«Αργή, αλλά σταθερή πρόοδος» σημειώνεται στις διαπραγματεύσεις μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας για το σχέδιο ειρήνης που θα οδηγήσει στον τερματισμό του πολέμου δήλωσε την Πέμπτη (25/12) το ρωσικού Υπουργείο Εξωτερικών.
Ωστόσο, σύμφωνα με την εκπρόσωπο του ρωσικού ΥΠΕΞ, Μαρία Ζαχάροβα, οι χώρες της Ευρώπης προσπαθούν να «τορπιλίσουν» τη διαπραγματευτική διαδικασία, προτείνοντας εναλλακτικές που έρχονται σε σύγκρουση με τα όσα έχουν συζητηθεί μέχρι τώρα.
Σημειώνεται ότι χθες (24/12) ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ανακοίνωσε πως Κίεβο και ΗΠΑ έχουν καταλήξει σε ένα σχέδιο 20 σημείων αμοιβαία αποδεκτό, το οποίο οι Αμερικανοί θα παρουσίαζαν στη Μόσχα. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν πια «αγκάθια», αφού το εδαφικό, καθώς και το θέμα διαχείρισης των πυρηνικών εγκαταστάσεων της Ζαπορίζια δεν έχουν διευθετηθεί.
Πέρα από αυτά, στο σχέδιο των 20 σημείων δεν υπάρχει καμία αναφορά σχετικά με αποκλεισμό της Ουκρανίας από το ΝΑΤΟ, με τον ίδιο τον Ζελένσκι να αφήνει κάθε ενδεχόμενο ανοιχτό, ξεκαθαρίζοντας πως η ένταξη ή μη στο ΝΑΤΟ δεν εναπόκειται στις διαθέσεις του Κρεμλίνου. Παράλληλα, ένα ακόμη σημείο που διαφοροποιείται αρκετά από το πρώτο αμερικανικό σχέδιο είναι η πρόταση διατήρησης του ουκρανικού στρατού στους 800.000 στρατιώτες.
«Φουντώνουν» τα σενάρια για ρωσική εισβολή στην Ευρώπη
Κι όσο ΗΠΑ και Ρωσία συζητούν το σχέδιο που θα οδηγήσει, αρχικά, σε εκεχειρία και, τελικά, στον τερματισμό του πολέμου, στην Ευρώπη συνεχίζουν να «φουντώνουν» τα σενάρια περί ρωσικής στρατιωτικής επέμβασης.
Σημερινό (25/12) δημοσίευμα του CNN αναφέρει ότι το συμπέρασμα που εξήχθη από μία κλειστή συνάντηση ειδικών για την άμυνα, η οποία έγινε τον περασμένο μήνα στο Λονδίνο, ήταν πως ο κίνδυνος πολέμου Ευρώπης – Ρωσίας δεν είναι θεωρητικός, αλλά υπαρκτός.
Στη συνάντηση αυτή, η οποία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο εκδήλωσης του Royal United Services Institute (RUSI), συμμετείχαν – σύμφωνα με το CNN – εν ενεργεία και πρώην στρατιωτικοί, κυβερνητικοί αξιωματούχοι και στελέχη του ΝΑΤΟ, όπως επίσης και ερευνητές, αλλά και εκπρόσωποι της αμυντικής βιομηχανίας.
«Η εκτίμησή τους ήταν κοινή και ανησυχητική: το Ηνωμένο Βασίλειο και οι σύμμαχοί του δεν είναι επαρκώς προετοιμασμένοι για έναν πόλεμο που, σύμφωνα με τις υπηρεσίες πληροφοριών, θα μπορούσε να ξεσπάσει μέσα στα επόμενα χρόνια», γράφει χαρακτηριστικά το συγκεκριμένο δημοσίευμα.
Σύμφωνα, δε, με το αμερικανικό δίκτυο, οι συμμετέχοντες στη συνάντηση δεν ασχολήθηκαν με «πολεμοχαρή σενάρια», αλλά μίλησαν για αποτροπή, τονίζοντας ότι «ο μόνος τρόπος να αποφευχθεί μια άμεση σύγκρουση με τη Ρωσία είναι η Ευρώπη να είναι έτοιμη να κερδίσει έναν τέτοιο πόλεμο, αν αυτός ξεσπάσει».
Υπό αυτό το πρίσμα, τονίστηκε εκ νέου πως ο αμυντικός τομέας της Ευρώπης είναι υποχρηματοδοτούμενος και απαιτείται, αφενός, αύξηση των επενδύσεων και, αφετέρου, αλλαγή νοοτροπίας και ενημέρωση, προκειμένου να καταστεί σαφές πως ο κίνδυνος του πολέμου έχει επανέλθει και δεν πρέπει οι ευρωπαϊκές κοινωνίες να τον αγνοούν.
