Όπως αναφέρει το πρακτορείο Reuters, οι όροι αυτοί βρέθηκαν στο επίκεντρο της συνάντησης που είχε ο Ρώσος πρόεδρος με τον Ντόναλντ Τραμπ στην Αλάσκα, στην πρώτη ρωσοαμερικανική σύνοδο κορυφής μετά από τέσσερα χρόνια.
Τρεις πηγές από το Κρεμλίνο, δε, δήλωσαν – σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Reuters – ότι εάν το Κίεβο απορρίψει τους όρους της Μόσχα, δεν υπάρχει καμία περίπτωση να τερματιστεί ο πόλεμος.
Εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία: Ανάπτυξη ευρωπαϊκών δυνάμεων υπό αμερικανική διοίκηση – Νέες προτάσεις της Μόσχας
Σύμφωνα με το σχετικό δημοσίευμα, το Κρεμλίνο έχει αναπροσαρμόσει τις αρχικές του απαιτήσεις. Έτσι, ενώ το καλοκαίρι του 2024 ζητούσε την πλήρη παραχώρηση και των τεσσάρων επαρχιών που διεκδικεί – Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια – πλέον επικεντρώνεται στην περιοχή του Ντονμπάς.
Ο Πούτιν απαιτεί την απόσυρση των ουκρανικών δυνάμεων από τις περιοχές που ελέγχουν ακόμη στο ανατολικό μέτωπο, ενώ σε αντάλλαγμα η Ρωσία θα διατηρήσει παγωμένες τις γραμμές στο μέτωπο της Χερσώνας και της Ζαπορίζια.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με αμερικανικές εκτιμήσεις, η Ρωσία ελέγχει το 88% του Ντονμπάς και το 73% των επαρχιών Χερσώνας και Ζαπορίζια.
Παράλληλα, εμφανίζεται διατεθειμένη να αποσυρθεί από μικρές περιοχές που ελέγχει στις περιφέρειες Χάρκοβο, Σούμι και Ντνιπροπετρόφσκ.
Οι ρωσικές απαιτήσεις περιλαμβάνουν, επίσης, μόνιμη εγκατάλειψη της φιλοδοξίας της Ουκρανίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ, δέσμευση της Συμμαχίας να μη διευρυνθεί περαιτέρω ανατολικά, περιορισμούς στον ουκρανικό στρατό και ρητή απαγόρευση ανάπτυξης δυτικών ειρηνευτικών δυνάμεων.
Η θέση του Κιέβου
Όπως είναι ήδη γνωστό, το Κίεβο έχει απορρίψει επανειλημμένα οποιοδήποτε σενάριο παραχώρησης εδαφών, με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι να τονίζει ότι το Ντονμπάς αποτελεί «οχυρό» που συγκρατεί τη Ρωσία και πως η εγκατάλειψή του θα σήμαινε αυτοκτονία για το ουκρανικό κράτος.
Όσο για την ένταξη στο ΝΑΤΟ, παραμένει ένα από τους πρωτεύοντες στόχους του Ουκρανού προέδρου, με τον ίδιο να υπογραμμίζει ότι η απόφαση για ένταξη δεν ανήκει στη Μόσχα.
Όπως διευκρινίζεται από το σχετικό ρεπορτάζ του Reuters, Ουάσινγκτον και ΝΑΤΟ δεν έχουν ακόμη απαντήσει επί των ρωσικών προτάσεων.
Πώς αλλάζει ο χάρτης της Ουκρανίας – Πιέσεις Τραμπ για συμφωνία, στρατιωτικές κινήσεις Πούτιν
Στο τραπέζι βρίσκονται διάφορα σενάρια για τις εγγυήσεις ασφαλείας της Ουκρανίας:
- Τριμερής συμφωνία Ρωσίας – Ουκρανίας – ΗΠΑ, με πιθανή έγκριση από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
- Επιστροφή στις συζητήσεις της Κωνσταντινούπολης το 2022, με ουδετερότητα της Ουκρανίας και εγγυήσεις ασφαλείας από τα πέντε μόνιμα μέλη του Σ.Α.
Μια πηγή σημείωσε, μιλώντας στο Reuters: «Υπάρχουν δύο επιλογές: ειρήνη ή πόλεμος· και αν δεν υπάρξει ειρήνη, τότε θα υπάρξει περισσότερος πόλεμος».
Παρ’ όλα αυτά, φαίνεται πως οι προσπάθειες εξασφάλισης εγγυήσεων ασφαλείας στην Ουκρανία, στο πλαίσιο της αμερικανικής πρωτοβουλίας για τερματισμό του πολέμου, αντιμετωπίζουν προβλήματα από την αρχή.
Αμερικανοί, Ουκρανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι συζητούν προτάσεις για ένα μεταπολεμικό πλαίσιο προστασίας του Κιέβου, μετά τη δήλωση του Λευκού Οίκου ότι ο Πούτιν φέρεται να δέχεται «εγγυήσεις τύπου Άρθρου 5» για την Ουκρανία, κατά την πρόσφατη συνάντησή του με τον Τραμπ στην Αλάσκα.
