράνσις βρίσκει μια γυναικεία τσάντα στο μετρό της Νέας Υόρκης, την οποία επιστρέφει στην ιδιοκτήτριά της. Μια αινιγματική Γαλλίδα χήρα, με την οποία γρήγορα γίνονται φίλες. Τα κίνητρα της τελευταίας όμως δεν είναι τόσο αγνά…

Το πρόγραμμα των προβολών:

Η ταινία  Lego 2 (Μεταγλωττισμένη) (Προβολές: Σάββατο, Κυριακή 15.00) 

Δύση του ηλίου (Προβολές: 17.00) 

Το πράσινο βιβλίο (Προβολές: 19.30) 

Η χήρα (Προβολές: 21.40 - 23.30)

Το άγριο πρόσωπο της ξενοφοβίας έδειξαν οι κάτοικοι και η δημοτική αρχή των Βιλίων Αττικής στους περίπου 80 ευάλωτους πρόσφυγες που φιλοξενούνται από σήμερα (Παρασκευή) στο ξενοδοχείο Verori, στο πλαίσιο του προγράμματος Filoxenia που υλοποιεί ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ). 

Επικαλούμενοι πρόσφατη ξενοφοβική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου να μη γίνουν δεκτοί πρόσφυγες στην περιοχή, περίπου 100 κάτοικοι πραγματοποίησαν συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από το ξενοδοχείο, που βρίσκεται στην είσοδο της πόλης, φωνάζοντας συνθήματα κατά της παρουσίας των προσφύγων.

Σύμφωνα με πληροφορίες της «Εφ.Συν.», ορισμένοι πέταξαν πέτρες προς το ξενοδοχείο, με αποτέλεσμα να σπάσει η τζαμαρία της εισόδου, ενώ οι πρόσφυγες παρακολουθούσαν εμβρόντητοι και φοβισμένοι από τα μπαλκόνια. 

Σύμφωνα με αστυνομικές πηγές, ανάμεσα στους συγκεντρωμένους ήταν η δήμαρχος Μάνδρας - Ειδυλλίας Γιάννα Κριεκούκη κι άλλα μέλη της δημοτικής αρχής. Οι αστυνομικές πηγές σημειώνουν ότι οι συγκεντρωμένοι μίλησαν με τους υπεύθυνους του ξενοδοχείου και αποχώρησαν.

Το πρόγραμμα Filoxenia του ΔΟΜ ξεκίνησε να υλοποιείται το φθινόπωρο και αφορά την προσωρινή φιλοξενία ευάλωτων ανθρώπων που έχουν ζητήσει άσυλο και που έχουν έρθει στην ενδοχώρα από τα νησιά σε συνολικά 6.000 θέσεις σε ξενοδοχεία σε όλη την Ελλάδα.

Πηγή: efsyn.gr