Σχετικά με αυτό, ο καθηγητής ρωσικής πολιτικής στο King’s College London και ειδικός στη δημοκρατική ανθεκτικότητα, Σαμ Γκριν, σημειώνει πως «υπάρχουν ενδείξεις ότι οι κοινωνίες είναι έτοιμες να κάνουν αυτή τη συζήτηση, αλλά βλέπουμε κυβερνήσεις που ακόμη δεν αισθάνονται αρκετά σίγουρες για να μιλήσουν ανοιχτά στους πολίτες τους».
Ανησυχία για υβριδικό πόλεμο
Πάντως, ανάμεσα στους Ευρωπαίους καλλιεργείται όλο και περισσότερο η ανησυχία πως η Ρωσία ήδη διεξάγει έναν ιδιότυπο υβριδικό πόλεμο κατά της Δύσης, με επιχειρήσεις δολιοφθοράς παρεμβάσεις στον δημόσιο διάλογο μέσω παραπληροφόρησης, αλλά και ενέργειες όπως παραβιάσεις του εναέριου χώρου του ΝΑΤΟ, παρεμβολές GPS στις χώρες της Βαλτικής και επιθέσεις σε κρίσιμες υποδομές – ενέργειες που αποδίδονται στις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες.
Σύμφωνα με τον Γκριν, οι ενέργειες αυτές έχουν ήδη επηρεάσει την κοινή γνώμη σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. «Ο κόσμος αρχίζει να φοβάται, ιδιαίτερα καθώς αυτά τα περιστατικά γίνονται πιο ορατά. Βλέπουμε drones κοντά σε αεροδρόμια και μεγαλώνει η αίσθηση ότι είναι θέμα χρόνου να υπάρξει ένα σοβαρό ατύχημα», σημειώνει.
Όσο για το γεγονός ότι η Μόσχα δεν έχει προχωρήσει σε ανοιχτή επίθεση εναντίον κράτους-μέλους του ΝΑΤΟ, οι αναλυτές το αποδίδουν στο ότι γνωρίζει πως προς το παρόν τουλάχιστον δεν θα μπορούσε να κάμψει την βορειοατλαντική συμμαχία.
Πολλές είναι οι φωνές που προειδοποιούν το τελευταίο διάστημα ότι αυτό θα μπορούσε να ανατραπεί και γι’ αυτό η Ευρώπη δεν θα πρέπει να επαναπαύεται – μεταξύ αυτών, ο γγ του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, και ο Γερμανός ΥΠΕΞ, Γιόχαν Βάντεφουλ, που επικαλείται εκτιμήσεις των γερμανικών υπηρεσιών πληροφοριών και αναλύσεις ιστορικών. Παράλληλα, το ίδιο κλίμα επικρατεί στις χώρες της Βαλτικής, ενώ μελέτη του Belfer Center του Harvard κατέδειξε ότι τα έτη 2027 και 2028 αναφέρονται συχνότερα ως πιθανά χρονικά ορόσημα.
Πάντως, από την πλευρά του ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, έχει δηλώσει επανειλημμένα πως στα σχέδια της Μόσχας δεν εντάσσεται ο πόλεμος με την Ευρώπη.
Τα σχέδια και η ετοιμότητα του ΝΑΤΟ
Όπως σημειώνεται στην ανάλυση του CNN, το ΝΑΤΟ έχει εκπονήσει σχέδια αντιμετώπισης ενδεχόμενης ρωσικής επίθεσης στη Βαλτική, ωστόσο λείπει η επιχειρησιακή ετοιμότητα.
«Υπάρχουν σχέδια και αριθμοί, αλλά οι κυβερνήσεις δεν λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να τα υλοποιήσουν», εξηγεί ο Τζακ Γουότλινγκ, ανώτερος ερευνητής του RUSI.
Ενδεικτικό παράδειγμα είναι πως, σύμφωνα με την πρόσφατη στρατηγική αναθεώρηση της άμυνας του Ην. Βασιλείου, με τον σημερινό ρυθμό η χώρα θα χρειαστεί περίπου μία δεκαετία για να είναι έτοιμη για πόλεμο.
Το «μέρισμα ειρήνης» έχει τελειώσει
Για δεκαετίες η Ευρώπη – επαφιέμενη στην αμερικανική προστασία – επένδυε στην κοινωνική πρόνοια αντί για την άμυνα, εκμεταλλευόμενη το λεγόμενο «μέρισμα ειρήνης». Ωστόσο, η επιστροφή του Ντόνλαντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο τα άλλαξε όλα, με τα ευρωπαϊκά κράτη να πιέζονται πια να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες.
Παρότι οι κυβερνήσεις έχουν συμφωνήσει στην αύξηση των αμυντικών δαπανών, οι αναλυτές εκτιμούν πως δυσκολεύονται να πείσουν τους πολίτες για την αναγκαιότητα των μέτρων αυτών και τις συνακόλουθες θυσίες που θα πρέπει να γίνουν, προκειμένου να ενισχυθεί η άμυνα.