Σύμφωνα με το Reuters, το σχέδιο για τις πολυπόθητες εγγυήσεις ασφαλείας είναι έτοιμο και προβλέπει, μεταξύ άλλων, την αποστολή ευρωπαϊκών στρατιωτικών δυνάμεων στην Ουκρανία, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να αναλαμβάνουν τον επιχειρησιακό έλεγχο αυτών των δυνάμεων. Όσο, δε, για την αεροπορική υποστήριξη εκ μέρους των ΗΠΑ, εξετάζονται διάφορα σενάρια, όπως η αποστολή επιπλέον συστημάτων αεράμυνας ή ακόμη και η επιβολή ζώνης απαγόρευσης πτήσεων με συμμετοχή αμερικανικών μαχητικών.
Το Κρεμλίνο, πάντως, από τη μεριά του, δεν έχει προχωρήσει σε καμία επίσημη επιβεβαίωση ότι έχει λάβει γνώση του σχεδίου, ενώ συνεχίζει να αμφισβητεί τη νομιμοποίηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Την ίδια στιγμή, ο Αμερικανός πρόεδρος,Ντόναλντ Τραμπ, φαίνεται να πιέζει για μία διμερή συνάντηση ανάμεσα στους Πούτιν – Ζελένσκι και για άμεσο τερματισμό του πολέμου, αφήνοντας το ζήτημα των συνόρων και της ανταλλαγής εδαφών για αργότερα.
Η Μόσχα μειώνει κι άλλο τις πιθανότητες να γίνει διμερής συνάντηση
Παράλληλα, ο Σερκέι Λαβρόφ τονίζει ότι η Μόσχα πρέπει να έχει λόγο σε όλες τις ρυθμίσεις ασφαλείας, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο συμμετοχής της Κίνας. Ωστόσο, ο Ουκρανός πρόεδρος έχει ήδη απορρίψει ένα τέτοιο σενάριο.
Σχετικά με το ενδεχόμενο συνάντησης του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν με τον Ουκρανό πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο Λαβρόφ τόνισε πως θα πρέπει προηγουμένως να έχουν... διευθετηθεί κάποια ζητήματα.
Ο Λαβρόφ ανανέωσε την πρόταση για συμφωνία βασισμένη στις αρχές της «συλλογικής και αδιαίρετης ασφάλειας», υπενθυμίζοντας τη στήριξη από τη Ρωσία της πρότασης του 2022 που περιελάμβανε εμπλοκή των πέντε μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Βρετανία, Γαλλία).
Η Ρωσία υποστηρίζει εγγυήσεις «στη βάση της αρχής της συλλογικής ασφάλειας, των αρχών της αδιαίρετης ασφάλειας», είπε ο Λαβρόφ. «Οτιδήποτε άλλο, οτιδήποτε μονομερές είναι, φυσικά, μια απολύτως μάταιη επιχείρηση», συμπλήρωσε.
Πολλοί ανώτεροι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και διπλωμάτες, μιλώντας υπό καθεστώς ανωνυμίας στο Bloomberg, εκτίμησαν τα σχόλια του Λαβρόφ ως προσπάθεια καθυστέρησης της διαδικασίας και εξέφρασαν αμφιβολίες ότι ο Πούτιν είναι πρόθυμος να κλείσει συμφωνία.
Ζελένσκι: Πρώτα εγγυήσεις ασφαλείας, μετά συνάντηση με Πούτιν
Ο ίδιος ο Ζελένσκι αντέδρασε στις δηλώσεις Λαβρόφ, λέγοντας: «Δεν χρειαζόμαστε εγγυητές που δεν βοηθούν την Ουκρανία, και δεν τη βοήθησαν τη στιγμή που πραγματικά το χρειαζόμασταν».
Επανέλαβε, δε, ότι είναι πρόθυμος να συναντήσει τον Πούτιν, ωστόσο απέκλεισε οποιαδήποτε συνάντηση στη Μόσχα και δήλωσε ότι οι συνομιλίες θα πρέπει να πραγματοποιηθούν σε «ουδέτερο ευρωπαϊκό έδαφος», αναφέροντας την Ελβετία, την Αυστρία και την Τουρκία ως πιθανές τοποθεσίες.
Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται πως βασικό ζήτημα που απασχολεί επί του παρόντος είναι ο καθορισμός των εγγυήσεων ασφαλείας, με τους Ουκρανούς και Ευρωπαίους αξιωματούχους να τις θεωρούν θεμελιώδεις για οποιαδήποτε συμφωνία, καθώς θα μπορούσαν να επιτρέψουν στο Κίεβο να προχωρήσει σε συμβιβασμούς που μέχρι τώρα απέρριπτε.
